■ دعوت به نماز ویژه بازاریان
دعوت به نماز. ویژه بازاریان عزیز
حجه الاسلام دکتر ساجدی
بازار تنها محل کار بازاریان نیست! نفاوت بازار با بسیاری از محل‌های دیگر کار همین است. در یک کارگاه یا کارخانه هرآنچه اتفاق بیفتند، تنها کارکنان آنجا می‌بینند، اما بازار محل رفت و آمد و مقابل دیدگان مردم است. هر فرد در هفته یک یا چند بازی گذرش به بازار می‌افتد. بازار تنها محلی تجاری نیست، بلکه یکی از مکان‌های تاثیرگذار فرهنگی می‌تواند باشد. نمای بازار، استفاده از نمادهای اسلامی در آن، رفتارهای اسلامی بازاریان و به‌خصوص اقامه نماز اول وقت جماعت، بهترین ظرفیت‌های فرهنگی و حتی تربیتی بازار است.
بازاریان محدودیت برخی کارخانه‌ها وادارات را در برگزاری نماز اول وقت ندارند. خریدار و مشتری هر دو مسلمانند و باید مقید به نماز اول وقت باشند. لذا هیچ توجیهی برای تاخیر آن نیست. از سویی همیشه بازار نمادی از فرهنگ مردم بوده و هست. اگر یکی از صحنه‌های همیشگی بازارها در اول وقت اقامه نماز باشد، خود نشان دادن نماز به‌مثابه نماد فرهنگ و ایمان ماست؛ چون نماز است که علم و نماد ایمان است.[1]
هر مؤمن در محیط کاری نیز یک یاوران نماز باید باشند. همت آنها باید این باشد که در صورت امکان در همان اول وقت نماز را اقامه کند و در راستای اقامه اجتماعی آن گم بردارد. در مکان‌ها و موقیعیت‌های خاص که امکان اقامه اول وقت نیست نیز نزدیک‌ترین وقت به اذان و به‌جماعت نماز را بپا دارد.
در بازار رعایت دو نکته بسیار مهم است: رسا بودن صدای اذان به‌صورتی که خیابان اطراف را پوشش دهد. دوم اینکه نماز جماعت بهتر است جایی اقامه شود که در منظر مردم باشد. در ادامه راهکارها را به تفصیل بیشتری بیان می‌کنیم.
راهكارهای بازاری!
- دعوت زیبای زبانی
فروشگاه با مغازه شما پر شده از مشتری. نزدیک ظهر است و همه عجله دارند. صدای اذان می‌آید. در این هنگم آیا درست است که به یکباره فروشگاه را ترک کنی یا و با صدایی همراه تأصف برآنان از فروشگاه بیرون کنید؟
به یقین میدانید که این راه درستی نیست. لازم است قبل از فرا رسیدن وقت اذان به شکلی مقدمه چینی کنید که مشتری بداندفقط تا وقت اذان می‌تواند خرید کند. چ زیباست که هرچه به وقت اذان نزدیک‌تر می‌شوید اخلاقی نیکوتر پیدا کنید. دیگران را نیز به نماز دعوت کنید. تا دیگران دعوت به نماز را در رفتار و گفتار شما ببینند.
اگر برخی مشتریان ظاهر دینی ندارد، دلیل نمی‌شود تا آنها را به نماز دعوت نکنید. جالب اینکه برخی از اینگونه افراد تقید و علاقه‌ای خاص به نماز دارند.
- آراسته کردن محل برگزاري نماز
"آن گاه که کعبه را براى مردم محل اجتماع وجاي امني قرار داديم [و فرموديم:] در مقام ابراهيم، نمازگاهى براى خود اختيار كنيد، و به ابراهيم و اسماعيل فرمان داديم كه: "خانه‌ي مرا براى طوافكنندگان و معتكفان و ركوع و سجودكنندگان پاكيزه نگهداريد."[2]
براساس آمار‌هاي بدست آمده از پيمايشي در وزارت کار و امور اجتماعي راجع به نماز قريب به 55% معتقد بوده‌اند که وضعيت بهداشتي نظير بوي عرق بدن و پاها و درکل، عدم رعايت نکات بهداشتي، از علل عمده عدم استقبال از نمازجماعت است و سبب کاهش تعداد نمازگزاران در مساجد مي‌گردد. عدم امکانات مناسب جهت آماده شدن براي نماز(مانند وضوخانه مستقل، کفشداري و...) عامل بازدارنده است.[3]
در شان بازار اسلامی نیست که داخل مغازهایشان زیباتر از نمازخانه یا مسجد محلشان باشد. البته زیبایی مسجد معنایی متفاوت با زیبایی محل کار دارد، اما نکته اصلی اهتمام به زیباتر بودن محل‌های متعلق به خداوند نسبت به مکان‌های متعلق به مردم است. این اهتمام از نشانه‌های بندگی اوست.
در قرآن هرگاه از نماز به عنوان يک رفتار معنوي سخن به ميان آمده است از رفتارها و عملکردهاي دنيوي و اجتماعي نيز سخن رانده شده است. مقارنت نماز با مشوره، زکات، قرض الحسنه، کمک به نيازمندان، قرباني کردن، امربه معروف، برادري و... گوياي اين امر است که نماز با برخي کارها و رفتارها همسويي بيشتري دارد.
از جمله خدمات رسانی است: فعال کردن گروه‌هاي خدمات اجتماعي نظير بسيج، صندوق قرض الحسنه و... ميان نمازگزاران، ، برگزاري جلسات جشن و عزا در نمازخانه و مساجد قبل يا بعد نماز، برپایی جلسات مشاوره يا اخلاق خانواده به صورت گروهي يا عمومي در محل نماز.
