■ نماز اول وقت دقیقا چه زمانی است؟
شارع مقدس اسلام، براى هر نمازى دو وقت قرار داده است وقت فضیلت، وقت غیر فضیلت. آیات و روایات سفارش مى کنند که نماز را در وقت فضیلتش بخوانید. وقت فضیلت هر نماز، مراتبی دارد که قطعا اول وقت آن از ثواب بیشتری برخوردار است.
مستحب است انسان تا آنجا که ممکن است بدون عذر شرعی نماز را از اول وقت تأخیر نیندازد، (مگر این که کاری که انجام آن شرعا مقدم بر نماز باشد مانند نجات جان یا مال محترم و یا دادن طلب کاری یا امانت مردم یا تطهیر مسجدی که نجس شده) مانع شود و همین طور اگر منتظر برپا شدن جماعت باشد تأخیر نماز اشکال ندارد. هر چه به اول وقت نزدیکتر باشد ثوابش بیشتر است و انتهای وقت فضیلت به شرح زیر است.
اوقات فضیلت نماز
۱- وقت فضیلت نماز صبح از طلوع فجر صادق (اذان صبح) است تا هنگامی که سرخی طرف مشرق آشکار شود (تقریبا تا هنگامی که ستارگان در آسمان پیداست و هوا هنوز روشن نشده است)
ملاک براى شروع در نماز صبح، طلوع فجر است اگر با شروع اذان و یا تمام شدن اذان علم به دخول وقت پیدا شود مىتوان نماز را شروع نمود. لکن، چون نظر منجمین در تشخیص ساعت دقیق طلوع فجر اختلاف دارد احتیاط آن است که تا چند دقیقه پس از اذان نماز صبح را تأخیر بیاندازیم و ملاک قضا شدن نماز صبح طلوع آفتاب است؛ بنابراین وقت نماز صبح از اول طلوع فجر تا طلوع آفتاب است.
۲- وقت فضیلت نماز ظهر از هنگام زوال خورشید (اذان ظهر) است تا وقتی که سایه شاخص به اندازه خودش برسد.
وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتى که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد و وقت مخصوص نماز عصر موقعى است که به اندازه خواندن نماز عصر به مغرب وقت باقى مانده باشد که اگر کسى تا این زمان نماز ظهرش را نخوانده باشد، نماز ظهر او قضا شده و باید اول نماز عصر را بخواند و بعد نماز ظهرش را قضا نماید؛ و مراد از [مغرب]غایب شدن آفتاب نیست؛ بلکه مراد همان وقت اذان مغرب است؛ یعنى، هنگامى که سرخى طرف مشرق که بعد از غروب پیدا مىشود از بالا سر انسان بگذرد.
وقت فضیلت نماز عصر
۳- وقت فضیلت نماز عصر از زمانی آغاز میشود که سایه شاخص (چوب یا میلهاى صاف که در زمین مسطح به صورت عمود نصب شود) به اندازه خودش برسد (بعد از تمام شدن وقت فضیلت ظهر) تا هنگامی که سایه به دو برابر خود برسد. حدود ۳۲۰ ساعت بعد از وقت ظهر.
وقت مخصوص نماز عصر هنگامی است که به اندازه خواندن چهار رکعت به غروب آفتاب باقی باشد و پایان وقت نماز عصر، غروب آفتاب است.
۴- وقت فضیلت نماز مغرب از هنگام اذان مغرب است تا وقتی که سرخی در آسمان (در ناحیه مغرب) از بین برود (تقریبا تا هنگامی که ستارگان بطور کامل آشکار نشده باشند)
هنگام نماز مغرب از وقتى است که سرخى طرف مشرق (که بعد از غروب آفتاب پیدا مىشود) از بالاى سر انسان بگذرد. هرگاه به اندازه خواندن سه رکعت نماز به طور معمولى گذشت وقت مخصوص به نماز مغرب گذشته و وارد وقت مشترک بین مغرب و عشا مىشود.
اگر کسى تا زمانى که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب باقى باشد، نماز مغرب را عمدا نخوانده باشد باید اول نماز عشا و بعد از آن، نماز مغرب را بخواند و اگر کسى به واسطه عذرى نماز مغرب یا نماز عشا را تا نصف شب نخوانده، بنا بر احتیاط واجب باید تا قبل از اذان صبح بدون این که نیت ادا و قضا کند (یعنى فقط به نیت آنچه بر عهده او بوده است قربهالى اللّه) به جا آورد.
وقت فضیلت نماز عشا
۵- وقت فضیلت نماز عشا موقعى است که شفق (سرخى طرف مغرب) از بین برود تا [یک سوم]از شب بگذرد. حدود ۲ ساعت بعد از وقت مغرب.
برای شناختن پایان وقت نماز عشا دو روش وجود دارد ۱- شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کنند و نصف نمایند، پایان وقت نماز عشا بدست میآید.
۲- یازده ساعت و یک ربع (11:15) بعد از ظهر شرعی آخر وقت نماز عشا است.
تاخیر در نماز اول وقت
یک دوری از رحمت الهی امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در خصوص کسی که نماز اول وقت خود را به تاخیر میاندازد فرموده اند «مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْعِشَاءَ إِلَى أَنْ تَشْتَبِکَ النُّجُومُ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْغَدَاهَ إِلَى أَنْ تَنْفَضَّ النُّجُومُ وَ دَخَلَ الدَّار»؛ «از رحمت خدا دور است، از رحمت خدا دور است کسى که تأخیر در نماز عشاء نماید تا آن که ستارگان ظاهر شود و از رحمت خدا دور است، از رحمت خدا دور است کسی که نماز صبح را چندان تاخیر بیندازد تا ستارهها ناپدید شوند.»
دو موجب خشم خداوند رسول خدا – صلی الله علیه وآله – به حضرت علی علیه السلام وصیت نمودند «یا علی! وَ تُقِیمَ الصَّلَاهَ بِوُضُوءٍ سَابِغٍ فِی مَوَاقِیتِهَا وَ لَا تُؤَخِّرَهَا فَإِنَّ فِی تَأْخِیرِهَا مِنْ غَیْرِ عِلَّهٍ غَضَبَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل»؛ «یا علی، با وضوی کامل در اول وقت، نماز اقامه کن، و نماز را از اول وقتش به تاخیر نینداز، چون تاخیر نماز بدون علت و عذر خداوند قهار را به خشم خواهد آورد.»
سه نماز او را نفرین میکند امام باقر (علیه السلام) فرموده است «هرگاه نماز در اول وقت بالا برود، سفید و درخشان به سوی صاحبش باز میگردد و به او خطاب میکند از من مواظبت نمودی خدا تو را حفظ کند، و هرگاه در غیر وقت خود و بدون شرایط بالا برود، سیاه و تاریک به سوی صاحبش باز میگردد و به او میگوید مرا تباه ساختی، خدا تو را نابود کند.
منبع : باشگاه خبرنگاران جوان