عبادات دست‌گیرند تا ما را به قله براسانند. اما میان هین دستگیران نیز قله‌ای وجود دارند. عبادتی که هر روز و روزی پنچ‌بار دست‌گیر شماست. کافی است دست خود را به او دهید تا حداقل شما را به دامنه‌های کوه سعادت برساند.

اینکه گفتیم نماز میان عبادات در قله قرار دارد، اداعایی بی‌سند نسیت. شما نیز اگر توجهی به مطالبی که در ادامه آمده است، این دیدگاه را پیدا خواهید کرد

در مقیاس  با دیگر عبادات

در میان عبادات ،عبادتی که هم از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ کمّیت، در بلندترین جایگاه قرار گرفته، نماز است. انسان مسلمان در طول عمر خود ، برخی عبادات را تنها یک بار به جای می­آورد. برای نمونه "حج" تنها برای کسانی که به استطاعت و توانمندی رسیده  باشند واجب  است و برای ناتوانان وجوبی در انجام آن نمی­باشد.

روزه نیز تنها در یک ماه از 12ماه سال ، واجب است و آنانی که به هر دلیلی از اجرای آن ناتوان می­گردنند ، می توانند با پرداخت کفاره ، ترک آن را جبران نمایند. " خمس"، "زکات" ، " جهاد"  وسایر عبادات به نسبت توانمندی و توان ، بر انسان ِ مکلف ، واجب می شود.

 در این میان نماز، تنها عبادتی است که هر کسی در هر رتبه علمی و اجتماعی و سنی قرار دارد و از نعمت عقل برخوردار است ، واجب می شود. "فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتاباً مَوْقُوتاً"؛[1] نماز را به‏پا داريد، كه بى‏ترديد نماز همواره بر مؤمنان مقررى است واجب.

" الصلاة لا تسقط بحال "^[2] نماز در هیچ حالتی از عهدة آدمی برداشته نمی­شود وانسان بایستی در هر حال برپا کنندة نماز باشد ،حتی حالاتی که جان در خطر است و می­تواند برخی از تکالیف شرعی را فرو گذارد به غیر از نماز؛  فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجالاً أَوْ رُكْباناً فَإِذا أَمِنْتُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَما عَلَّمَكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ "؛^[3] پس اگر (از دشمن يا خطرى) بيم داشتيد، پياده يا سواره (به هر شكل كه مى‏توانيد نماز گزاريد) و آن گاه كه ايمن شديد خدا را ياد كنيد، همانگونه كه آنچه را نمى‏توانستيد بدانيد به شما آموخت.

و این عطیة الهی تا هنگامة مرگ همراه انسان است. نماز ، سمبل عالی‌ترین توجه خدا به انسان و نکوترین رویکرد آدمی به خدای تعالی است.

خداوند به پیامبرش دستور می‌دهد که "قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ "؛^[4] بگو: همانا نماز من و عبادات من و زندگى من و مرگ من براى خداوند، پروردگار جهانيان است .

در این آیه به علت اهمیت و حاکمیت دین و عبادت بر زندگی دنیا، ابتدا به عبادات اشاره و سپس به زندگی دنیا شده است. نکته این است که از میان عبادات، نماز به طور خاص مورد اشاره قرار می­گیرد.

این اهمیت بدان پایه است که شرط قبولی دیگر عبادات، برپایی مطلوب و مقبول نماز می­باشد، چنان که امام صادق ع می‌فرماید:

إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الصَّلَاةُ فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ مَا سِوَاهَا إِنَّ الصَّلَاةَ إِذَا ارْتَفَعَتْ فِي أَوَّلِ وَقْتِهَا رَجَعَتْ إِلَى صَاحِبِهَا وَ هِيَ بَيْضَاءُ مُشْرِقَةٌ تَقُولُ حَفِظْتَنِي حَفِظَكَ اللَّهُ وَ إِذَا ارْتَفَعَتْ فِي غَيْرِ وَقْتِهَا بِغَيْرِ حُدُودِهَا رَجَعَتْ إِلَى صَاحِبِهَا وَ هِيَ سَوْدَاءُ مُظْلِمَةٌ تَقُولُ ضَيَّعْتَنِي ضَيَّعَكَ اللَّه.^[5]

