با كسى كه نماز را به بازى مى گيرد دوستى نكنيد

دو نفر از مشركان به نام رفاعه و سويد اظهار اسلام كردند، ولى جزء منافقان شدند. بعضى از مسلمانان با آنها رفت و آمد داشتند. آيه نازل شد:

يا ايها الذين آمنوا لاتتخذوا الذين اتخذوا دينكم هزوا ولعبا... اولياء... اذا ناديتم الى الصلوة اتخذوها هزوا و لعبا (1)

اى مؤ منين ! كسانى كه دين شما را به بازى گرفته اند، دوست خود قرار ندهيد، آنان كه چون شما نداى نماز (اذان ) سر مى دهيد آن را به بازى مى گيرند.

در اين دو آيه ، ابتدا مى فرمايد: آنان دين شما را به بازى مى گيرند. سپس مى فرمايد: آنان اذان را به بازى مى گيرند. پس معلوم مى شود كه اذان و نماز عُصاره و چهره دين است .

تارك نماز نبايد محبوب باشد

ربّنا ليقيموا الصلوة فاجعل افئدة من الناس تهوى اليهم (2)

حضرت ابراهيم مى گويد: پروردگارا! ذريّه ام را در اين منطقه كوهستانى و بى آب و گياه سكونت داده ام براى نماز، پس قلوب مردم را به سوى آنها سوق بده .

آرى كسانى كه براى اقامه نماز به هر سوى و ديارى هجرت كرده و از هر گونه سختى استقبال مى كنند، خداوند شكور از زحمات آنان تشكّر مى كند ودلهاى مردم را به سوى آنها گرايش مى دهد. امّا كسانى كه براى اقامه نماز حركتى نمى كنند حتّى اگر از نسل ابراهيم باشند، سزاوار جلب قلوب مردم نيستند.

هيچ عملى در تاريخ اين همه گواه وشاهد نداشته

شخص رسول اكرم و ائمه معصومين عليهم السّلام و تمام اصحاب و ياران و تمام مؤ منين و مسلمين ، بر فراز تمام مناره ها، بام ها، مسجدها، خانه ها، مدارس ، راديوها، تلويزيون ها، قارّه ها، شهرها، روستاها، مردها و زن ها، پيرها و جوان ها و هر كس در طول تاريخ اسلام اذان و اقامه اى گفته شهادت داده كه نماز بهترين عمل است : ((حىّ على خيرالعمل

هيچ كار خيرى اين همه گواه و حلقوم و ناله فرياد براى بهترين بودنش بكار نرفته است ، همه گواهى داده اند كه نماز رستگارى است . حىّ على الفلاح للّه

نماز و شهرسازى

قرآن مى فرمايد: اجعلوا بيوتكم قبلة واقيموا الصلوة (3)

به موسى وهارون گفتيم مشكل مسكن بنى اسرائيل را حل كنيد و براى قوم خود خانه قرار دهيد. آنها را از پراكندگى و زندگى طفيلى نجات دهيد تا با خانه دار شدن احساس دفاع از وطن هم در آنها زنده شود، لكن در نقشه شهرسازى ، خانه هايتان را به سوى قبله قرار دهيد تا بتوانيد بدون مشكل اقامه نماز كنيد.

در ايران بعضى از شهرهايى كه مهندس آن شيخ ‌بهايى بوده كوچه ها و خيابان ها طورى است كه قبله ها مستقيم و بدون انحراف قرار گرفته است .

(البتّه معناى ديگرى هم براى قبله در اين آيه شده ، ولى با توجّه به جمله اقيموا الصلوة همين معنا بهتر است ).

حمايت الهى از نمازگزاران

اشراف قريش به رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله پيشنهاد كردند كه مسلمانان پابرهنه را از دور خود بران تا ما دور تو جمع شويم . آيه نازل شد:

واصبر نفسك مع الذين يدعون ربّهم بالغدوة والعشىّ

اى پيامبر! با كسانى باش كه صبح و عصر خدا را مى خوانند.

امام صادق عليه السّلام فرمود: يعنى كسانى كه اهل نمازنند.

نماز و قرآن

زنده شدن نماز، سبب زنده شدن قرآن است ، زيرا هر نمازگزار مجبور است كه در نمازهاى هفده ركعتى خود روزى ده بار سوره حمد را بخواند و بدنبال آن يكى ديگر از سوره هاى قرآن را. طبيعى است تلاوت دو سوره از قرآن در هر ركعت ، مانع به فراموشى سپرده شدن قرآن در جامعه مى گردد.

به علاوه قرآن و نماز بارها در كنار هم آمده اند:

يتلون كتاب اللّه و اقاموا الصلوة (4)

كسانى كه قرآن تلاوت مى كنند و نماز به پا مى دارند.

يمسّكون بالكتاب واقاموا الصلوة (5)

كسانى كه به قرآن تمسّك كرده و نماز به پا مى دارند.

قرآن مارا به نمازدعوت مى كند ونماز ما رابا قرآن آشنا مى سازد.

