راهیان معراج

تبلیغ نماز در کاروان های راهیان نور

مرتضی اسدی

تبلیغ دین، تبلیغ بندگی و ذکر پروردگار است که مهم‌ترین جلوه آن، نماز است: «إِنَّنِي أَنَا اللَّـهُ لَا إِلَـهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي و َأَقِمِ الصَّلَاة َلِذِكْرِی؛^۱ همانا من خداوندم که جز من خدایی نیست، پس مرا بپرست و نماز را به یاد من برپادار». هدف از اقامة نماز، فقط رعایت قالب و ظاهر آن نیست، بلكه توجه به عمق آن، یعنى حضور است. نماز، نخستین دستوركار و برنامة عملى انبیای الهی است. جایگاه نماز به هیچ روی قابل چشم‌پوشی نیست و مبلّغ دین با توجه به اهمیت آن، می‌تواند نماز را اساس تبلیغ خود قرار دهد. مبلّغی که تبلیغ و جهاد ترویجی او، بر اساس نماز پایه‌گذاری شود، از عاملان نشر ذکر خدای یگانه خواهد بود؛ چراکه بیش از از هشتاد آیه قرآن کریم و نیز نزدیک به یک‌سوم روایات دربارة نماز است؛ ازاین‌رو مبلّغ نماز نیز جایگاه ویژه‌ای نزد پروردگار متعال خواهد داشت.

شناسایی و یافتن فرصت‌ها و عرصه‌های گوناگون برای تبلیغ نمازمحور، شناخت آفت‌های دنیایی در بی‌توجهی به نماز و البته چگونگی تبلیغ نماز، سه گام مهم برای یک مبلّغ نماز دغآر آغاز رسالت او است که اهمیت خاصی برای وی خواهد داشت. راهیان نور و مجالس ذکر و یادمان شهدا، از بهترین فرصت‌ها و عرصه‌های تبلیغ نمازمحور است.

زائران شهدا، با شنیدن حماسة عزت، سلحشوری‌ و بندگی مجاهدان فی سبیل الله و شهدا، خانة دل خود را از زنگار روزگار می‌تکانند و آماده‌تر از هر زمان دیگر، پذیرندة ذکر پروردگارند. این موقعیت مناسبی که شهیدان به مبلّغ نماز هدیه می‌دهند، بی‌بدیل است و بسیار ارزشمند. بی‌توجهی به نماز، به تأخیر انداختن آن، بی‌حالی و بی‌اهمیتی به نماز جماعت، قضا شدن نمازها (به ویژه نماز صبح) و ... آفت‌هایی است که بر دل‌ها اثر می‌گذارد و در فرصت راهیان نور، می‌توان در این زمینه آفت‌زدایی کرد.

مخاطبِ غالباً جوان راهیان نور، با هر فکر و سلیقه، شهدا را به عنوان الگوی خود برای نزدیک شدن به خدا پذیرفته است؛ ازاین‌رو بیان رابطة شهدا با نماز و خاطرات مربوط به آن، وی را به اندیشه وادار می‌کند و همین که ذهنش درگیر مسئلة نماز به عنوان مهم‌ترین گام بندگی و سعادت می‌شود، خود موفقیتی شیرین و ارجمند خواهد بود. برای چگونگی بیان این مسئله، به نمونه‌هایی اشاره می‌شود.

1. «حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَ الصَّلَاةِ الْوُسْطَى وَ قُومُوا لِلَّـهِ قَانِتِينَ؛^۲ برنمازهای پنج‌ گانه مواظبت کنید، به ویژه نماز میانه^۳ و فروتنانه در برابر خدا [به نماز] بایستید».

پیام: حفاظت از نماز و انتظار بر طاعت پروردگار

خاطره: برادر شهيدِ بزرگوار حمزه اباذری: در زمين كشاورزي نزديك روستا مشغول كار بوديم. مي‌خواستيم هر چه زودتر كار تمام شود تا برگرديم به خانه كه ناگهان حمزه دست از كار كشيد و به طرف شير آب رفت. با تعجب به او گفتم: كجا مي‌روي؟ گفت: مگر صداي اذان را نمی‌شنوي؟ وقت نماز است. گفتم: بيا كار را تمام كنيم، بعد مي‌رويم نماز مي‌خوانيم. با حالت عجيبي به من گفت: چطور اين قدر به نفْسِ خودت اهميت مي‌دهي، اما به خداي خودت نه؟ و بعد رفت تا نماز را در اول وقت به جا آورد.

