هدف معماري در هنر ديني به ويژه در جهان بيني اسلام، شفاف سازي مرز بين ماده و ذهن، جسم و جان است. در معماري مسجد از يک سو نگاه عارفانه و شهودي هنرمند مسلمان با تاسي به مباني قرآني و مبتني بر هندسه و رياضيات و از سوي ديگر، نگاه فقهي و کلامي او آثاري ارزشمند پديد آورده است. در هنر اسلامي، سازگاري با روح اسلام يعني توحيد، شاخص ترين رويکرد و ويژگي به شمار مي رود که در معماري مسجد مي توان آن را يافت. در نظام ارتباط معنا و شکل وجه مشترکي وجود دارد که هدف اين پژوهش قرار گرفته است؛ وجه مشترکي که چيزي جز تشبه به اخلاق الهي نيست و بي کرانگي را طلب مي کند. اين بي نهايت از معرفتي حاصل مي شود، مبتني بر انديشه در ذات حضرت حق و انسان. در واقع مسجد مجموعه اي از هنرهاي گوناگون است که فضا و مکاني قدسي براي برقراري رابطه ميان خداوند و خلق پديد مي آورد.
اهداف مقاله
1- دستيابي به وجوه مشترک در نظام ارتباط معنا و شکل در معماري مسجد.
2- تطبيق معماري مسجد و فرم شناسي نماز بر اساس جهان بيني اسلامي.
سوالات مقاله
1- ارتباط شکل و عملکرد بر مبناي جهان بيني مذهبي چيست؟
2- جايگاه معرفت شناسي در معنا و فرم در معماري اسلامي چگونه است؟