حسابرسى اعمال بندگان، از نماز آنان شروع مى‏شود؛ اگر نماز كسى پذيرفته شود، ساير اعمال او پذيرفته خواهد گشت. اگر نماز كسى در اول وقت به درگاه خدا بالا رود، درخشان و تابان به سوى صاحبش باز مى‏گردد و مى‏گويد: حقوق مرا نگهبان شدى، خدايت نگهبان باد! و اگر نماز كسى در خارج از وقت ويژه بدرگاه خدا بالا رود و از حدود و مقررات لازمه عارى باشد، سياه و تاريك به سوى صاحبش باز مى‏گردد و مى‏گويد: حقوق مرا پامال كردى، خدايت پامال كند.

فراوانی آماری

در قرآن حدود 98 بار ماده "صلو" و مشتقات آن آمده است که به استثنای آیات (توبه آیة 103 و احزاب 56 ) در مجموع 94 بار عنوان صلات در قرآن آمده است.

مجموع روایات در وسائل الشيعة:35868 ودر مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل:‏23129 و در كنزل االعُمّال: چهل هزار که مجموع آنها تقریبا صد هزار روایت می­شود. از این روایات حدود بیست هزار روايت در مسئله نماز مي­باشد. بنابراین بيشترين حجم آيات و روايات در فروعات مربوط به نماز است .

امام صادق ع می‌فرمایند: "قَالَ لِلصَّلَاةِ أَرْبَعَةُ آلَافِ حَدٍّ"؛^[6] قرآن چهارهزار حد دارد. شهيد ثاني در توضیح این روایت می‌گوید: مراد از چهار هزار حد، واجبات و مستحبات نماز است که واجبات آن هزار عدد است که شهید اول کتاب الفيه را برای آن نوشته و مستحبات آن سه هزار است که کتاب نفليه را برای آن تألیف نموده است.

اميد بخش‌ترين آيه

بخش فراوانی از آیات قرآن بشارتی و امیدبخش هستند. در این میان پرسش این است که امیدبخش‌ترین آیه کدام است و علت امیدبخش‌تر بودن آن چیست. این پرسشی است که در زمان امیرالمومنین نیز مطرح بوده است.

عده‌ای در مسجد اطراف امیرمؤمنان نشسته بودند. علی ع از آنان پرسیدند: امیدبخش‌ترین آیه قرآن کدام است. در جواب هرکدام از ظن خود آیه‌ای را نام بردند. همه منتظر بودند که خود حضرت جواب را بدهد. ایشان شروع کردند به سخن: امید بخش‌ترین آیة قرآن آية 114سورة هود است: " وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى‏ لِلذَّاكِرِينَ"؛^[7] و نماز را در دو طرف روز و اوايل شب كه نزديك روز است برپا دار! به يقين نيكى‏ها (كه نماز در رأس آنهاست) گناهان را از بين مى‏برد ، اين تذكرى است براى يادكنندگان‏.

این آیه به پاک شدن تمامی گناهان وعده داده است. چه بشارتی از این بالاتر؟ این بشارت شرطی دارد و آن خوبی‌هایی است که بتواند آن گناهان را محو کند. خداوند این شرط را در ابتدای آیه نام آوری کرده است.... آن نماز است.  نماز پليدى گناه را از نفس، مفاسد آن را از آفاق، سياهى آن را از نامه عمل و استحقاق عذاب را از عامل مى‏زدايد.

خداوند ما را از نمازگذاران قرار دهد...

این مطلب را به اشتراک بگذارید :