امام صادق (ع) فرمود: چون به قبله روی کنی، دل از دنیا، تعلقات آن وخلق برگیر وقلب خویش را از هر چیزی که از پرداختن به خدای متعال بازت دارد، تهی کن. با چشم دل به عظمت خداوند - عزّ وجلّ - بنگر وبه یاد ایستادنت در محضر او باش. خدای تعالی فرماید: آن جاست که هر کس آنچه را از پیش فرستاده است می آزماید، وبه سوی خدا، مولای حقیقی خود باز گردانیده می شوند...."
 آنچه در ادامه می آید  سلسله رهنمودهای امام صادق علیه السلام برای حیات طیبه در کتاب "مصباح الشریعه" است. این کتاب از سوی عباس عزیزی ترجمه شده است.

با چه نیتی از خانه خارج شویم؟

امام صادق (ع) فرمود: چون از خانه خود خارج شدی، چنان بیرون رو، که گویی باز نمی گردی و بیرون رفتن تو تنها برای اطاعت یا انگیزه ای دینی باشد وآرامش و وقار را پیشه خود ساز و در آشکار و نهان خدای را یاد کن. یکی از یاران ابوذر (ره) به در منزل وی رفت واز اهل منزل پرسید:
آیا ابوذر در خانه است؟
- بیرون رفته است.
- کی باز می گردد؟
-  هنگامی که او را رها کنند، چرا که او مالک و صاحب اختیار خود نیست.
چون از پیش خلق خدا - چه نیک وچه بد می گذری، عبرت گیر و از خدای متعال بخواه که تو را در شمار بندگان خاصّ خویش قرار دهد وبه گذشتگان از آن جماعت پیوندت دهد وبا آنان محشورت فرماید.
او را بدین سبب که از شهوات دورت داشته واز اعمال زشت گناه کاران حفظ کرده، حمد وسپاس بگوی. چشم خویش را از شهوات واعمال وافعالی که از آن نهای شده، فرو بند. در راه رفتن، اعتدال را رعایت کن؛ نه تندرو باش ونه سست گام، ودر هر خلوتی حدود الهی را پاس بدار، که گویی در حال عبور از صراط می باشی وهر آن با خطر لغزیدن روبه رو هستی وبسیار به اطراف خود منگر. به مردم سلام کن وبه سلام آنان پاسخ گو. هر کس که تو را در راه حق یاری می دهد، یاری نما. گمراه را ارشاد کن واز جاهلان دوری گزین؛ وچون به خانه خویش بازگشتی، چنان وارد شو، که مرده به قبر وارد می شود، چرا که مرده را جز به رحمت وعفو خدای متعال امید نباشد.

چطور به مسجد وارد شویم؟

امام صادق (ع) فرمود: چون به در مسجد می رسی، بدان که درگاه پادشاهی عظیم را قصد نموده ای که جز پاکان، بر گستره فرش او گام ننهند وجز صدّیقان به همنشینی او نایل نیایند. پس با ترس، به محضر او درآی، چنان که از پادشان ترسانی؛ چرا که اگر غافل باشی ورعایت ادب وتعظیم، نکنی در خطری عظیم خواهی بود.
بدان که او بر هر عملی، به عدل وفضل، قادر وتواناست. پس، چنانچه رحمت وفضل خویش را بر تو معطوف فرماید، طاعت اندک تو را خواهد پذیرفت وثوابی بسیار عطا خواهد کرد وچنانچه با تو از در عدل درآید واستحقاق خویش را در بندگی، صدق واخلاص خواهان شود، تو را محروم وطاعتت را ردّ می کند؛ اگر چه بسیار باشد، که بر آنچه خواهد، توانا وفعّال است.
در محضر او به ناتوانی، تقصیر در بندگی وفقر خویش اعتراف نما، زیرا که تو به سوی او برای عبادت وانس روی نموده ای وبه او نیازمندی. باید بدانی که درون وباطن خلایق بر او آشکار است. در پیش او چون فقیرترین بندگان باش وقلب خویش از هر امری که تو را از قرب خدا محروم کند خالی دار؛ که او پاک ترین وخالص ترین اعمال را می پذیرد.
بنگر که از کدام دیوان - دیوان رستگاران یا دفتر سیه بختان - نامت خارج می شود، پس چنانچه شرینی مناجات ولذّت مخاطبات او را به ادراک آوری وجام رحمت وکرامتش را، به سبب روی آوردنت بدو واجابت او بنوشی، برای خدمتش، صلاحیّت یافته ای؛ پس داخل شو که اذن وامان از آن تو است. ودر غیر این صورت، وارد مشو وتوفق کن؛ مانند آن کسی که راه چاره اش قطع گشته، وامیدش بریده شده، واجل اش فرا رسیده است.
چنانچه خداوند - عزّ وجلّ - ببیند که با صداقت بدو پناه آورده ای، با دیده رأفت ورحمت ولطف به تو خواهد نگریست وبدان چه خود دوست دارد وبدان راضی است، موفّقت می دارد؛ چه او کریم است وگرامی داشتن بندگان مضطر وسوختگان درگاهش را که خواهان خرسندی اویند، دوست می دارد.
خدای تعالی فرماید: کیست آن کس که درمانده را (چون وی را بخواند) اجابت می کند، وگرفتاری را برطرف می گرداند....

آداب شروع نماز از نگاه امام صادق (ع)

امام صادق (ع) فرمود: چون به قبله روی کنی، دل از دنیا، تعلقات آن وخلق برگیر وقلب خویش را از هر چیزی که از پرداختن به خدای متعال بازت دارد، تهی کن. با چشم دل به عظمت خداوند - عزّ وجلّ - بنگر وبه یاد ایستادنت در محضر او باش. خدای تعالی فرماید: آن جاست که هر کس آنچه را از پیش فرستاده است می آزماید، وبه سوی خدا، مولای حقیقی خود باز گردانیده می شوند....
وبر پای بیم وامید بایست وچون تکبیر گفتی، هر چه را که میان آسمان های رفیع وزمین است، جز کبریای او کوچک وخوار شمار؛ چرا که خدا بر قلب بنده ای که تکبیرش می گوید، آگاه می باشد وچون دریابد که در آن، چیزی است که با تکبیر حقیقی اش منافی است، می فرماید: ای دروغ گو! آیا مرا فریب می دهی؟! به عزّت وجلالم سوگند که تو را از شیرینی یادم محروم کنم وتو را از مقام قربم دور سازم واز درک خوشی ولذت مناجاتم باز می دارد.
بدان که خدای تعالی، به خدمت تو محتاج نیست واز تو وعبادت ودعایت بی نیاز است. او به فضل خود تو را خواند، تا ببخشایدت، واز عقوبت خویش دورت کند، واز برکات عطوفت ومهربانی خود بر تو افشاند، وبه راه رضایش هدایتت کند، ودر مغفرت خویش را بر تو بگشاید.
اگر خداوند چند برابر آنچه که از آغاز تا به حال آفریده بیافریند، برای او هیچ تفاوتی ندارد که آن ها همگی کفر ورزند ویا موحّد باشند. پس او را در عبادت آفریدگان، چیزی نباشد جز این که از باب لطف وبه پاس عبادت ناچیز آنان، مراتب والایی به ایشان عطا نماید. از این رو، شرم وناتوانی را تن پوش خود ساز، ودر حمایت سلطان وقدرت او درآی، تا از خوان نعمت الهی بهره ها بری ومدد از او جو وبه او پناه ببر.

منبع : شبستان

این مطلب را به اشتراک بگذارید :