اهداف مقاله

1.‌ آشنایی با حروف عربی

2. آشنایی با تلفظ صحیح حروف عربی

5. تلفظ حرف ثاء (ث)

حرف ثاء در زبان فارسی به صورت سین ادا می‌گردد، مثلاً کلمۀ ثروتمند به شکل سروتمند تلفظ می‌شود. باید توجه داشته باشیم که هنگام تلفظ حرف سین تیزی و نوک زبان به پایه دو دندان پیشین پایین می‌چسبد و قسمتی از باریکی سطح و روی زبان که مقداری عقب‌تر از نوک زبان است، به سطح صاف پشت لثه دندان پیشین بالا نزدیک می‌شود، اما نمی‌چسبد و هوا به ناچار از همین مجرا و فاصله بسیار باریکی که ایجاد شده است، بیرون می‌آید و حرف سین به صورت ساده و طبیعی و بدون دمیدگی تولید می‌گردد. حالت سوت مانندی که در تلفظ حرف سین وجود دارد، از همین فشردگی هوا ناشی می‌شود.

ولی حرف ثاء در زبان عربی از تماس قسمت مجاور نوک و سر زبان با لبه و سر دو دندان پیشین بالا و با حالت عبور هوا و دمیدگی شبیه فوت کردن از فاصله بین زبان و دندان‌ها ادا می‌گردد و مانند کودکی که نوک زبانی حرف می‌زند تلفظ می‌شود. هنگام تلفظ حرف ثاء معمولاً نوک زبان از سر دندان‌ها جلوتر قرار می‌گیرد و بر دندان‌ها زیاد فشار نمی‌آورد و صدایی شبیه سوت از آن شنیده نمی‌شود و همانند حرف سین تارهای صوتی در آن لرزش و ارتعاش ندارند و به همین جهت صدای هر دو حرف و جوهره صوت آنها به صورت آشکار شنیده نمی‌شوند. اکنون حرف ثاء را طبق آنچه آموختیم در قرائت عبارتهای ذیل در نماز به طور صحیح تلفظ کنیم:

انا اعطیناک الکوثر، و من شر النفاثات فی العقد، الهکم التکاثر، فمن یعمل مثقال ذرة خیرا یره

6. تلفظ حرف ذال (ذ)

حرف ذال در زبان فارسی به صورت زاء ادا می‌شود، مثلاً کلمۀ ذخیره به شکل زخیره تلفظ می‌شود. باید توجه داشته باشیم مخرج حرف زاء همان مخرج حرف سین و دارای صدای سوت مانندی است، ولی حرف ذال در زبان عربی همانند حرف ثاء و از تماس قسمت مجاور نوک و سر زبان با لبه و سر دو دندان پیشین بالا تلفظ می‌شود و پس از عبور هوا با فشار از فاصله بین زبان و دندان‌ها و به صورت نازک (ظریف) و رقیق و کم‌حجم و بدون صدایی شبیه سوت و بدون درشتی و شدت ادا می‌گردد و مانند کودکی که نوک زبانی حرف می‌زند تلفظ می‌شود. شایان ذکراست که صدای حرف ذال و جوهره صوت آن به صورت آشکار شنیده می‌شود و بدون دمیدگی است؛ در حالی که صدای حرف ثاء و جوهره صوت آن به صورت آشکار شنیده نمی‌شود و همراه دمیدگی به صورت فوت کردن است؛ ولی هنگام تلفظ حرف ذال همانند حرف ثاء، اما کمی کمتر از آن، معمولاً نوک زبان از سر دندان‌ها جلوتر قرار می‌گیرد و بر دندان‌ها زیاد فشار نمی‌آورد.

اکنون فقط حرف ذال را طبق آنچه یاد گرفته‌ایم در قرائت عبارتهای نماز این‌گونه تمرین می‌کنیم:

صراط الذین انعمت علیهم، اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، و قنا عذاب النار، تنزل الملائکة و الروح فیها باذن ربهم من کل امر

7. تلفظ حرف ظاء (ظ)

