■ با هم يا جدا خواندن دو نماز
- ابن عمر : هرگاه پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) در سفر شتاب مى كرد ، يا كارى بر او دشوار مى آمد ، نماز مغرب و عشاء را با هم مى خواند ( 1) .
- حلبى از امام صادق ( عليه السلام ) : هرگاه پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) در سفر بود يا نيازى او را وادار مى كرد ، نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء را با هم مى خواند . و امام صادق افزود : عيبى ندارد كه نماز عشاء آخر را در سفر زودتر و پيش از آنكه شفق ناپديد شود ، بخوانى .
- امام على ( عليه السلام ) : پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) در شبهاى بارانى ، نماز مغرب و عشاء را هم مى خواند ، اين كار را بارها انجام داد .
- معاذ بن جبل : همانا پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) در سال ( غزوه ) تبوك ، نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء را با هم خواند .
- ابن عباس : پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) در مدينه ، نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء را با هم مى خواند ، بى آنكه وحشتى در كار باشد و يا باران بيايد .
- امام صادق ( عليه السلام ) : پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) هنگام زوال خورشيد ( ظهر ) نماز ظهر و عصر را با مردم و به جماعت خواند ، بى آنكه دليل خاصى باشد و پيش از فرو رفتن شفق ، نماز مغرب و عشاء را با مردم و به جماعت خواند ، بى آنكه دليل خاصى باشد . پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) اين كار را تنها براى آن كرد كه وقت ( نمازها ) بر امتش فراخ باشد ( 2) .
- امام باقر ( عليه السلام ) : همانا پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) نماز ظهر و عصر را با هم و با يك اذان و دو اقامه خواند و نماز مغرب و عشاء را نيز با هم و با يك اذان و دو اقامه خواند .
- عبد الملك قمى از امام صادق ( عليه السلام ) : گفتم : دو نماز را با هم بى آنكه علتى در كار باشد بخوانم ؟ فرمود : پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) اين را انجام داد و مى خواست بر امتش سبك گرداند .
- عبد الله بن سنان : شبى بارانى ، در مسجد پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) به نماز مغرب حاضر شدم . نزديك به شفق نداى اذان در دادند و اقامه را گفته ، نماز مغرب را خواندند و سپس به مردم مهلت دادند تا دو ركعت نماز بگزارند . سپس منادى در جايگاهش در مسجد ايستاد و اقامه نماز را گفت و نماز عشاء را خواندند و به خانه هايشان رفتند و من اين را از امام صادق ( عليه السلام ) پرسيدم . امام فرمود : بلى ، پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) اين گونه كرد .
- فضيل بن يسار : على بن الحسين - درودهاى خداوند بر آن دو باد - فرمان مى داد كودكان نماز عشاء را با نماز مغرب بخوانند و مى فرمود : اين بهتر از آن است كه به خواب روند ( 3) .
پینوشتها:
1ـ عبارت " كارى بر او دشوار مى آمد " فقط در منبع نخست موجود است .
2.در تهذيب ، حديث را تا " به جماعت خواند بى آنكه دليل خاصى داشته باشد " نقل كرده است .
3ـ در دعائم الاسلام چنين آمده است : " اين موضوع به حضرت گفته شد . پس فرمود : آن برايشان سبك تر است و زودتر انجامش مى دهند ، آن را تباه نمى كنند و به چيزى سرگرم نشده و نمى خوابند "
منبع: کتاب الصلاة في الكتاب والسنة محمد محمدي رى شهرى