1. ایام عید نوروز که با آغاز فصل بهار، شکوفه زدن درختان و سرسبز شدن زمین مصادف است، مهم‌ترین ایام تعطیلات عمومی و بهترین فرصت برای دید و بازدید میان مردم و سفرهای زیارتی و تفریحی است.

در همین راستا، حاکمیت و نهادهای دولتی وظیفه دارند زمینه­های اقتصادی، مادّی و فرهنگی را برای مردم تأمین کنند. ازاین‌رو دولت و نهادهای حاکمیتی سعی می­کنند با برنامه ­هایی همچون: پرداخت عیدی به کارمندان، برگزاری نمایشگاه‌های عرضه پوشاک و شیرینی و آجیل، طرح امنیت جاده­ای و شهری، آماده‌سازی اماکن زیارتی، باستانی و تفریحی، زمینه را برای استفاده بهتر مردم از تعطیلات فراهم آورند. اما رسالت دولت فقط محدود به بسترسازی­های سخت‌افزاری و اقتصادی نیست؛ بلکه باید برنامه منسجم و هدفمندی نیز برای بسترسازی فرهنگ‌سازی و نرم‌افزاری داشته باشد تا ایام نوروز از این جهت نیز همراهِ با فرهنگ، ادب و اخلاق باشد.

2. یکی از وظایف مهم دولت­ها و حاکمیت در جامعه، حفاظت از هویت فرهنگی و ارزش­های انسانی و میراث تاریخی یک ملت است که نقش مهمی در ساخت اجتماعی و همبستگی جمعی افراد جامعه دارد. فرهنگ و ارزش­های یک ملت روح اجتماعی است و هوایی است که افراد در فضای آن تنفس می‌کنند و عامل اصلی خودباوری، استقلال و عزت و عظمت جامعه است. به این دلیل، حاکمیت با استفاده از ابزارهای فرهنگی و نخبگان فرهنگ‌ساز و کنترل صحیح اجتماعی باید از فرهنگ و ارزش­های ملی و هویت بخش پاسداری کند و در گسترش و تعمیق آن بکوشد. حاکمیت و دولت نمی‌تواند به بهانه آزادی، به آنارشیست فرهنگی و پلورالیسم روی آورد. بنابراین مسئولان جمهوری اسلامی باید به فرهنگ­ها و ارزش‌های اصیل جامعه توجه کنند؛ چراکه مهم‌ترین سد راه نفوذ کشورهای بیگانه و بهترین سپر دفاعی در برابر جنگ نرم آنها است.

3. بر همگان روشن است که نظام جمهوری اسلامی ایران بر بنیان­های فرهنگ اسلامی و ارزش­های الهی شکل گرفته است. به عبارت دیگر، مردم ایران انقلاب کردند تا اسلام ناب محمدی (صلی الله علیه و آله) زنده شود و بر جامعه و زندگی آنها ارزش­های فطری سایه افکَند. مردم به دنبال عزت و شرف، آزادی و استقلال، عدالت و سعادت، معیشت و معنویت و در یک کلمه به دنبال «زندگی توحیدی» بودند و بر پایه همین فرهنگ و ارزش­ها، نظام جمهوری اسلامی ایران را مستقر کردند. ارزش­های الهی و فرهنگ اسلامی، روح بهاری انسان ایرانی و فضای معطر جامعه اسلامی موجب نزول باران رحمت الهی، گسترش حیات و سرزندگی و همبستگی اجتماعی و استحکام قلوب انسان­ها می­شود. ازاین‌رو به «عید نوروز» توجه دارند و همه‌ساله آن را گرامی می­دارند و زیباترین سنّت­ها همچون «صله­ رحم» را در آن اجرا می­کنند و پاکیزه‌ترین لباس‌ها و خوشمزه‌ترین غذاها، میوه­ها و شیرینی­ها را در آن مصرف می­کنند.

4. در فرهنگ اسلامی «عید» یک واژه مقدس است که برخی از ایام سال به آن خوانده می­شود و بر گرامی‌داشت آن سفارش فراوان شده است. در این فرهنگ، همواره اعیاد در پی نزول نعمتی مبارک و برکتی متعالی از جانب خداوند متعال شکل گرفته است. عید روز شادی مردم و جشن شکرگزاری از خداوند متعال و قرب به او است.

