■ احكام،آداب نماز شب و کیفیت خواندن نماز شب
احكام و آداب نماز شب
1- نماز شب مجموعا يازده ركعت است كه ده ركعت آن هر دو ركعت به يك سلام خوانده مى شود و يك ركعت به يك سلام
2- هشت ركعت از يازده ركعت را بايد به نيت نماز شب خواند و دو ركعت آن را به نيت نماز شفع و يك ركعت آن را به نيت نماز وتر.
3- فضيلت نمازهاى شفع و وتر بيش از هشت ركعتى است كه به نيت نماز شب خوانده مى شود.
4- انسان مى تواند فقط به نماز شفع و وتر اكتفا كند و هشت ركعت را نخواند.
5- اگر وقت براى اداء نماز شب تنگ باشد مى تواند فقط به نماز وتر اكتفا كند.
6- وقت نماز شب از اول نيمه وقت شب است تا طلوع صبح صادق .
7- افضل آن است كه نماز شب به هنگام سحر خوانده شود و هنگام سحر عبارت است از يك سوم آخر شب ، و هر قدر به صبح نزديكتر باشد افضل خواهد بود.
8- جايز است انسان نماز شب را نشسته بخواند حتى در حال اختيار ولى اگر مى خواهد نشسته بخواند بهتر آن است كه هر دو ركعت نشسته را يك ركعت ايستاده حساب كند.
9- شخص مسافر مى تواند نماز شب را پيش از نيمه شب بخواند.
10- جوانى كه مى ترسد خواب بماند و نماز شب از او فوت شود مى تواند نماز شب را پيش از نيمه شب بخواند.
11- همه كسانى كه براى خواندن نماز شب بعد از نيمه شب عذرى دارند مانند سالخوردگى يا كسى كه از سرد شدن هوا مى ترسد و يا از جنب شدن در خواب بيم دارد و مانند اينها، مى تواند نماز شب را قبل از نيمه شب بخواند.
12- خواندن سوره در ركعتهاى نماز شب لازم نيست و مى تواند فقط به خواندن سوره حمد اكتفا كند.
13- مستحب است كه نماز شب را بلند بخواند تا اگر از خانواده اش كسى مى خواهد به نماز شب برخيزد بيدار شود.
14- اگر نماز شب از كسى فوت شد مى تواند قضاى آن را در روز بجا آورد.(1)
يك تذكر مفيد:
قضاى نماز شب را، نيز فضيلت بسيار است ، چنانكه از امام صادق (عليه السلام ) روايت كرده است كه شخصى به آن حضرت عرض كرد: فدايت شوم چه بسا اتفاق مى افتد كه يك ، دو، يا سه ماه نماز شب از من فوت مى شود و من آن را به روز قضا مى كنم . آيا اين كار جايز است ؟
فرمودند به خداى قسم اين كار مايه روشنى و چشم تو است . و اين جمله را سه بار تكرار كرد.
رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) فرمودند: خداى تعالى به بنده اى كه قضاى نماز شب را بجاى مى آورد مباهات مى كند و مى فرمايد:
اى فرشتگان ، اين بنده چيزى را كه به او واجب نكرده ام قضا مى كند. گواه باشيد كه من او را آمرزيدم .
كيفيت خواندن نماز شب
نماز شب مجموعا يازده ركعت است :
1- هشت ركعت آن ، كه دو ركعت ، دو ركعت ، مانند نماز صبح خوانده مى شود و به نيت نماز شب مى باشد.
2- دو ركعت نماز شفع : بهتر است در ركعت اول آن بعد از حمد، سوره (ناس ) و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره فلق خوانده شود.
3- يك ركعت نماز وتر: بعد از حمد سه بار سوره توحيد و يك بار سوره فلق و يك بار سوره ناس بخوانيم و مى توان يك سوره تنها خواند، سپس دست ها را به سوى آسمان بالا مى بريم و حاجات خود را از خدا مى خواهيم .
و براى چهل مومن دعا مى كنيم و طلب مغفرت مى كنيم .
و بعد هفتاد مرتبه مى گوييم : استغفرالله ربى و اتوب اليه
از پروردگار خوب طلب آمرزش و مغفرت مى كنم و به سوى او بازگشت مى نمايم .
آنگاه هفت مرتبه مى گوييم : هذا مقام العائذ بك من النار
اين است مقام كسى كه از آتش قيامت به تو پناه مى برد.
و بعد از آن سيصد مرتبه مى گوييم : ((العفو)) و سپس مى گوييم :
رب اغفرلى و ارحمنى و تب على ، انك انت التواب الغفور الرحيم
1- شمع سحر، ص 29
منبع: کتاب سجاده عشق در فضيلت نماز شب؛ محمدمهدى عليقلی