■ ترغیب به نماز و مواظبت بر نماز
قرآن : " نماز برپا داريد ، و زكات بدهيد و با ركوع كنندگان ركوع كنيد . " " و اين كه نماز برپا داريد و از او بترسيد و هم اوست كه نزد وى محشور خواهيد گرديد . " " پروردگارا ، مرا برپا دارنده نماز قرار ده و از فرزندان من نيز . پروردگارا ، و دعاى مرا بپذير . " " همان كسانى كه چون در زمين به آنان توانايى دهيم ، نماز بر پا مى دارند و زكات مى دهند و به كارهاى پسنديده دستور مى دهند و از كارهاى ناپسند باز مى دارند و فرجام همه كارها از آن خداست . " " اى كسانى كه ايمان آورده ايد ، ركوع و سجود كنيد و پروردگارتان را بپرستيد و كار خوب انجام دهيد ، باشد كه رستگار شويد . " " و نماز بر پا داريد و زكات بدهيد و از پيامبر [ خدا ] پيروى كنيد ، باشد كه مورد رحمت قرار گيريد . " " به سويش توبه كنيد و از او پروا بداريد و نماز بر پا داريد و از مشركان مباشيد . "
- پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله )
- در گفتارش به اسامه
- : پيوسته نماز بخوان كه آن برترين كار بندگان است . چون نماز سر دين و ستون و تارك آن است .
- ام سلمه : پايان بخش وصيت پيامبر خدا ، اين بود : نماز را ، نماز را و كنيزانتان . آن را تكرار كرد تا آنجا كه زبانش سنگين و سخنش بريده بريده شد .
- انس : هرگاه پيامبر از رفتار مردى خوشش مى آمد ، او را به نماز فرمان مى داد .
- امام على ( عليه السلام ) : شما را به نماز سفارش مى كنم . آن است كه ستون دين و نگهدارنده اسلام است . پس ، از آن غفلت نكنيد .
- امام باقر ( عليه السلام ) : ابوذر مى گفت : اى طالب علم ، نماز بخوان پيش از آن كه فرصتهايت از دست برود .
- بكر بن محمد الازدى : در پيش امام صادق ( عليه السلام ) نشسته بودم كه ابو بصير از ايشان راجع به حورالعين پرسيد و گفت : فدايت شوم ، آنان از مخلوقات دنيايى اند يا از مخلوقات بهشتى ؟ امام فرمود : تو را به اين ها چه كار ؟ بر نماز مواظبت كن . همانا آخرين چيزى كه پيامبر اكرم بدان سفارش و ترغيب كرد ، نماز بود .
مواظبت بر نماز
قرآن : " بر نمازها و نماز ميانه مواظبت كنيد و خاضعانه براى خدا به پا خيزيد . " " و اين خجسته كتابى است كه ما آن را فرو فرستاديم ، كتابهايى را كه پيش از آن آمده تصديق مى كند . و براى اينكه [ مردم ] ام القرى [ = مكه ] و كسانى را كه پيرامون آنند هشدار دهى . و كسانى كه به آخرت ايمان مى آورند ، به آن نيز ايمان مى آورند ، و آنان بر نمازهاى خود مواظبت مى كنند . " " و آنان كه بر نمازهايشان مواظبت مى كنند . آنانند كه وارثانند . "
- امام صادق ( عليه السلام ) : در باره آيه " و آنان كه بر نمازهايشان مواظبت مى كنند " ، فرمود : يعنى بر وقتها و حدود نماز ( 1 ) .
- انس : هنگام وفات پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) ، در كنارش بوديم . پس به ما گفت : در باره نماز ، تقواى الهى پيشه كنيد ، در باره نماز ، تقواى الهى پيشه كنيد - تا سه بار - .
- پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) : بيشتر هم و غمت ، نماز باشد كه آن ، سر اسلام پس از پذيرش دين است .
- مواظبت بسيار شخص بر انجام نمازها ، در ديندار بودنش كفايت مى كند .
