■ نماز: سازه اي روان شناختي در قرآن

چکیده:
هدف: اين مقاله با بررسي سازمان يافتگي نماز در بين ساير اعمال از منظر قرآن، در پي شناختن چيستي نماز به عنوان سازه اي روان شناختي است.
روش: با استفاده از تحليل محتوا، آيات مرتبط با نماز در قرآن در سه مرحله بررسي شد. ابتدا اين آيات به روش اکتشافي و استقرايي در 15 مقوله طبقه بندي شد. سپس مقوله اي که بيشترين ارتباط را با مسئله پژوهش داشت، به طور مفصل بررسي و تا آنجا که ممکن بود از ساير مقوله ها براي فهم بيشتر يافته ها به صورت تکميلي استفاده شد.
يافته ها: تحليل نشان داد نگاه قرآن به ساخت زندگي نمازگزار را مي توان در قالب شبکه اي از مفاهيم با مرکزيت ايمان و تبلور آن در شش مفهوم بندگي خالصانه، صداقت، خشيت، خردورزي، عمل صالح و اجتنابها خلاصه کرد.
نتيجه گيري: ساخت زندگي نمازگزار از منظر قرآن، توصيف کننده سازمان يافتگي بيروني نماز است و ارتباط آن را با زندگي نمازگزار توضيح مي دهد. در اين ساخت، ايمان در سه محور رابطه با خدا (بندگي)، حقيقت (حق طلبي) و واقعيت (مسووليت پذيري) جلوه گر مي شود. پيش بيني مي شود اين الگو قادر خواهد بود نقش نماز را در ايجاد پتانسيلي در فرد براي رويارويي با مسائل زندگي بر محور ايمان توضيح دهد.