■ مصاحبه با حجت الاسلام علامه مهری
چادرهایی از جنس مسجد
مصاحبه با حجتالاسلام علامه مُهری نماينده ولي فقيه در هلالاحمر استان قم
مهدی رزاقی
ما شنیده بودیم که هلالاحمر طرحی دارد به نام هلال معرفت. برای خود بنده همیشه هلالاحمر با واژه امدادرسانی جسمی معنا داشته است. وقتی با این طرح مواجه شدم، برایم بسیار جالب بود که هلالاحمر در کنار امداد جسمی از امداد معنوی و روحی هم غافل نبوده است. به همین علت از حضرتعالی تشکر میکنم. من تمایل دارم این طرح را از زبان خود شما به خوانندگان نشریه قنوت معرفی کنم.
طرحهای خوب و جدیدی در جایجای کشور وجود دارد که این نشریه میتواند با اطلاعرسانی آنها، در گسترش آنها سهیم باشد. هلالاحمر یک نهاد بزرگ و بینالمللی است و مردم کمتر با آن آشنایی دارند. بیشتر، آن را با صبغۀ امداد و نجاتش میشناسند؛ حال آنکه هلالاحمر معاونتهای مختلفی دارد که بعد از بسیج، بیشترین عضو جوان را دارد. بیش از دو میلیون جوان در هلالاحمر عضوند که به برنامه و طرح نیاز دارند. برای نمونه طرح برگزاری نماز به صورت جماعت را داشتیم و در دانشگاه نماز جماعت را برگزار کردیم و در سازمان ملی جوانان نیز برای شرکتکنندگان در کلاسها نماز جماعت تشکیل دادیم.
اما طرح هلال معرفت؛ همانطور که میدانید، هلالاحمر در زمانهایی که ترافیک زیادی وجود دارد، پایگاههای امداد میزند. مثلاً در نیمه شعبان در اطراف جمکران پایگاه دارد. ما گفتیم در این پایگاههای امدادی، همانگونه که یک پزشک و امدادگر هست، یک روحانی هم در کنار سایر نیروها پاسخگوی نیازهای دینی و معرفتی مردم باشد. در این خیمهها جای یک روحانی خالی بود و ما این کار را انجام دادیم و خوب هم جواب داد. در این خیمهها حتماً نماز جماعت برگزار شود. برخی از نیروها به ما گفتند برای ما تاکنون اصلاً فرصتی نبوده که نماز جماعت بخوانیم. در دورههای دیگری که از سراسر کشور به اینجا میآیند، ما از این موضوع نیز غافل نبودیم و گفتیم نماز جماعت برگزار کنید. این هم یکی دیگر از فعالیتهای ما است که همین امسال از طرف ستاد اقامه نماز استان از ما تقدیر شد.
در عید نوروز خیمههای زیادی درجادهها و اماکن دیگر زده میشود که همة افراد نمیتوانند به مسجد بروند. میشود اول وقت کنار جاده ایستاد و در نماز جماعتی که در این خیمهها برگزار میشود، شرکت کرد، نیروی تازهای گرفت و به راه ادامه داد. از طرف دیگر، همینکه مردم ببینند عدهای در کنار جاده نماز جماعت میخوانند، خود این کار فرهنگسازی در موضوع نماز است و آنان به خواندن نماز جماعت تشویق میشوند. اگر روحانی هم نبود، یک انسان متدین میتواند بایستد و نماز جماعت اقامه شود.
چه اتفاقی افتاد که به این طرح رسیدید؟ به بیان دیگر، آیا نیاز مردم بود یا احساس مسئولیتی که خود هلالاحمر داشت؟
یکی از وظایف ما ترویج فرهنگ اسلامی است؛ لذا باید دنبال خلأها و نیازها باشیم. من میدیدم که هنگام نماز، مردم فُرادا نماز میخوانند. این شد که تصمیم گرفتیم در پایگاههای امداد نماز را ترویج کنیم. درست است که وظیفه هلالاحمر امداد و نجات است، اما به امداد و نجات مادّی محدود نمیشود و شامل امداد و نجات معنوی نیز میشود. امداد فقط این نیست که به کسی که خانهاش خراب شده، یاری رسانیم؛ چه خرابی بالاتر از انحراف جوانان؟ لذا این طرح شکل گرفت.
آیا بنا دارید این طرح را توسعه دهید؟
ما این طرح را به تهران دادهایم تا در سراسر کشور اجرا شود. حتی گفتیم برای بسیاری از استانها که روحانی ندارند، میتوانیم روحانی فراهم کنیم.
به نظر میرسد که امکانش هم وجود دارد. مثلاً میشود از طلبههایی که ایام عید به شهرستان خود میروند، استفاده کرد.
بله میشود. یکی از کانونهای ما کانون طلاب است. کانون طلاب در کنار اینکه آموزشهای امدادی میبینند، وظیفه جذب طلاب برای کارهای فرهنگی و دینی را نیز دارد. ما همین الان شش کانون طلاب داریم که میتوان از این ظرفیت برای استانها استفاده کرد.
استقبال مردم چگونه بوده است؟ من فکر میکنم هلالاحمر چون مردمی است، میتواند موفق باشد.
این یک ظرفیت بزرگ و یکی از امتیازات هلالاحمر در مقایسه با دیگر نهادها است. در مورد استقبال مردم هم واقعاً استقبال خوب بوده است. گزارشهای ما نشان میدهد که مردم از این طرح خرسند بودهاند.
نمازهای جماعت در چادر برگزار میشود؟
بله. در اربعین گروهی را به کربلا و نجف اعزام کرده بودیم. بنا به گفته نهادهای ارزیاب، بهترین امکانات، امکانات خیمههای هلالاحمر بوده است. ما میتوانیم از این ظرفیتها برای فرهنگ نماز استفاده کنیم. میشود این کار را با مردم انجام داد. ضمن آنکه وجود روحانی برای خودِ نیروها نیز بسیار مفید است. ثانیاً ممکن است مردمی که به چادرها میآیند، مشکل شرعی یا معرفتی داشته باشند؛ لذا طرح مباحث معرفتی و برگزاری نماز بسیار ضروری به نظر میرسد.
شایسته است که باید با نگاه بینالمللی به این طرح نگاه کرد. در این راستا چه مشکلاتی دارید؟
یکی از مشکلات کمبود امام جماعت است. مشکل دیگر، عدم فرهنگسازی در مورد نماز جماعت در جامعه است. البته ما در قم با این مشکل کمتر مواجه هستیم. از ظرفیتهایی مثل مساجد جادهها، باید استفاده کرد.
فضاسازی خاصی هم میشود؟
در حد وسعمان سعی میکنیم فضاسازی کنیم. متأسفانه بدترین مکانها را به نمازخانهها اختصاص میدهند. من همیشه توصیه کردهام که بهترین مکان را به نماز جماعت اختصاص دهند. نباید کاری کنیم که مردم از نماز متنفر شوند.
بسیار ممنون از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.