■ چرا اوقات نماز این است؟!
عده‌اي از يهود محضر حضرت رسول (ص) رسيدند و داناترين آنان سؤالهایی كرد؛ از جمله از راز اوقات نمازهای پنج‌گانه پرسيد. حضرت در پاسخ فرمودند:
[نماز ظهر] "همانا خورشيد را به هنگام زوال حلقه‌اي است كه بدان داخل مي‌شود و در اين هنگام، هرچه در ميان عرش آسمان و زمين است، به تسبيح و تحميد پروردگار جلجلاله زبان مي‌گشايند و چون داخل آن شد، زوال خورشيد صورت مي‌گيرد و در اين هنگام هرچه تحت عرش است، به تسبيح و تحمید پروردگار جلجلاله زبان مي‌گشايد و اين همان ساعتي است كه پروردگار متعال صلوات و رحمت و بركات خود را بر من نازل مي‌فرمايد و خداوند در اين موقع بر من و امت من، نماز را واجب ساخت و فرموده است: "أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْل".[1] و اين ساعتي است كه در روز قيامت، جهنم را در صحراي محشر مي‌آورند؛[2] پس هيچ مؤمني نيست كه آن ساعت در سجده يا در ركوع باشد، يا به نماز ايستاده باشد، مگر آنكه خداوند بدنش را بر آتش حرام سازد.
[نماز عصر] عصر همان ساعتي است كه حضرت آدم (ع) در آن وقت از شجره ممنوعه تناول كرد و از بهشت رانده شد، پس خداوند متعال فرزندان و ذريه او را به نماز خواندن (نماز عصر) تا روز قيامت امر فرمود و آن را براي امت من نيز اختيار فرمود و اين نماز، از محبوبترين نمازها نزد خداوند تبارك و تعالي است و مرا به محافظت آن از ميان نمازها، امر و سفارش فرموده است.
[نماز مغرب] مغرب همان ساعتي است كه خداوند عزوجل گناه آدم (ع) را بخشيد و توبة او را قبول كرد. سيصد سال بود و اين مدت از عصر تا شام بود و حضرت آدم سه ركعت نماز خواند، يك ركعت برای كفارة گناهِ خودش و رکعتی برای كفارة گناه حوا و ركعتي ديگر به شكرانۀ پذيرفته شدن توبهاش. پس خداوند اين سه ركعت نماز را بر امت من واجب كرد و اين ساعتي است كه دعا در آن مستجاب مي‌شود و پروردگارم به من وعده فرمود كه هر كس در اين موقع، در پيشگاهش دعا كند و او را بخواند، دعايش را مستجاب فرمايد و اين نمازي است كه پروردگارم مرا به انجام آن امر فرمود، آنجا كه فرمود: "فسبحان الله حِينَ تُمسُونَ و حِينَ تُصبِحُون"[3].
[نماز عشا] همانا قبر را تاريكي و سياهي عظيمي است و روز قيامت را نيز تاريكي هولناكي است، پس پروردگار عزوجل به من و امت من امر فرموده كه اين نماز را بهجاي آوریم، تا روشني‌بخش قبرهایمان باشد. نيز براي اينكه به من و امتم نوري جهت گذشتن از صراط كرامت فرمايد. هيچ قدمي نيست كه راه رفتن به مساجد يا جماعت يا مطلقاً جهت نماز عشا برداشته شود، مگر اينكه خداوند متعال آن بدن را بر آتش حرام سازد و اين، نمازي است كه خداوند براي پيامبران مرسل: پيش از من، اختيار فرموده است.
[نماز صبح] پس پروردگارم مرا امر فرمود كه قبل از طلوع خورشيد، نماز صبح را بهجاي آورم و پيش از آنكه كافران آفتاب را سجده كنند، امت من خداوند عزوجل را سجده كنند و زود بهجاي آوردن نماز صبح، نزد خداوند متعال محبوب‌تر است. اين نمازي است كه فرشتگانِ مأمور شب و فرشتگان مأمور روز هر دو بهجاي آوردن آن را مي‌بينند[4] و هر دو آن را در نامه عمل مي‌نگارند".[5]
آداب
این اوقات آثار ویژه‌اي دارند و نماز در این اوقات است که از آن آثار ویژه برخوردار است. امام علی7 فرمودند: "مبادا چیزی از امور دنیا شما را از اوقات نماز باز دارد؛ زیرا خداوند عزوجل مردمانی را نکوهیده و فرموده است: آنان‌که از نمازشان غافلند؛ یعنی از اوقات نماز غافلاند و به آن اهمیتی نمیدهند. [6]
ادب اوقات نماز به این است که نماز را در حد توان، در اول وقت آن ادا کنیم. درست است که نماز در هر حالت و شرایطی که خوانده شود آثار خود را دارد، اما هرچه به‌تأخیر بیفتد، از برکاتش کاسته می‌شود. امام صادقa فرمودند: اول وقت [مایه] خشنودی خداست و آخر وقت [باعث] آمرزش خدا. [7] یعنی آن‌که نمازش را به‌تأخیر انداخته، تأثیر نمازش را کم کرده است. آثار نماز اول وقت چنان ویژه است که امام صادقa فرمودند: فضیلت اول وقت [نماز] بر آخر وقت، همچون فضیلت آخرت بر دنیاست.[8]
پیام‌ها
ـ وقت‌شناسی را از نماز یاد بگیریم.
ـ در کارها نظم و برنامه‌ریزی داشته باشیم.
ـ هر کاری در وقت خود اثرگذارتر است.
[1]. اسراء: 77.
[2] . فجر: 23.
[3]. روم: 17.
[4]. قرآن كريم مى‌فرمايد:"أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِإِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُودا"؛ نماز را از زوال خورشيد (هنگام ظهر) تا نهايت تاريكى شب [نيمه شب] برپا دار و همچنين قرآن فجر [نماز صبح] را چرا كه قرآن فجر، مشهود (فرشتگان شب و روز) است! (اسراء: 77).
[5]. شيخ صدوق، من لايحضره الفقيه، ج1، ص213.
[6]. شيخ حر عاملي، وسائل الشيعة، ج4، ص113.
[7]. شيخ صدوق، من لايحضره الفقيه، ج1، ص217.
[8]. شيخ كليني، كافي، ج3، ص274.
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