- هنگام ياد كردن نماز
- فرمود : هر كس بر نماز مواظبت ورزد ، روز قيامت برايش نور و حجت و نجات از آتش مى شود و هر كس مواظبت نورزد نه نور است و نجات و نه حجت .
- هر كس به سوى نماز بشتابد ، از اين رو كه مى ترسد به آن نرسد ، خداوند بهشت را برايش واجب مى گرداند و هر كس آن را ترك كرده كار ديگرى را مقدم دارد ، تا يك سال با عمل ديگرى بهشت را در نمى يابد .
- پرچم برافراشته اسلام ، نماز است ، پس هر كس به آن دل بسپارد و آن را با واجبات و مستحباتش انجام دهد ، با ايمان است .
- پنج چيز است كه هر كس همراه با ايمان بياورد ، وارد بهشت مى شود : هر كس بر نمازهاى پنجگانه مواظبت ورزد ، بر وضوء و ركوع و سجود و وقتهاى آن و . . .
- هرگاه كسى از شما به نماز بر مى خيزد ، به مناجات با پروردگارش برخاسته است . پس بنگرد ، چگونه با او مناجات مى كند .
- نماز ترازو است ، هر كس تمام بياورد ، تمام مى برد .
- نماز پيمانه يا ترازو است
- هر كس تمام بياورد ، تمامش مى دهند و هر كس كم گذارد ، مى دانيد كه خداوند در باره كم فروشان چه نازل كرده است ( 2 ) .
- خداوند پنج نماز را بر بندگان واجب كرده است . پس هر كس آن ها را بياورد بدون اينكه از روى سبك شمردن ، كم بگذارد ، خداوند تعهد مى كند او را روز قيامت به بهشت ببرد .
- امام على ( عليه السلام ) : پيامبر خدا فرمود : نماز در چهار پاره نوشته مى شود : پاره اى براى نيكو وضو گرفتن ، پاره اى براى ركوع ، پاره اى براى سجود و پاره اى براى خشوع است . گفته شد : اى پيامبر خدا ، خشوع چيست ؟ فرمود : فروتنى در نماز و اين كه بنده با همه دل به خدا رو كند . پس هنگامى كه ركوع و سجودش را تمام آورد و ديگر بخشها را هم كامل كرد نماز با نورى درخشنده به سوى آسمان اوج مى گيرد ، درهاى آسمان براى آن گشوده مى شود و [ خطاب به نمازگزار ] مى گويد : مرا حفظ كردى ، خدا تو را حفظ كند و فرشتگان مى گويند : خدا بر صاحب اين نماز درود فرستد . و هنگامى كه بخشهاى نماز را تمام نياورد ، نماز با تاريكى بالا مى رود و درهاى آسمان بر روى او بسته مى شود و [ خطاب به نمازگزار ] مى گويد : مرا تباه كردى ، خدا تو را تباه گرداند و نماز را به صورتش مى كوبند .
- عقيل خزاعى : امير مؤمنان ، هرگاه براى جنگ آماده مى شد ، چند كلمه اى به مسلمانان سفارش مى كرد و مى گفت : به نماز پايبند باشيد و بر آن مواظبت كنيد ، آن را زياد بجا آوريد و بدان تقرب جوييد كه آن بر مؤمنان نوشته و مفروض است و اين را كافران هم مى دانند آنگاه كه پرسيده مى شوند : چه چيز شما را به دوزخ در آورد ؟ مى گويند : ما از نمازگزاران نبوديم .
- امام صادق ( عليه السلام ) : محبوبترين بنده نزد خداى عز وجل ، فردى است كه د گفتارش راستگو و بر نمازش مواظب باشد .
- ادريس قمى : از امام صادق ( عليه السلام ) نيكيهاى ماندگار را پرسيدم . فرمود : نماز ، پس بر آن مواظبت ورزيد .
1. معنى حدود نماز در فصلى با همين نام ( فصل دوازدهم ) خواهد آمد .
2. اشاره به آيه ويل للمطففين ( سوره 83 ، آيه 1 - 3 ) .
منبع: کتاب الصلاة في الكتاب والسنة ، محمد محمدي رى شهرى