■ نماز پيش از اسلام ، فضيلت و ویژگی های نماز
نماز پيش از اسلام
رَبَّنا إِنِّي أَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتي بِوادٍ غَيْرِ ذي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنا لِيُقيمُوا الصَّلاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوي إِلَيْهِمْ وَ ارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ يَشْکُرُونَ( سوره ابراهیم آیه37 )
« پروردگارا ، من [ يكى ] از فرزندانم را در دره اى بى كشت و زرع ، نزد خانه ء محترم تو ، سكونت دادم . پروردگارا ، تا نماز را به پا دارند ، پس دلهاى برخى از مردم را به سوى آنان گرايش ده و آنان را از محصولات [ مورد نيازشان ] روزى ده ، باشد كه سپاسگزارى كنند .»
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْكُمْ وَأَنْتُمْ مُعْرِضُونَ( سوره بقره آیه 83 )
«و چون از بنى اسرائيل پيمان محكم گرفتيم كه جز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر و خويشان و يتيمان و مستمندان احسان كنيد و با مردم [ به زبان ] خوش سخن بگوييد و نماز را بر پا داريد و زكات را بدهيد ، آنگاه ، جز اندكى از شما ، [ همگى ] روى برگردانديد .»
وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ ۖ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ ( سوره انبیاء آیه 73 )
«و آنان را پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما هدايت مى كردند و به ايشان انجام دادن كارهاى نيك و بر پا داشتن نماز و دادن زكات را وحى كرديم و آنان پرستنده ما بودند . »
وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى وَأَخِيهِ أَنْ تَبَوَّآ لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًا وَاجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ( سوره یونس آیه 87 )
«و به موسى و برادرش وحى كرديم كه شما دو تن براى قوم خود در مصر خانه هايى ترتيب دهيد وخانه هایتان را رو به روى هم قرار دهيد و نماز برپا داريد و مؤمنان را مژده ده . »
فَنَادَتْهُ الْمَلاَئِکَةُ وَ هُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرَابِ أَنَ اللَّهَ يُبَشِّرُکَ بِيَحْيَى مُصَدِّقاً بِکَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ سَيِّداً وَ حَصُوراً وَ نَبِيّاً مِنَ الصَّالِحِينَ ( سوره آل عمران آیه 39 )
«پس در حالى كه وى [ زكريا ] در محرابش به نماز ايستاده بود ، فرشتگان ، او را ندا در دادند كه خداوند تو را به [ ولادت ] يحيى - كه تصديق كننده [ حقانيت ] كلمة الله [ = عيسى ] است و بزرگوار وخويشتندار [ = پرهيزنده از زنان ] و پيامبرى از شايستگان است - مژده مى دهد " . " و هر جا كه باشم مرا با بركت ساخته و تا زنده ام به نماز و زكات سفارشم كرده است .»
- خداوند تبارك و تعالى در مناجات پيامبرش موسى ( عليه السلام ) با او : پيوسته بر نماز مواظبت كن ، كه نزد من جايگاهى ويژه و عهدى محكم دارد .
- امام صادق ( عليه السلام ) : لقمان به پسرش گفت : پسركم ، هنگامى كه وقت نماز در رسيد ، به خاطر هيچ چيز ، آن را به تأخير مينداز و از آن آسوده خاطر شو كه آن وام است .
فصل چهارم فضيلت نماز
- پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) : نماز ، نور است .
- نماز ، نور مؤمن است ، نماز نورى از خداوند است .
- نماز انسان ، نورى در دل اوست . پس هر كس مى خواهد ، دلش را نورانى كند .
- نماز ، دليل روشن و آشكارى است .
- نماز پشت سر نماز بدون كار بيهوده در ميانشان ، در عليين نوشته شود .
- آگاه باشيد كه نماز ، خوراك مهمانى خداوند در زمين است كه براى شايستگان رحمتش در هر روز پنج مرتبه ، آماده و گوارايش مى سازد .
- هر چيز را زينتى است و زينت اسلام ، نمازهاى پنجگانه است و هر چيز پايه اى دارد و پايه مؤمن ، نماز است و براى هر چيز ، چراغى است و چراغ دل مؤمن ، نمازهاى پنجگانه است .
