■ یک سین در هفت سین
مروری بر نقش نوجوانان همیار نماز
جعفریان
«حقایق و معارف دینی برای اینکه در جامعه شکل گیرد و اجرا شود، نیازمند یاری است. باید در شعار و عمل آنها را جدی گرفت و مانند یک درخت، آبیاری و محافظت کرد. همة نسل‌ها باید در این مسیر حرکت کنند. فرزندان ما باید از کودکی ضمن آموزش نماز، یاد بگیرند که چگونه بندگان خدا را در عبادت او یاری کنند».
سخنان حاج آقا جلیلی به اینجا که رسید، فرمانده پایگاه گفت: حاج آقا! از قضا یکی از مسائلی که در چند سال گذشته، ذهن بنده را به خود مشغول کرده، همین موضوع است. واقعیت این است که هر سال در عید نوروز، مردم به نماز کم توجهی می‌کنند؛ مساجد هم کم‌رونق می‌شود، نماز جماعت و نماز اول وقت، حتی از طرف خود ما و امثال ما مورد غفلت قرار می‌گیرد. تا به حال نتوانسته‌ایم برای این موضوع کاری بکنیم. یکی از دوستان پیشنهاد کرده است که از بچه‌های نوجوانان استفاده کنیم؛ اما به نظر می‌رسد که نمی‌توان بی‌گدار به آب زد؛ لذا باید بر اساس یک برنامه اصولی پیش رویم.
حاج آقا گفت: این یکی از بهترین پیشنهادهایی است که تا به حال شنیده‌ام. معلوم می‌شود این آقایی که این مطلب را مطرح کرده است، ذهن خلاقی دارد. به نظرم بهتر است به خودش بگویید که طرحی برای این کار آماده کند.
در جلسه هفته بعد، آقای حسینی طرح خودش را مطرح کرد تا بر اساس آن، نوجوانان محل برای نوروز آماده شوند. خلاصه آن طرح از این قرار است:
در موضوع نماز خانواده‌ها یکسان نیستند. بعضی نه نماز می‌خوانند و نه ازرشی برایش قائلند. در مقابل، بسیاری، هم نماز می‌خوانند و هم آن را به پا می‌دارند. در این میان البته خانواده‌هایی هم هستند که کاهل‌اند؛ به این معنی که نماز را قبول دارند، اما در عمل سستی می‌کنند.
برای گروه اول که بچه‌ها نمی‌توانند و نباید کاری کنند. برای دسته دوم هم که لازم نیست کاری انجام دهند. عمده برنامه‌ها باید برای گروه سوم باشد.
برای اینکه نوجوانان بتوانند در ایام نوروز یاری‌گر نماز باشند، باید از ظرفیت‌های موجود خود بهره ببرند؛ ظرفیت‌هایی مثل نوشتن، خواندن، اظهار محبت و بازی. همچنین آنها می‌توانند از ابزارهایی همچون گوشی تلفن همراه نیز در این مورد استفاده کنند. پیشنهادهای این طرح با توجه به این ظرفیت‌ها مطرح شده است.
1. سالنامه
هنگام تحویل سال، از بهترین و شیرین‌ترین دقایق عمر ما محسوب می‌شود. همة اعضای خانواده کنار سفره هفت سین می‌نشینند و سعی می‌کنند آخرین لحظات سال را با دعا و مناجات سپری کنند. نوجوانان می‌توانند در همان آخر سال نامه‌ای برای خدا بنویسند و اسم آن را «سالنامه» بگذارند و آن را جزء هفت سین سفره قرار دهند. مفاد این نامه می‌تواند قدردانی از الطاف الهی در سال گذشته، درخواست‌هایی برای سال جدید و همچنین تعهد به برخی مسائل مهم در این سال باشد. پایبندی به نماز اول وقت می‌تواند در این نامه برجسته شود. آنها متن این نامه را که قبلاً آماده کرده‌اند، سر سفره هفت سین برای اعضای خانواده می‌خوانند.
2. خاطرات نماز
نوجوان برای بیان اهمیت نماز نمی‌تواند به صورت مستقیم به گفتگو با والدین خود یا میهمانان یا صاحبخانه بپردازد. برای این کار بهتر است از روش غیرمستقیم استفاده شود. او می‌تواند با اختصاص یک دفتر خاطرات برای نماز در همان ایام نوروز، از بزرگترها بخواهد شیرین‌ترین خاطره خود را در مورد نماز در آن دفتر برایش بنویسند. خوب است اصرار کند که یا خاطره به خط خود افراد به صورت کوتاه در دفتر نوشته شود یا اینکه برای وی نقل شود تا او آن را با سلیقه خود یادداشت کند.
3. گفتگوی مستقیم
مطالب و لطایفی در مورد نماز وجود دارد که برای همه جالب توجه است. نوجوان می‌تواند با یادگیری و به خاطر سپردن این لطایف در خلال گفتگوهای جمع، آنها را مطرح کند. مثلاً نماز مثل لیمو شیرین است؛ هرچه از اول وقتش بگذرد تلخ‌تر می‌شود. یا مثلاً نماز مثل چراغ است، تا زمانی که سیمش وصل نشود نور نمی‌دهد. مباحثی مثل آثار و فواید نماز برای سلامتی بدن، خاطرات برخی تازه‌مسلمان‌ها از نماز، ریاضی و نماز و هر مطلب جالب دیگری، می‌تواند در این راستا باشد.
4. بازی
نوجوان می‌تواند با مدیریت بازی کودکان از ظرفیت آنها در یادآوری نماز استفاده کند. او وارد بازی ایشان می‌شود و در مورد نماز سؤالاتی مطرح می‌کند. برنده کسی است که قبل از همه جواب آن سؤال را از پدر یا مادر خود بپرسد و بگوید.
5. گوشی
نوجوان می‌تواند با تنظیم ساعت گوشی تلفن همراه یا نصب برنامه‌هایی مثل باد صبا در آن، مواقع نماز را به صورت غیرمستقیم و نامحسوس یادآوری کند.
6. عمل
خدای متعال در عملِ انسان‌ها آثاری قرار داده است که در گفتار ایشان وجود ندارد. یکی از بهترین روش‌ها این است که خود نوجوان در عمل مقید به نماز اول وقت باشد. در خانه خود یا در میهمانی یا در مسافرت، هر موقعی که اذان گفته شد، او از دیگران عذرخواهی کند و به نماز مشغول شود و سپس به جمع آنها بپیوندد.
7. جریمه
برخی والدین رابطه دوستانه‌ای با نوجوانان خود دارند. در این نوع خانواده‌ها نوجوان می‌تواند قبل از هر مسافرتی با سرپرست خانواده شرط کند که تمام نمازها را باید اول وقت بخوانیم. اگر بر اثر کوتاهی سرپرست خانواده، نماز فراموش یا دیر خوانده شود، او را جریمه کند و به ازای هر رکعت، هزار تومان صدقه از او بگیرد و به صندوق صدقه بیندازد. او می‌تواند برای بامزه‌تر شدن این کار، دفترچه جریمه نماز درست کند و مثل پلیس راه، بزرگترها را جریمه کند.
البته این کارها الزاماتی دارد:
1. موجب اذیت و آزار دیگران نشود.
2. خود نوجوان مقید به رعایت اخلاق اسلامی مثل حجاب (برای دختران)، رعایت محرم و نامحرم، نزاکت در رفتار و گفتار باشد.
3. نوجوان توسط افراد خبره آموزش لازم را فرا گرفته باشد.
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