1. «أَقِمِ الصَّلَاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآن الْفَجْرِ إِنّ َقُرْآن َالْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا؛^۴ نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهایت تاریکی شب [= نیمه شب‌] برپادار و همچنین قرآن فجر [= نمازصبح‌] را؛چرا که قرآن فجر، مشهود (فرشتگان شب و روز) است». فقيهان از آيه مذكور، اقامه نماز در اول وقت را استنباط کرده‌اند.^۵

پیام: اهتمام به نماز اول وقت

خاطره: یكي از هم‌رزمان شهيد حميدرضا نوبخت: با حميدرضا در جزيره‌ مينو (بین آبادان و خرمشهر) بوديم. روزي براي انجام دادن كاري، به طرف اهواز حركت كرديم. فصل تابستان بود و گرماي طاقت‌فرساي خوزستان، همه را اذيت مي‌كرد. ناگهان در نزديكي‌هاي اهواز، حميدرضا خودرو را كنار جاده متوقف فكرد. دليل توقف را پرسيدم. او گفت: مگر صداي اذان را نشنيدي؟به او گفتم: تا اهواز راهي نمانده است و در آنجا زير سرپناهي نماز مي‌خوانيم. حميدرضا نگاه معني‌داري به من كرد و گفت: تو از كجا مي‌داني تا اهواز زنده هستيم؟ سپس با مقدار آبي كه در ماشين داشتيم، وضو گرفتيم و همان‌جا نماز را در اول وقت به‌جا آورديم.

1. «إِنّ َقُرْآنَ الْفَجْرِ كَان َمَشْهُودًا؛ قرآن فجر (نماز صبح)، مشهود (فرشتگان شب و روز) است». اگر نماز صبح در اول فجر اقامه شود، فرشتگان شب و روز هر دو آن را ثبت مى‏كنند⁶ و «مشهود» بودن نماز صبح نیز ممكن است به همین معنا باشد؛ یعنى هر دو گروه فرشتگان، آن را مشاهده كرده و بر آن گواهى مى‏دهند.⁷

پیام: توجه به نماز صبح در اوج خستگی

خاطره: برادر سهراب صدرنشين، هم‌رزم سردارِ شهيد حاج علي‌‌اكبر رحمانيان: در پايگاه اميديه بوديم. چند دقيقه‌اي به اذان صبح مانده بود. علي‌اكبر را ديدم كه بعد از چهار شبانه‌روز از منطقه‌ عملياتي برگشته بود. خستگي شديد در چهره‌اش آشكار بود. فكر كردم مي‌خواهد استراحت كند و بعد نماز صبح بخواند؛ چون خواب از چشمانش مي‌باريد؛ ولي تا اذان را گفتند، جانمازش را پهن كرد و آماده نماز شد. به او گفتم: خسته هستي؛ كمي دراز بكش، بعد نماز بخوان. لبخندي زد و گفت: ما الان براي همين نماز داريم مي‌جنگيم. وقتي به نماز ايستاد، ديگر آثار خستگي را در او نمي‌ديدم.

1. «وَ أَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَ آتُوا الزَّكَاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ؛⁸ و نماز را به‌پادارید و زکات را بپردازید و همراه رکوع‌کنندگان، رکوع کنید (نماز را با جماعت بخوانید)!»

پیام: ارزش و جایگاه نماز جماعت

خاطره: یکی از هم‌رزمان شهید مهدی باکری: به ما گفت: من تندتر می‌روم، شما پشت سرم بیایید! تعجب کرده بودیم. سابقه نداشت بیش از صدکیلومتر سرعت بگیرد. غروب نشده رسیدیم گیلان غرب. جلوی مسجدی ایستاد. ما هم پشت سرش. نماز که خواندیم سریع آمدیم بیرون؛ داشتیم تندتند پوتین‌هامان را می‌بستیم که زود راه بیفتیم... گفت: کجا با این عجله؟! می‌خواستیم به نماز جماعت برسیم که رسیدیم.

بخشی از وصیت شهيد علي‌اصغر پرورده: برادران مسلمان و خواهرانم! نماز معيار قبولي طاعت‌ها است؛ پس نماز جماعت را ترك نكنید. شما فكر مي‌كنيد كه شهدا از چه طريق به اين سعادت رسيده‌اند؟ مطمئن باشيد كه از طريق همين نماز جماعت‌ها است.

[1]. طه: 14.

۲. بقره: 38.

۳. بر اساس برخی از روایات، مراد از نماز وسطی، نماز ظهر است.

۴. اسراء: 78.

۵. الحلّاف، شيخ طوسی، ج1، ص292.

6. كافى، کلینی، ج‏3، ص275.

7. تفسیر المیزان.

8. بقره: 43.

این مطلب را به اشتراک بگذارید :