- خداوند عز وجل چيزى برتر از توحيد و نماز را واجب نمى كند و اگر چيزى برتر بود ، آن را بر فرشتگانش واجب مى كرد كه برخى در ركوع و برخى ديگر در سجودند .
- نماز ، از دستورات دين و در آن ، خشنودى پروردگار عز وجل نهفته و راه روشن پيامبران است .
- دينى كه ركوع و سجود در آن نباشد ، هيچ خيرى ندارد .
- خداوند متعال فرموده است : نماز را بين خود و بنده ام دو نيمه كرده ام و آنچه بخواهد به او مى دهم . پس هنگامى كه بنده مى گويد : * ( الحمد لله رب العالمين ) * خداوند متعال مى گويد : بنده ام مرا ستود . و هنگامى كه گفت : * ( الرحمن الرحيم ) * خداوند متعال مى گويد : بنده ام مرا ستايش كرد و هنگامى كه گفت : * ( مالك يوم الدين ) * مى گويد : بنده ام مرا بزرگ داشت ( يك بار فرمود : بنده ام [ امرش را ] به من واگذارد ) و هنگامى كه گفت : * ( اياك نعبد واياك نستعين ) * مى گويد : اين ميان من و بنده ام مى باشد و آنچه خواست به او مى دهم . پس هنگامى كه گفت : * ( اهدنا الصراط المستقيم ) * مى گويد : اين براى بنده ام مى باشد و آنچه خواست به او مى دهم ( 26 ) .
فائده : صاحب كتاب بزرگ جواهر الكلام في شرح شرائع الاسلام پس از نقل روايتهايى در فضيلت نماز مى گويد : اين فضيلت ، اختصاص به نمازهاى پنجگانه واجب ندارد ، گرچه برخى خبرها مخصوص به آن هاست . بلكه گفته مى شود منظور هر روايتى كه واژه صلاة دارد آن ها هستند ، چون معروف و رايج بوده و جز آن ها نماز ديگرى را از بنده نمى خواهند ، اما دقت در آنچه از پيشوايان رسيده كه برخى صراحت هم دارند حكم مى كند در اين فضيلت ، ميان واجب و مستحب فرقى نگذاريم و هر دو را بهترين كار بدانيم .
فصل پنجم ويژگيهاى نماز
استوارى دين
- پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) : نماز ، ستون دين شماست .
- امام على ( عليه السلام ) : خدا را ! خدا را ! در باره نماز ، كه ستون دين شماست .
- پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) : برپا دارنده دين ، نماز است .
- نماز ، مانند ستون خيمه است ، اگر ستون بر پا باشد ، ريسمانها و ميخها و پرده سود مى رساند و هنگامى كه ستون بشكند نه ريسمان سودى دارد و نه ميخ و پرده .
- جايگاه نماز در دين ، مانند سر در كالبد است .
- معاذ مى گويد : پيامبر به من فرمود : آيا تو را از سر امر ( اسلام ) و ستون آن خبر نكنم ؟ گفتم : چرا اى پيامبر خدا . حضرت فرمود : سر امر و ستون آن ، نماز و قله اش جهاد است.
- امام صادق ( عليه السلام ) : مردى به خدمت پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) رسيد و گفت : اى پيامبر خدا ، مرا از اسلام آگاه كن ، از اصل و فرع و قله و اوج آن . پيامبر فرمود : اصل آن ، نماز و فرع آن ، زكات و قله و اوجش ، پيكار در راه خداوند متعال است .
- پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) : نشانه ايمان ، نماز است ( 27 ) .
- هر چيز ، سيمايى دارد و سيماى دين شما ، نماز است .
- امام على ( عليه السلام ) : شش چيز از پايه هاى دين است : يقين خالص ، نصيحت مسلمانان و بر پا داشتن نماز . . .
- امام باقر ( عليه السلام ) : اسلام بر پنج چيز بنا شده است : نماز و زكات و روزه و حج و ولايت و به هيچ چيز چون ولايت دعوت نشده است .
- امام صادق ( عليه السلام ) : سه چيز ، سنگ بناى اسلامند : نماز و زكات و ولايت و هيچ يك جز به همراه بقيه درست نيست .
منبع: کتاب الصلاة في الكتاب والسنة، محمد محمدي رى شهرى
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