حرف ظاء در زبان فارسی به صورت زاء ادا می‌گردد؛ مثلاً کلمۀ ظرف به کل زرف تلفظ می‌شود. حرف ظاء در زبان عربی همانند حرف ذال و از تماس قسمت مجاور نوک و سر زبان با لبه سر دو دندان پیشین بالا ادا می‌گردد؛ با این تفاوت که حرف ذال ـ همان‌گونه که گفته شد ـ به صورت نازک (ظریف) و رقیق و کم‌حجم تلفظ می‌شود. بدین معنا که ریشه و انتهای زبان به دو طرف پایین متمایل می‌گردد و همراه سطح زبان از سقف دهان دور می‌شود و گویی دهان از صدای آن پر نمی‌شود؛ ولی حرف ظاء به صورت درشت و غلیظ و پر حجم ادا می‌گردد. بدین معنا که ریشه و انتهای زبان به طرف سقف دهان متمایل می‌شود و به سوی بالا و عقب کشیده می‌گردد و گویی حجم دهان از صدای آن پر می‌شود. در این حالت قسمتی از سطح روی زبان با قسمتی از سقف دهان منطبق می‌گردد که مقابل آن است و صدای زنبور مانند حرف زاء از آن شنیده نمی‌شود. قابل ذکر است هنگام تلفظ ظاء همانند حرف ذال، ولی کمتر از آن، معمولاً نوک زبان مانند کودکی که نوک زبانی حرف می‌زند از سر دندان‌ها جلوتر قرار می‌گیرد و بر دندانه زیاد فشار نمی‌آورد و هوا با فشار در مخرج حرف دمیده نمی‌شود و مخرج آن به مخرج دو حرف زاء و ذال نزدیک می‌گردد. اکنون فقط حرف ظاء را طبق آنچه الان یاد گرفته‌ایم در قرائت عبارت‌های ذیل در نماز به طور صحیح تلفظ و ادا کنیم.

سبحان ربی العظیم و بحمده، لااله الاالله العلی العظیم

8. تلفظ حرف طاء (ط)

حرف طاء در زبان فارسی به صورت تاء ادا می‌گردد، مثلاً کلمۀ طلا به شکل تلا تلفظ می‌شود. باید توجه داشته باشیم که مخرج این دو حرف در زبان عربی یکسانند و از تماس روی سر زبان با برآمدگی و چین خوردگی و ناهمواری‌های سقف دهان و پشت لثة دو دندان پیشین بالا ادا می‌گردند و با فشردگی و حبس هوا در پشت آن و سپس با آزاد سازی و بیرون دادن ناگهانی هوای حبس شده تلفظ می‌شوند. ولی حرف تاء به صورت نازک (ظریف) و رقیق و کم حجم ادا می‌گردد. بدین معنا که ریشه و انتهای زبان به طرف پایین متمایل می‌شود و همراه سطح زبان از سقف دهان دور می‌گردد و گویی دهان از صدای آن پر نمی‌شود و حرف طاء در زبان عربی به صورت درشت و غلیظ و پرحجم ادا می‌شود بدین معنا که ریشه و انتهای زبان به طرف سقف دهان متمایل می‌شود و به سوی بالا و عقب کشیده و گویی حجم دهان از صدای آن پر می‌شود در این حالت قسمتی از سطح روی زبان با قسمتی از سقف دهان که مقابل آن است منطبق می‌گردد و حتی می‌چسبد؛ بنابراین ت در حالت درشتی برابر است با ط.

شایان ذکر است صدای حرف طاء و جوهره صوت آن به صورت آشکار شنیده می‌شود و قویترین حرف زبان عربی از نظر درشتی و غلظت و پرحجمی است ولی صدای حرف تاء و جوهرة صوت آن به صورت آشکار شنیده نمی‌شود و همراه هوایی شبیه فوت کردن است. حرف طاء مانند حرف دال درشت تلفظ نکنیم و مخرج آن را بین مخرج دو حرف تاء و دال در نظر بگیریم.

اکنون فقط حرف طاء را طبق آنچه یاد گرفته‌ایم در قرائت عبارت‌های ذیل در نماز به طور صحیح تلفظ و ادا کنیم.

