"ما در روایات مان روایتی از وجود مبارک امام محمد باقر (ع) داریم که می فرمایند شیعیان ما روزی سه بار به سیدالشهدا سلام می دهند این یعنی که شیعه حقیقی هر روز به زیارت حضرت می رود ولو قلبی و ولو به سلامی یاد حضرت می کند. معروف است که مرحوم آیت الله العظمی سید احمد خوانساری مرجع عالیقدر هر وقت می خواستند نماز بخوانند پیش از تکبیره الاحرام به وجود مقدس سیدالشهدا (ع) سلام می دادند و عرض می کردند السلام علیک یا ابا عبدالله. شما می دانید که سلام دادن به سیدالشهدا جزو نماز نیست  و برخی به حضرت آیت الله خوانساری عرض کردند که شما چرا پیش از نماز به حضرت سیدالشهدا سلام می دهید و ایشان در پاسخ فرمودند اگر قیام سیدالشهدا نبود این نماز هم نبود و نهضت اباعبدالله بود که نگهدارنده نماز بود و اگر نمازی امروز پابرجاست به برکت حرکت سیدالشهداست.، بنابراین همه سفارش ها و توصیه ها از بزرگان و علما با تاکید بر زیارت امام حسین صورت می گیرد. "
آنچه در ادامه می آید بخش اول گفتگوی سرویس قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدرسول آهنگران از اساتید دانشگاه و حوزه علمیه است.
همچنان که در جریان هستید به زیارت عظیم اربعین نزدیک می شویم. می خواستم از جنابعالی بپرسم که اهمیت و جایگاه زیارت اربعین را در تبیین نهضت امام حسین (ع) برای ما تشریح بفرمایید.
اجازه بدهید من با این مقدمه آغاز کنم که اسم امام حسین (ع) و قیام حضرت به عنوان یک ضمانت و حرز و رکن است و اسلام را به عنوان تکیه گاه مستحکم حفظ کرده و باعث ماندگاری دین اسلام شده است و طبعا هرچه درباره سیدالشهدا می گوییم و از این شخصیت عظیم تکریم می کنیم در راستای آن نقشی است که نام امام حسین (ع) و قیام حضرت در حفظ اسلام عهده دار بوده است. حال با این مقدمه می توان به اهمیت زیارت امام حسین اشاره کرد. شما می دانید که زیارت امام حسین در وقت های مختلفی در ایام هفته همچنین در شب عاشورا، روز مباهله، روز نیمه شعبان سفارش شده است اما در این میان به زیارت اربعین به عنوان مهم ترین ایام زیارت ار سوی ائمه اطهار تاکید شده است. فلسفه زیارت مطابق با آن چیزی که از سوی بزرگان دین به ما رسیده همان زنده نگه داشتن یاد امام حسین (ع) است چرا که زنده نگه داشتن یاد و نام امام حسین (ع) به معنای احیای اسلام است.
چرا این دو کنار هم قرار می گیرند؟
به خاطر این که نام امام حسین (ع)  فرقان است، یاد امام حسین (ع)  تمییزدهنده است. قیام امام حسین (ع) جداکننده اسلام ناب از اسلام تحریف شده است. در واقع روز عاشورا و نهضت امام حسین (ع)  بین دو اسلام ایستاده است؛ اسلام تحریف شده و اسلام اهل بیت،‌ اسلام حقیقی و این رخداد  محصور در یک زمان یا یک مکان خاص نیست. این خط فرقان و تمییزدهنده دو اسلام است. شما نگاه می کنید که قبل از قیام امام حسین (ع)  بسیاری از رفتارها در دارالحکومه اموی ها به عنوان رفتار دینی به حساب می آمد اما حرکت امام حسین (ع) چشم هایی که می رفت بسته شود هشیار کرد و آن ها متوجه شدند که دین حقیقی کجاست. از گذشته تا به امروز وضعیت بر این منوال بوده این راهی است که ائمه اطهار پیش پای ما قرار داده اند و در این میان تاکید بر قیام امام حسین (ع) حفظ دستاوردهای این قیام است و مهم ترین دستاورد این قیام مشخص کردن راه حق از راه باطل است. می دانید که راه باطل اغلب در صورت و لباس حق جلوه گر می شود اما امام حسین (ع) این تزویرها را از چهره دین تحریف شده کنار می زنند. از این زاویه قیام امام حسین (ع)  فرقان و جداکننده حق از باطل است.
