مسأله نماز به عنوان مهمترين عمل عبادي مسلمانان بحث هاي فقهي و جهات مختلفي براي بررسي دارد كه يكي از آن جهات مسألة طهات از خبث در نماز است ، اما با توجه به اين كه اسلام شريعت سمحه و سهله است مواردي از اين حكم استثناء شده كه يكي از آنها خون كمتر از درهم است كه با توجه به ادلة موجود از قبيل اجماع و روايات صحيحة متعدد همچون صحيحه ابن ابي يعفور ، اجمالا معفو بودن آن در نماز جاي شبهه ندارد .
اما اين خون معفو شرائط ، حدود و قيودي دارد : از جمله اين كه دماء ثلاثه ، خون غير مأكول اللحم ، خون نجس العين و خون ميته نباشد و اگر خون همراه با آب يا مايع ديگري باشد اين آب و مايع يا از خون تعدي مي كند و يا تعدي نمي كند و همينطور اگر خون همراه با نجاست ديگري باشد صور مختلفي پيدا مي كند كه اين نجاست ديگر يا به جاي ديگري از لباس برخورد مي كند كه قطعا معفو نيست و يا به همان قسمتي كه با خون متنجس شده برخورد مي كند و يا روي خون كمتر از درهم واقع مي شود كه اين صور پيش آمده جاي بررسي دارد ، اما معفو بودن اين خون مقيد به اين نيست كه بر روي لباس باشد اگر چه ظاهر روايات باب اين گونه است .
اين خون بنابر احتياط براي معفو بودن بايد كمتر از درهم باشد اگر چه بعضي قائل به معفو بودن مقدار مساوي با درهم نيز شده اند و در لكه خون هاي متفرق احتياطا بايد مجموع لكه ها را لحاظ كرد اگر چه اعتبار هر لكه به طور جداگانه براي خود قائليني دارد . اما تعيين مقدار وسعت درهم متوقف بر تعيين نوع درهم ـ از بين درهم‌هاي اسلامي ، وافي و بغلي ـ و تعيين مقدار مساحت آن نوع از درهم ـ از بين مقادير احتمالي از قبيل گودي كف دست ، بند بالايي انگشت ابهام يا سبابه يا وسطي ـ است كه با فرض تعيين نوع درهم به دليل معلوم نبودن مقدار مساحت آن درهم ، همچنان مقدار وسعت درهم نامعلوم و مورد اختلاف اصحاب است لذا مقام از قبيل شبهه مفهوميه در خاص مي شود كه مشهور به عام تمسك مي‌كنند و در مقام به وجود آمدن شبهه مصداقيه مشهور به اصول عمليه از قبيل برائت تمسك مي كنند .

نگارنده: ابراهیم رمضانی

اصل این پایان نامه در کتابخانه مرکز تخصصی نماز موجود است.

این مطلب را به اشتراک بگذارید :