اهدنا الصراط المستقیم، صراط الذین انعمت علیهم، سلام هی حتی مطلع الفجر، یا خیر المعطین

9. تلفظ حرف صاد (ص)

حرف صاد در زبان فارسی به همانند سین ادا می‌گردد؛ مثلاً کلمۀ صادق به شکل سادق تلفظ می‌شود. باید توجه داشته باشیم که مخرج این دو حرف در زبان عربی یکسانند. ولی حرف سین به صورت نازک (ظریف) و رقیق و کم‌حجم ادا می‌گردد. بدین معنا که ریشه انتهای زبان به طرف پایین متمایل می‌شود و همراه سطح زبان از سقف زبان دور می‌گردد و گویی دهان از صدای آن پر نمی‌شود و حرف صاد در زبان عربی به صورت درشت و غلیظ و پر حجم ادا می‌شود. بدین معنا که ریشه و انتهای زبان به طرف سقف دهان متمایل می‌گردد و به سوی بالا و عقب کشیده و گویی حجم دهان از صدای آن پر می‌شود؛ مانند هنگامی که ـ به اصطلاح عامیانه ـ کسی باد در گلوی خود می‌اندازد. در این حالت قسمتی از سطح روی زبان با قسمتی از سقف دهان منطبق می‌گردد که مقابل آن است.

بنابراین س در حالت درشتی تبدیل به ص می‌شود. باید توجه داشته باشیم اگرچه حرف صاد مانند حروف زاء و سین صدای سوت مانندی در ذات خود دارد، نباید در این کار افراط و زیاده‌روی کرده آن را به همراه سوت شدید تلفظ کنیم. همچنین باید مواظب باشیم که صدای حرف شین هنگام تلفظ حرف صاد شنیده نشود؛ چنان که گاهی آن را از برخی نمازگزاران می‌شنویم.

اکنون حرف صاد را طبق آنچه آموخته‌ایم، در قرائت عبارت‌های ذیل در نماز به طور صحیح تلفظ و ادا کنیم:

الله الصمد، الهم صل علی محمد و آل محمد

10. تلفظ حدف ضاد (ض)

حرف ضاد در زبان فارسی به صورت زاء ادا می‌گردد؛ مثلاً کلمۀ ضامن به شکل زامن تلفظ می‌شود. باید توجه داشته باشیم که مخرج حرف زاء همان مخرج حرف سین است که پیش از این در حرف ثاء گفته شد و به صورت نازک (ظریف) و رقیق و کم‌حجم ادا می‌گردد؛ ولی حرف ضاد در زبان عربی از تماس و چسبیدن کناره چپ یا راست زبان (که طرف چپ آسان‌تر و رایج‌تر است) با کناره دندان‌های آسیا در فک بالای همان طرف تلفظ می‌شود و با کشیده شدن و مالش تدریجی زبان بر آنها به صورت درشت و غلیظ و پرحجم ـ ولی نه به صورت حرف دال درشت ـ ادا می‌گردد و به مخرج حرف لام متصل و تا آنجا کشیده می‌شود. بدین معنا که ریشه و انتهای زبان به طرف سقف دهان متمایل می‌گردد و به سوی بالا و عقب کشیده و گویی حجم دهان از صدای آن پر می‌شود. در این حالت قسمتی از سطح روی زبان با قسمتی از سقف دهان که مقابل آن است منطبق می‌گردد. در تلفظ این حرف باید دقت کنیم که زبان یکباره از دندان‌ها جدا نشود و صوت از اول کناره زبان تا آخر آن امتداد یابد. تلفظ حرف ضاد از مشکل‌ترین و سنگین‌ترین حروفی است که بر زبان جاری می‌شود و در حقیقت حرفی سرکش و در عرف عرب‌ها به این حالت معروف است و گاه برای اینکه بگویند فلانی نمازش را خوب می‌خواند می‌گویند: "ولاالضالینش" را خوب می‌گوید و ادا می‌کند.

اکنون حرف ضاد را طبق آنچه آموختیم، در نمونه های زیر به طور صحیح تلفظ و ادا کنیم:

غیرالمغضوب علیهم ولا الضالین، یا لطیف ارحم عبدک الضعیف، وارزق عیالی من فضلک فانک ذو الفضل العظیم.

چكيده

5. تلفظ حرف ثاء (ث)

حرف ثاء در زبان فارسی به صورت سین ادا می‌گردد؛ ولی حرف ثاء در زبان عربی از تماس قسمت مجاور نوک و سر زبان با لبه و سر دو دندان پیشین بالا و با حالت عبود هوا و دمیدگی شبیه فوت کردن از فاصله بین زبان و دندان‌ها ادا می‌گردد و مانند کودکی تلفظ می‌شود که نوک زبانی حرف می‌زند. قابل ذکر است که هنگام تلفظ حرف ثاء معمولا نوک زبان از سر دندان‌ها جلوتر قرار می‌گیرد و بر دندان‌ها زیاد فشار نمی‌آورد و صدایی شبیه سوت از آن شنیده نمی‌شود.

