پایان نامه؛ حکم معامله در وقت برپایی نماز جمعه

بر اهمّیّت والای نماز جمعه به سبب کارکردهای ژرف این کنگرۀ عظیم مسلمانان در روز جمعه به طور ویژه ای در قرآن کریم امعان نظر گردیده است. آیات سورۀ جمعه بر جایگاه مهمّ برگزاری این فریضۀ روز جمعه تأکید دارند و در حکمی به موجب آیۀ نهم این سوره بر ترک بیع در وقت نداء به نماز جمعه دلالت می نماید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى‌ ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُواْ الْبَیْعَ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ». از این رو، حکم تکلیفی و وضعی بیع و دیگر معاملات در تنافی با برپایی نماز جمعه از سوی «مَن وَجَبَ عَلَیهَ السَّعی»، مسئله ای است که به فراخور استنباطات مختلف فقهی، محلّ تنازع آراء فقهاء قرار گرفته است. در مقابل ادّلّۀ قائلین به حرمت بیع و سایر معاملات مزاحم برپایی نماز جمعه، با استدلال بر اینکه نهی قرآن از بیع در وقت نداء نماز جمعه از نوع نهی عرضی است نه ابتدائی، مفسدۀ تعلّق این نهی، رهایی نماز جمعه عنوان گردید نه انعقاد بیع مزاحم اقامۀ این نماز عبادی-سیاسی. همچنین، بر عدم سندیّت و حجیّت مرسلۀ مستند باورمندان به حرمت معاملات مزاحم برگزاری نمازجمعه مبنی بر ندای شخصی بر حرمت بیع در بازارها پس از اذان ظهر روز جمعه، احتجاج و سپس، عدم احراز ادّعای اجماع بر تحریم معاملات منافی اقامۀ نماز جمعه استنتاج گردید. در روی دیگر از بحث، حکم وضعی صحّت معاملات در تنافی با اقامۀ نماز جمعه مبتنی بر قول به عدم اقتضای حرمت بر بطلان یا فساد این دسته از معاملات، صائب به نظر رسید؛ در واقع، مستند بر اصل عدم ملازمه میان حکم تکلیفی و وضعی این نکته خاطر نشان شد که حکم نهی در عبارت «ذروا البیع» به فعل موجد بیع تعلّق گرفته است و هیچ دلالتی بر مؤدّای آن ندارد. 

(محقّق: علی خورشیدی اطهر) 

اصل این پایان نامه در کتابخانه مرکز تخصصی نماز موجود است. جهت دسترسی و اطلاع از سایر پایان نامه ها با موضوع نماز، به لینک زیر، قسمت کتابخانه مرکز تخصصی نماز مراجعه فرمایید.

ورود به سامانه فراکاوش:  https://farakavosh.ismc.ir/PhraseSearch.aspx

این مطلب را به اشتراک بگذارید :