نوروز از آن جهت عید است که نعمت بزرگ خداوند، یعنی «بهار» بار دیگر سر رسیده و زمین دگرباره حیات یافته و شکوفه ­ها سرزده و باران رحمت الهی جریان یافته است. نوروز، آغاز زندگی دوباره زمین و زمان به دست «مُدَبِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهار» است. ازاین‌رو در فرهنگ ایرانی و اسلامی ملت ایران، نوروز با شکرگزاری و سپاس و ستایش حضرت حق (جلّ اسمه) عجین و همراه بوده است و در لحظه تحویل سال همگان یک­صدا و هم­دل خداوند متعال را این­گونه می­خوانند: «يا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْابْصارْ يا مُدَبِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهارْ يا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْاحْوالْ حَوِّلْ حالَنا الى‏ احْسَنِ الْحال‏؛ اى دگرگون‏كننده دل­ها و چشم­ها، اى تدبيركننده شب و روز، اى تغييردهنده سال و سال­ها، حال ما را به بهترين حالات دگرگون ساز»؛ چنان‌که حضرت امام خمینی(ره) فرمودند: «تمام قلوب و تمام ابصار و بصيرت­ها در دست خداى تبارك تعالى و يد قدرت او است. او است كه تدبير مى‏كند جهان را، ليل و نهار را، و او است كه قلوب را متحول مى‏كند، و بصيرت­ها را روشن مى‏كند، و او است كه حالات انسان را متحول مى‏كند».^۱ به همین جهت، مسئولان و دولتمردان باید به فرهنگ شکرگزاری و ستایش حضرت حق در این ایام توجه ویژه­ای داشته باشند و زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی این سنّت فطری و آیین متعالی را فراهم آورند تا ضمن پر نور شدن ایام عید نوروز، در کل سال بتوانند از برکات آن بهره گیرند. چه زیبا امام خمینی (ره) فرمود: «تحويل حال الى احسن الحال اين است كه ان‌شاءاللَّه در اين سال نو، ما تغييرات روحى بدهيم؛ يعنى واقعاً تحول برايمان حاصل بشود. ... انسان در طول عمر مبتلاى به اين هواى نفس است كه محتاج به رياضت است. ... من اميدوارم كه ملت ايران و همة مسلمانان دنيا يك تحولى پيدا كنند در اين سال نو كه براى خدا كار كنند و براى سلطه خودشان نباشد، براى پيروزى خودشان نباشد، براى هواهاى نفسانى نباشد. و خداوند ان‌شاءاللَّه همه را توفيق بدهد كه در راه خداى تبارك و تعالى مجاهدت كنند».^۲

5. در فرهنگ اسلامی و ایرانی ما، مهم‌ترین مظهر شکرگزاری و ستایش خداوند متعال «نماز» است. جایگاه و نقش نماز در قلب انسان مؤمن همچون جایگاه و نقش بهار در زمین و طبیعت است. نماز همچون بهار، انسان را از حجاب غفلت و زمستان گناه و ظلمت نجات می­دهد و باران رحمت الهی را در وجود آدمی جاری می­سازد و همة سیاهی­ها و ظلمات را می‌شوید و طراوتی دوباره به قلب آدمی می­دهد و شکوفه­های امید و نورانیت را می­رویاند. بنابراین به جهت اهمیت و جایگاه نماز در فرهنگ دینی، قرابت آن به بهار و جامع­ترین سنّت اسلامی و ایرانی در شکرگزاری و ستایش حق، باید در رأس برنامه­های فرهنگی دولت و نهادهای حاکمیتی جمهوری اسلامی در ایام عید نوروز و تعطیلات باشد و برای رونق آن و گسترش فرهنگ نماز در ایام نوروز تلاش جدی کنند تا نوروزی حقیقی و عیدی سرشار از شادابی روحی و معنوی را برای مردم ـ به خصوص جوانان ـ رقم زنند.

پی‌نوشت

1. صحيفه امام، ج‏16، ص129.

2. همان، ج‏21، ص324.

این مطلب را به اشتراک بگذارید :