■ جایگاه یک نماز مقبول در قیامت
قال الصادق(ع): «من قبل الله منه صلاهً واحدهً لم یعذبه، ومن قبل الله له حسنهً لم یعذبه».[1]
این روایت نشانگر آن است که اگر فردی عبادتی داشته باشد که قبول ابتدایی شده و این قبولی تا روز قیامت ادامه داشته باشد، عذاب نخواهد شد؛ زیرا در بسیاری از موارد، عملی از انسان قبول می‌شود، اما خود او با رفتاری دیگر، عمل قبول شده قبلی خود را نابود می‌کند.
برای توضیح بیشتر در قالب چند پرسش پی می‌گیریم.
چه نماز و حسنه‌ای قبول می‌شود؟
آیا صرف قرائت صحیح برای قبولی نماز کافی است؟
اگر نمازی که ابتداً قبول شده پرونده‌اش بسته می‌شود؟
الف. نماز نیز مانند همه عبادات شرایطی دارد که بسیاری از آن شرایط در قبولی آن نقش دارند؛ از این‌رو اگر آن شرایط محقق نشود، عبادت پذیرفته نمی‌شود؛ مانند رعایت حقوق والدین، دوری از مشروبات الکلی و ... .
ب. صحت و قبولی مترادف هم نیستند؛ یعنی این‌طور نیست که هر عملی که صحیح واقع شد قبول هم باشد، چه بسا عبادتی شرایط صحت را داشته باشد، امّا شرایط قبولی در آن نباشد.
ج. برخی از شرایط قبولی تا زمان مرگ استمرار دارند. این‌طور نیست که اگر عبادتی در زمان انجامش قبول شده باشد، پس لزوماً تا آخر عمر به صورت قبول‌شده باقی می‌ماند؛ بلکه مثلاً اگر عملی با اخلاص انجام شده و بر این اساس، مورد قبول واقع شده، اما پس از مدّتی نسبت به آن ریا شود آن عمل رد می‌شود.
د.« إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ »[2] همان طور که حسنات، گناهان را از بین می‌برند، همچنین گناهان نیز حسنات را از بین می‌برند که در اصطلاح به آن «حبط اعمال» می‌گویند که به دو روایت در این زمینه اشاره می‌شود.
1. رسول خدا(ص) فرمود: هر کس «سبحان الله» بگوید خدا درختى در بهشت برایش می‌کارد. همچنین است اگر «الحمد لله»، یا «لا اله الا الله» و یا «الله اکبر» بگوید. یکى از قریش گفت: یا رسول الله! پس ما در بهشت درخت بسیار داریم، فرمود: آرى مبادا آتشى فرستید تا آنها را بسوزانید که خداى عز و جل می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ» ای کسانى که ایمان آوردید خدا و رسول خدا را فرمان برید و کارهاى خود را باطل مکنید.[3]، [4]
2. امام باقر(ع) فرمود: هرگاه روز قیامت شود، گروهى از مردم برای حساب به سوی خداى با عزت و جلال روى می‌آورند، اما حسنات و کارهاى خیرى که در دنیا به جاى آورده بودند را نمی‌یابند پس [با تعجب] می‌گویند: اى خدا و مولاى ما، کارهاى خیر ما چه شد؟ خدای متعال می‌فرماید: غیبت آنها را نابود کرد. همانا غیبت نابود می‌کند حسنات و کارهاى خیر را، همچنان که آتش، هیزم نابود می‌سازد.[5]
بر این اساس میان یک کار نیک و سایر رفتارهای انسان یک رابطه تنگاتنگی وجود دارد که اگر کسی بخواهد به عنوان نمونه، نمازش قبول شده و تا آخر عمر قبول باقی بماند، باید علاوه بر شرایط قبولی اولیه برای حفظ قبولی آن نیز بکوشد.
پس اگر کسی توانست قبولی یک نماز و یا یک حسنه را تا زمان مرگ حفظ کند؛ این نشانگر آن است که وی در دیگر رفتارها، کردارها و نیت‌هایش دقت نموده و همواره مراقب خود بوده و طبیعتاً چنین فردی مستحق بهشت خواهد بود.
علاوه بر این، اگر خداوند بخواهد از گناهان برخی بگذرد و عباداتش را بپذیرد، این نشان از فیاض بودن و رحمت نامحدود او است.
[1]. صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 211، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413 ق.
[2]. هود، 114.
[3]. محمد، 33.
[4]. صدوق، محمد بن علی، امالی، ص 607 و 608، بیروت، اعلمى، 1400ق.
[5]. ورام بن ابی فراس، مسعود بن عیسى، مجموعه ورام، ج 2، ص 26 و 27، قم، مکتبه فقیه، چاپ اول، 1410ق.
اسلام کوئست
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