اگر بخواهیم در قالب زیارت هایی مثل زیارت اربعین، یاد امام حسین (ع) را زنده نگه داریم و پیرو راستین این راه نورانی باشیم چه باید بکنیم؟
ببینید هر وقت دیدیم که ما زیارت می رویم و زیارت می کنیم و به این شعایر می پردازیم و متعاقب آن در راه راستی قرار داریم و آن مفاهیم و آنچه امام حسین (ع) بر آن تاکید می کردند در ما هم جلوه گر شده و آن نور بر قلب ما هم تابیده نشان می دهد که این زیارت ما همان زیارت مبتنی بر معرفت است که ائمه اطهار به آن توصیه و سفارش می کردند اما اگر از زیارت امام حسین (ع) صرفا به نامی و ظاهری و نمایشی اکتفا کنیم و صرفا آن صورت ظاهری را حفظ کنیم و محتوا و درون مایه ای باقی نگذاریم این قطعا مطلوب نخواهد بود و آثار چندانی هم نخواهد داشت. سفارش ائمه در زیارت سیدالشهدا قطعا زیارتی است که انسان را به تمییز  میان راه حق و باطل مسلط کند و بصیرتی درونی به انسان ببخشد و چطور می توان انتظار داشت که انسان در زیارت سیدالشهدا صرفا مشغول ظواهر باشد و این معرفت و بصیرت بر او جلوه گر شود.
ما در روایات مان روایتی از وجود مبارک امام محمد باقر (ع) داریم که می فرمایند شیعیان ما روزی سه بار به سیدالشهدا سلام می دهند این یعنی که شیعه حقیقی هر روز به زیارت حضرت می رود ولو قلبی و ولو به سلامی یاد حضرت می کند. معروف است که مرحوم آیت الله سید احمد خوانساری مرجع عالیقدر هر وقت می خواستند نماز بخوانند پیش از تکبیره الاحرام به وجود مقدس سیدالشهدا (ع) سلام می دادند و عرض می کردند السلام علیک یا ابا عبدالله. شما می دانید که سلام دادن به سیدالشهدا جزو نماز نیست  و برخی به حضرت آیت الله خوانساری عرض کردند که شما چرا پیش از نماز به حضرت سیدالشهدا سلام می دهید و ایشان در پاسخ فرمودند اگر قیام سیدالشهدا نبود این نماز هم نبود و نهضت اباعبدالله بود که نگهدارنده نماز بود و اگر نمازی امروز پابرجاست به برکت حرکت سیدالشهداست.، بنابراین همه سفارش ها و توصیه ها از بزرگان و علما با تاکید بر زیارت امام حسین صورت می گیرد.
روایت های دیگر در این باره چه می گوید؟ منظورم درباره ارتباط وثیق میان زیارت امام حسین (ع) و نشانه های شیعه بودن است.
در روایتی از امام حسن عسکری به پنج نشانه شیعه بودن پرداخته شده که یکی از آن نشانه ها زیارت اربعین است.
چرا به این نشانه خاص پرداخته می شود؟
به خاطر این که ائمه می خواهند نشان بدهند که این قضیه چقدر برای آن ها مهم و حیاتی است. البته ائمه برای خودشان که چیزی نمی گویند آنچه حیاتی است همان حفظ مصالح اسلام است که در صورت زیارت اربعین جلوه گر می شود.
شما توجه کنید که در روایتی از پیامبر (ص) داریم که پیامبر فرمودند حسین مصباح الهدی است. پیامبر وجود حضرت سیدالشهدا را به چراغی نورانی تشبیه کردند.  توجه کنید که شما چراغی در دست نداشته باشید چطور می توانید در تاریکی راه مطلوب را از راه نامطلوب تمییز دهید و راه را از چاه باز بشناسید. من می خواهم عرض کنم این که ما تصور کنیم زیارت اربعین یک برنامه رسمی و تشریفاتی و یک میتینگ است این جفا به امام حسین (ع) و نهضت حسینی است و اگر ما می خواهیم در خدمت اهداف امام حسین باشیم باید کاری کنیم که زیارت ما مصداق آن اهدافی باشد که ائمه ترسیم کردند. اگر ما این گونه باشیم قطعا زیارت امام حسین (ع) اثرگذار خواهد بود چون ائمه ما را به سمت کاری بی اثر فرا نمی خوانند  قطعا تاثیرات عالی دارد که معصومین (ع) توجه ما را به زیارت اربعین جلب می کنند.

این مطلب را به اشتراک بگذارید :