■ فلسفه قبله
فلسفه قبله
حالت نماز از بهترين حالات روحانى و معنوى انسان در تمام لحظات عمرش بحساب مىآيد بنده خود را به تمام معنى آماده مىسازد تا با معبود خويش سخن بگويد. عبد وقتى در مقابل معبود خويش قرار مىگيرد و مهياى سخن گفتن با او مىگردد احساس مىكند كه بايد آدابى را درنظر بگيرد و با حفظ آن آداب با او سخن بگويد چنانچه در عرف اجتماعى هم چنين است.
يكى از آداب اين حالت معنوى و ملكوتى، قيام در مقابل كعبه است، محلّى كه جلوهاى از حق در آن تجلّى يافت و نمونهاى از تصوير كعبه حق در بيت المعمور در اين سراى مادى در آن مكان ظهور يافت. لذا فرمان رسيد به آنان كه مىخواهند از دنيّت دنيا اِدبار نموده و قلب خويش را از همه امور سرگرم كننده آن بازداشته و با انقطاع از ملعبههاى خلق وصال به حق پيدا نمايند به قبله اقبال نمايند تا شايد بدان واسطه نورانيت قلبشان به وجود جسمانى و مادى آنان تسرّى يافته و قدرت حق را با خلافتى كه از قِبَل او بعهده دارند در زمين ظاهر سازند. چنانچه از امام صادق(عليه السلام) منقول است كه فرمودند: «هرگاه براى نمازى رو به قبله ايستادى از دنيا و آنچه در آن است و مردم و آنچه در آنند مأيوس باش و قلبت را از هر چيز كه تو را از خدا غافل مىكند خالى كن و با چشم دل عظمت خدا را نظاره كن»(۱).
و قيام مقابل كعبه در حال نماز بايد يادآور ايستادن انسان در مقابل عظمت الهىاذا استقبل المصلى القبلة استقبل الرحمان بوجهه لا إله غيره.
«آنگاه كه نمازگزار روى به قبله مىايستد روى به آن خدايى ايستاده است كه جز او خدايى نيست»(۲).
در واقع رو كردن به قبله به معناى بردن دل بدانجاست يعنى سپردن دل به صاحبدل است كه گناه را از او باز دارد و در مسير كمال سير دهد بنابر اين استقبال ظاهرى به كعبه بايد با توجه باطنى بدان همراه باشد والاّ نماز، او را سودى نبخشد. «حاتم اصم را از نمازش پرسيدند در جواب گفت: چون وقت نماز آيد وضو سازم و به موضع نماز روم پس براى نماز كعبه را در ميان دو ابروى خود فرض مىكنم و صراط را زير دو قدم خود و بهشت را بر راست و آتش را از چپ و ملك الموت را پشت سر و آن نماز را آخرين نماز خود پندارم و با خوف و رجا، با خضوع و خشوع و اخلاص آن را انجام دهم»(۱).
پس استقبال به قبله در حال نماز به معناى استدبار دل از غير خداست. و اعراض از قبله به معناى استقبال به غير اوست. و به همين خاطر توجه به قبله در نماز از واجبات شمرده شده و روى گردانى از آن از محرمات به حساب آمده چنانچه پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)فرمودند: «آيا آن كس كه در نماز صورتش را از قبله بر مىگرداند نمىترسد از اينكه خداوند او را مسخ نمايد و صورتش را مبدّل به صورت حمار كند».
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
