■ جایگاه اشک بر امام حسین (علیه السلام) و حکم گریه در نماز
از جمله شبهات بحث چرایی تاکید بر اشک ریختن و هزینه کردن برای اشک ریختن عزاداران است. ابتدا اگر جایگاه اشک و برکات این مسئله مشخص شود، روشن می شود اهداء هدایا و هزینه در مسیر روضه که منجر به اشک و توسل بر اهل بیت علیم السلام شود، اصلا چیز ناقابلی هست در برابر آنچه خداوند برای گریه کنندگان بر امام حسین (علیه السلام) قرار داده است. چند روایت در این زمینه بیان می کنم.
روايت شده که امام صادق (علیه السلام) فرمود: «ای مسمع! تو از اهل عراقی، آيا به زيارت قبر امام حسين (علیه السلام) مي روی؟ عرض کرد: نه، چون من مردی معروف و در بين اهل بصره مشهورم، و نزد ما جماعتی هستند که تابع خليفه اند، و از قبايل عرب و ناصبيان و غير ايشان، دشمنان بسيار داريم، و من ايمن نيستم که احوال مرا به والی خبر ندهند، به طور قطع گزارش مي دهند، و از ايشان به من ضررها خواهد رسيد. حضرت فرمود: آيا مصائب آن حضرت را به خاطر مي آوری؟ عرض کرد: آری. فرمود: آيا بر آن حضرت جزع می کنی؟ عرض کرد: آری، به خدا سوگند که بي تابی مي کنم و مي گريم بر آن بزرگوار تا آن که اهل خانه من، اثر اندوه در من می يابند، و حتی از غذا خوردن امتناع مي کنم تا از حال من، آثار مصيبت ظاهر می شود. حضرت فرمود: خدا رحم کند بر گريه تو، به درستی که تو شمرده می شوی از کسانی که جزع می کنند از براي ما، و شاد می شوند برای شادی ما، و اندوهناک می شوند براي اندوه ما، و خائف می گردند برای خوف ما، و ايمن می گردند برای ايمنی ما، و زود باشد که ببينی، در وقت مرگ خود، که پدران من حاضر شوند نزد تو، و سفارش کنند به ملک الموت درباره تو، و بشارت دهند تو را که ديده ات روشن گردد، و شاد شوی؛ و ملک الموت بر تو مهربانتر باشد از مادری مهربان نسبت به فرزند خويش»، پس حضرت گريست و مسمع نيز گريست، تا آخر حديث که چشم را روشن و دل را نورانی می سازد. [1]
همچنین امام صادق (علیه السلام) فرمود: «هر که در مرثيه حسين (عليه السلام) شعری بگويد و بگريد و بگرياند، حق تعالی او را بيامرزد و بهشت را براي او واجب می گرداند.»[2]
ابن قولويه با سند معتبر روايت کرده از ابی هارون مکنوف که گفت: به خدمت حضرت صادق (عليه السلام) مشرف شدم آن حضرت فرمودند: برای من مرثيه حسين (عليه السلام) بخوان. من نيز شروع کردم به خواندن. امام فرمود: «به اين صورت نخوان به همان سبک و سياقی که نزد خودتان متعارف است و نزد قبر حسين (عليه السّلام) می خوانيد بخوان». پس من خواندم، حضرت گريستند و من ساکت شدم. فرمود: بخوان، من خواندم تا آن اشعار تمام شد. حضرت فرمود: باز هم برای من مرثيه بخوان، من شروع کردم به خواندن اين اشعار: يا مَريَمُ قومُي فَاندُبي مَولاکِ وَ عَليَ الحُسَين فَاسعَدي بِبُکاکِ پس حضرت بگريست و زنها هم گريستند و شيون نمودند و هنگامی که از گريه آرام شدند فرمودند: «ای اباهارون هر کس برای حسين (عليه السلام) مرثيه بخواند و يک نفر را بگرياند بهشت بر او واجب می شود.» و سپس فرمودند: «هر کس امام حسين عليه السّلام را ياد کند و بر او گريه کند، بهشت بر او واجب می شود.»[3]
امام رضا می فرمایند:«گریه کردن بر امام حسین گناهان بزرگ را از بین می برد.»[4] امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: «كسى كه به ياد امام حسين (عليه السلام) به مقدار بال مگسى، اشک از چشمانش جارى شود؛ ثوابش بر خداوند است و خداوند به كمتر از بهشت براى او راضى نمى شود».[5]
این چند روایت که گوشه ای از دریای روایات در باب ثواب گریه و اشک برای امام حسین (علیه السلام) هست، بیانگر این نکته است که دشمنان نه می توانند این محبت الهی را سرد کنند و نه به اهداف شوم خود در جدایی شیعیان از عزاداری دست یابند. حال به بیان احکامی درباره گریه بر اهلبیت در نماز را بیان کنیم که آیا در نماز هم اجازه گریه بر مصائب اهل بیت داده شده است یا نه؟
حضرت آیت الله خامنه ای
س: گريه با صدا برای مصائب اهل بيت (عليهم السلام) در نماز چه حكمی دارد؟
ج: بنابر احتياط واجب ترک شود.[6]
حضرت آیت الله سیستانی
س: آیا گریه کردن در نماز اشکال دارد؟
ج: از مبطلات نماز بنابر احتیاط واجب برای کار دنیا عمدا با صدا یا بی صدا گریه کند ولی اگر از ترس خدا یا از روی شوق به سوی او یا برای آخرت گریه کند آهسته باشد یا بلند اشکال ندارد بلکه از بهترین اعمال است بلکه اگر برای خواستن حاجت دنیوی از خدا روی تذلل در پیشگاه او گریه کند اشکال ندارد و همچنین گریه برای مصائب اهل بیت (علیهم السلام).[7]
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
س: آیا در حال نماز مى توان عمداً و با اختیار به یاد ائمّه معصومین(علیهم السلام) گریه کرد؟ اگر کسى به اختیار در غم آنها گریه کند، نمازش چه حکمى دارد؟
ج: در نماز جایز نیست.[8]
----------------------------------------------------------------
پی نوشت:
1- کامل الزيارات، ابن قولویه باب 32، ص 101.
2- منتهي الآمال، شیخ عباس قمی ج 1، ص 539.
3- منتهي الآمال، شیخ عباس قمی ج 1، ص 542.
4- وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی ج14، ص 504.
5- بحارالانوار، علامه مجلسی ج 44، ص 291.
6- برگرفته از اجوبه الاستفتات مقام معظم رهبری
7- برگرفته از سایت آیت الله سیستانی
8- برگرفته از سایت آیت الله مکارم شیرازی
منبع:سایت پاسخ گویان