6. تلفظ حرف ذال (ذ)

حرف ذال در زبان فارسی به صورت زاء ادا می‌شود؛ ولی حرف ذال در زبان عربی همانند حرف ثاء و از تماس قسمت مجاور نوک و سر زبان با لبه و سر دو دندان پیشین بالا تلفظ می‌شود و پس از عبور هوا با فشار از فاصله بین زبان و دندان‌ها و به صورت نازک (ظریف) و رقیق و کم‌حجم و بدون صدایی شبیه سوت و بدون درشتی و شدت ادا می‌گردد و مانند کودکی که نوک زبانی حرف می‌زند تلفظ می‌شود.

7. تلفظ حرف ظاء (ظ)

حرف ظاء در زبان فارسی به صورت زاء ادا می‌گردد؛ ولی در زبان عربی همانند حرف ذال و از تماس قسمت مجاور نوک و سر زبان با لبه سر دو دندان پیشین بالا ادا می‌گردد با این تفاوت که حرف ذال به صورت نازک (ظریف) و رقیق و کم‌حجم تلفظ می‌شود؛ بدین معنا که ریشه و انتهای زبان به دو طرف پایین متمایل می‌گردد و همراه سطح زبان از سقف دهان دور می‌شود و گویی دهان از صدای آن پر نمی‌شود؛ ولی حرف ظاء به صورت درشت و غلیظ و پر حجم ادا می‌گردد.

8. تلفظ حرف طاء (ط)

حرف طاء در زبان فارسی به صورت تاء ادا می‌گردد.

حرف طاء در زبان عربی به صورت درشت و غلیظ و پرحجم ادا می‌شود. بدین معنا که ریشه و انتهای زبان به طرف سقف دهان متمایل می‌شود و به سوی بالا و عقب کشیده و گویی حجم دهان از صدای آن پر می‌شود. در این حالت قسمتی از سطح روی زبان با قسمتی از سقف دهان که مقابل آن است منطبق می‌گردد و حتی می‌چسبد. بنابراین ت در حالت درشتی برابر است با ط.

9. تلفظ حرف صاد (ص)

حرف صاد در زبان فارسی به صورت سین ادا می‌گردد. باید توجه داشته باشیم که مخرج این دو حرف در زبان عربی یکسانند.

حرف صاد در زبان عربی به صورت درشت و غلیظ و پر حجم ادا می‌شود. بدین معنا که ریشه و انتهای زبان به طرف سقف دهان متمایل می‌گردد و به سوی بالا و عقب کشیده و گویی حجم دهان از صدای آن پر می‌شود؛ مانند هنگامی که ـ به اصطلاح عامیانه ـ کسی باد در گلوی خود می‌اندازد. در این حالت قسمتی از سطح روی زبان با قسمتی از سقف دهان منطبق می‌گردد که مقابل آن است.

10. تلفظ حدف ضاد (ض)

حرف ضاد در زبان فارسی به صورت زاء ادا می‌گردد.

باید توجه داشته باشیم که مخرج حرف زاء همان مخرج حرف سین است.

حرف ضاد در زبان عربی از تماس و چسبیدن کناره چپ یا راست زبان (که طرف چپ آسان‌تر و رایج‌تر است) با کناره دندان‌های آسیا در فک بالای همان طرف تلفظ می‌شود و با کشیده شدن و مالش تدریجی زبان بر آنها به صورت درشت و غلیظ و پرحجم ـ ولی نه به صورت حرف دال درشت ـ ادا می‌گردد و به مخرج حرف لام متصل و تا آنجا کشیده می‌شود. بدین معنا که ریشه و انتهای زبان به طرف سقف دهان متمایل می‌گردد و به سوی بالا و عقب کشیده و گویی حجم دهان از صدای آن پر می‌شود. در ین حالت قسمتی از سطح روی زبان با قسمتی از سقف دهان که منطبق می‌گردد مقابل آن است. در تلفظ این حرف باید دقت کنیم که زبان یکباره از دندان‌ها جدا نشود و صوت از اول کناره زبان تا آخر آن امتداد یابد.

این مطلب را به اشتراک بگذارید :