نماز، شباهتى است با فرشتگان

نام يكى از سوره هاى قرآن ، صافّات است . خداوند در اوّلين آيه آن به فرشتگانى كه در صفّ هستند سوگند ياد مى كند. در چند جاى ديگر نيز، قرآن از صفوف فرشتگان و آماده اطاعت بودن آنها سخن به ميان آورده است .

نام يكى ديگر از سوره هاى قرآن ، صَف مى باشد كه در آن هم از رزمندگانى كه با صفوف فشرده در راه خداوند جهاد مى كنند ستايش شده است . اين دو واژه صَف و صافّات كه نام دو سوره است نشانه توجّهى است كه قرآن به نظم و انضباط دارد.

نمازگزار نيز در صفوف جماعت شباهتى با فرشتگانى پيدا مى كند كه در صفوف بسيار بزرگ قرار دارند.

نماز در سراسر قرآن

در بزرگ ترين سوره قرآن كه سوره بقره است ، سخن از نماز است ((يقيمون الصلوة متّقين نماز به پا مى دارند.

در كوچك ترين سوره قرآن نيز از نماز ياد شده است ((فصلّ لربّك وانحر اكنون كه ما به تو كوثر و خير زياد داديم پس براى پروردگارت نماز بخوان و شترى نحر نما.

هم در اوّلين سوره اى كه نازل شد نماز است و هم در آخرين سوره قرآن نماز مطرح است .

نماز همراه با تمام عبادات

نماز همراه با روزه آمده است :

واستعينوا بالصبر و الصلوة (6) از صبر و نماز امداد بگيريد. در تفاسير مراد از صبر را روزه دانسته اند.

نماز همراه با زكات : يقيمون الصلوة و يؤ تون الزكاة (7)

نماز همراه با حج : واتخذوا من مقام ابراهيم مصلّى (8)

نماز همراه با جهاد: و اذا كنت فيهم فاقمت لهم الصلوة (9) امام حسين عليه السّلام ظهر عاشورا نماز خواند و در سيماى رزمندگان در قرآن جمله العابدون الحامدون (10) را مى خوانيم .

نماز همراه با امر به معروف : لقمان به فرزندش مى گويد: ((يا بنّى اقم الصلوة واءمر بالمعروف و انه عن المنكر (11)

نماز همراه با عدالت اجتماعى : امر ربّى بالقسط واقيموا الصلوة (12)

نماز همراه با تلاوت قرآن : يتلون كتاب اللّه واقامواالصلوة (13)

نماز همراه با مشورت : وامرهم شورى بينهم واقامواالصلوة (14)

نماز و رحمت

در نماز كمتر كلمه اى به اندازه واژه رحمت بكار رفته است . در آغاز سوره حمد و سوره پس از آن مى گوئيم : ((بسم اللّه الرّحمن الرّحيم ، بعد از ((الحمدللّه رب العالمين مى گوئيم : الرّحمن الرّحيم ، پس در هر ركعت سه بار عبارت ((الرّحمن الرّحيم را بكار مى بريم كه در واقع شش بار كلمه رحمت را تكرار كرده ايم و در هفده ركعت نماز، ده ركعت آن را با حمد و سوره مى خوانيم كه مجموعا شصت مرتبه مى شود.

تكرار لغت رحمت هر روز شصت مرتبه اگر با توجّه و حضور قلب باشد، در فرد و جامعه ، رحمت انسان ها را به جوش مى آورد و اگر رحمت به جوش آمد كمك ها، محبّت ها، تعاون ها، خيرخواهى ها و عفو و گذشت ها ثمره آن خواهد بود و مردمى كه تعاون و رحمت در ميانشان زنده باشد قابليّت دريافت رحمت هاى ويژه اى را خواهند داشت .

نماز و برائت

در نماز از غضب شدگان و گمراهان برائت مى جوئيم و مى گوئيم : غيرالمغضوب عليهم و لاالضالّين

در قرآن افراد واقوامى مورد غضب قرار گرفته اند: فرعون ها، قارون ها، ابولهب ها، منافقان ، علماى بى عمل ، يهوديان رباخوار و تن پرور كه دنباله رو دانشمندان دنياپرست و قانون تراش رفته اند. درباره اين گروه ها، كلمه غضب و لعنت بكار رفته است و گروه ها و افرادى گمراه شناخته شده اند، گرچه خداوند در دنيا آنان را گرفتار قهر خودش نكرده باشد.

پی نوشت ها:

1- مائده ، 57 - 58.
2- ابراهيم ، 37.
3- يونس ، 87.
4- فاطر، 29.
5- اعراف ، 170.
6- بقره ، 45.
7- توبه ، 71.
8- بقره ، 121.
9- نساء، 102.
10- توبه ، 112.
11- لقمان ، 17.
12- اعراف ، 29.
13- فاطر، 29.
14- شورى ، 38.

منبع: يكصد و چهارده نكته در باره نماز، حجة الاسلام و المسلمين حاج شيخ محسن قرائتى

این مطلب را به اشتراک بگذارید :