- مشارکت دادن دیگر بازاریان در برگزاري نماز
- پاداش دهي‌ها مستصل به نماز باشد.
بسیاری از برنامه‌های پاداشی که در طول سال برای کارکنان در نظر گرفته می‌شود را می‌توان به بعد از نماز و در نمازخانه موکول کرد. تا سبب شرکت بیشتر افراد در نماز و تداعی نماز با خاطرات حوش شود.
اردوهاي تفريحي کوتاه مدت نمازگزاران، بسته‌هاي فرهنگي، برگزاري مسابقه پرسش و پاسخ و در نظر گرفتن جايزه براي پاسخگويان، برگزاري نمايشگاه‌هاي کتاب و محصولات فرهنگي با تخفيف قابل اعتنا در نمازخانه‌هاي ادارات و...انگيزه حضور در نماز جماعت را در ميان کارکنان ادارات تحريک و تقويت کرد.
از عواملي که مي‌تواند در رغبت و بي ميلي نمازگزاران نقش داشته باشد، پيش نماز است. اينکه پيش نماز شخص عادل، وارسته و خود ساخته باشد، سبب انگيزه و ترغيب افراد به نماز و در غير صورت سبب دلسردي آنها مي‌گردد. در تحقيقي که انجام پذيرفته قريب 83% پاسخ دهندگان مقبوليت امام جماعت را به عنوان عنصر تاثيرگذار در استقبال از نماز جماعت عنوان کرده اند و بيش از 50% معتقد بوده اند که از عوامل دلسردي افراد به نماز جماعت و اقتدا به پيش نماز، رفتار عادي پيش نماز در مواقع عادي است.[4]
حضور بزرگان و افراد تاثیرگذار بازار و محله و مسئولان بلند پايه در ميزان حضور و دلگرمي سطوح مختلف به نماز نقش دارد.
- تكريم اهل نماز و خادمين ان
يکي از شيوه‌هاي نهادينه ساختن نماز، تكريم و تجليل از كسانيكه در مسير فرهنگ‌سازي نمازدر اداره تلاش مي كنند و نيز تكريم برخي نمازگزاران جوان به ويژه كسانيكه از روند بي نمازي يا سبك شماري تغيير مسير داده اند.
علاوه بر راهکارهای مستقیم، رعایت این چند نکته نیز لازم است؛ تا راهکارها بهتر جواب دهند.
گاهی ارتباط نادرست و ناراحتی دیگران از نمازگذاران سبب دوری آنها از نماز می‌شود. بنابراین ایجاد فضای صمیمی، زمینه ساز ایجاد فضای تربتی در آنجاست
- رفع موانع
نماز ارتباط با خداوند است. این ارتباط با دوری از او ناسازگار است. اگر در محیطی گناه طبیعی شود، اقامه نماز در آنجا درونی نمی‌شود. اگر ارتباط بازاریان و رفتار و داد و ستت با خواست خداوند سازگار نباشد، آنجا جولانگاه شیطان است، نه محل اقامه نماز!
طبیعت دنیا همراهی با غفلت است. ما نیاز داریم هر لحظه چیزی ما را به‌یاد او بیندازد تا از راه خارج نشویم. محیط اسلامی کار باید نسبت به شرایطی که دارد، یادآوری یاد خداوند در آن وجود داشته باشد. این فضای یادآوری لازم است بسیار هنرمندانه و مخلصانه باشد تا تاثیر گذارد.
- روشنگری خانواده‌ها
بنابراین برنامه‌ریزی برای خانواده ارتباط مستقیم با رفتار اهل آن دارد. حداقل با برخی کارهای فرهنگی می‌توان گام‌هایی را برداشت.
از جمله آن برنامه‌ها: برگزاري جلسات خانوادگي اخلاق در مسجد. تهيه بروشورهاي معنوي و مذهبي و تنظيم مطالب آن با اولويت نماز و براساس اهميت و آثار و پيامدهاي نماز در زندگي فردي و اجتماعي و اهدای آن به بازاریان و مشتری‌ها.
از جمله آثار اقامه نماز در نمازگزاران می‌تواند موارد زیر باشد:
تکريم وارباب رجوع ، تقویت مسئوليت پذيري و وجدان کاري، سبب سلامت جنسي در محيط اداري، فروتني(تواضع) در برخورد و عامل کاهش اضطراب در کارمندان باشد. البته اثرگذاری نماز درجاتی دارد و در افراد مختلف است. اما پایین‌ترین درجات نماز نیز خلی از این برکات در درجه پایین نیست.
بنابراین هر فرد در هر جایگاهی که باشد، به مقداری که در دعوت دیگران و ترویج اقامه نماز فعال باشد، به همان میزان در تقویت این آثار بابرکت سهیم است.
[1]. پیامبر خدا ص: " عَلَمُ الْإِيمَانِ الصَّلَاة" (جامع الأخبار(للشعيري) ؛ ص73 (شعيري، محمد بن محمد، جامع الأخبار(للشعيري) - نجف، چاپ: اول، بى تا.)).
[2]. بقره/ 125
[3] رضاعلي اکبري معلم، بررسي نگرش کارکنان وزارت کار و امور اجتماعي نسبت به شرکت در نماز جماعت، ص43.
[4] رضاعلي اکبري معلم، بررسي نگرش کارکنان وزارت کار و امور اجتماعي نسبت به شرکت در نماز جماعت، ص43 و 58
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
