■ عبادت امام کاظم علیه السلام در زندان
در مدّتی که امام موسی کاظم علیه السلام در زندان هارون به سر میبرد، همهی سربازان و اطرافیان متوجه شخصیّت فوق العاده او شده بودند.
لحظه ای از عمر امام به بیهودگی و بطالت نمی گذشت.
او غالب اوقات خود را با عبادت و خلوتهای عاشقانه با خدای بزرگ سپری میکرد و در فرصت های مناسب به پاسخ سؤالات مراجعین و روشنگری آنان می پرداخت. تأثیر رفتار امام در زندان بر دوست و دشمن و حتی خود هارون انکارناپذیر و دیدنی است.
احمد بن عبدالله از پدرش نقل نمود که گفت:
به دیدن فضل بن ربیع ( زندانبان امام موسی کاظم ) رفتم و دیدم بالای بام زندان نشسته است. به من گفت:
تو هم بیا بالا. وقتی بالا رفتم، گفت:به درون زندان نگاه کن و بگو چه می بینی. من هم نگاهی کردم و گفتم: تکهپارچه ای روی زمین افتاده است.
گفت:«دقیقتر نگاه کن.»
من مدتی با دقت و تأمل بیشتر نگاه کردم و گفتم:مردی در حال سجده است.گفت: او را می شناسی؟ موسی بن جعفر است.
هر ساعت از شبانهروز که ناگهانی به سراغش میآیم، او را در همین حال میبینم. نماز صبحش را میخواند و تا طلوع آفتاب به ذکر می نشیند. سپس سر به سجده می گذارد و تا ظهر بر سجده است. آنگاه بدون تجدید وضو به نماز ظهر می ایستد. شب نیز پس از نماز عشا افطار می کند. تجدید وضو می کند و در دل شب، تا طلوع فجر به سجده و خواندن نافله می پردازد.
با این نحوه عبادت است که خورد و خوراک بسیار اندکی دارد. بعضی جاسوسان من خبر دادهاند که گاهی در دعاهایش چنین میگوید:
« اللهم انک تعلم انی کنت اسالک ان تفرغنی لعبادتک اللهم و قد فعلت فلک الحمد.»
(خداوندا! تو می دانی که همواره از تو فرصتی برای عبادت می خواستم که اکنون عطایم کردهای. بر این نعمت سپاسگزار توأم.)
ثوبانی گوید:
امام موسی کاظم علیه السلام مدت ده سال و اندی در زندان بود و در تمام این مدت، به سجده های طولانی می پرداخت؛ او پس از طلوع آفتاب سر به سجده می نهاد و تا زوال ظهر سر از سجده برنمیداشت. این حال امام را هارون بارها از بالای بام زندان مشاهده کرده بود.
هارون سرانجام روزی زبان به اعتراف گشود و گفت: او از راهبان بنی هاشم است.
ربیع حاجب گفت:«پس چرا او را در زندان افکنده ای و چنین بر او سخت می گیری؟»
هارون گفت:او باید در چنین وضعیتی به سر ببرد (و نباید از خطر او غافل شد).
منابع:
بحار الانوار، ج 48، ص 220، ح 24 از عیون.
بحار الانوار، ج 48، ص 107، ح 9 از مناقب.
لحظه ای از عمر امام به بیهودگی و بطالت نمی گذشت.
او غالب اوقات خود را با عبادت و خلوتهای عاشقانه با خدای بزرگ سپری میکرد و در فرصت های مناسب به پاسخ سؤالات مراجعین و روشنگری آنان می پرداخت. تأثیر رفتار امام در زندان بر دوست و دشمن و حتی خود هارون انکارناپذیر و دیدنی است.
احمد بن عبدالله از پدرش نقل نمود که گفت:
به دیدن فضل بن ربیع ( زندانبان امام موسی کاظم ) رفتم و دیدم بالای بام زندان نشسته است. به من گفت:
تو هم بیا بالا. وقتی بالا رفتم، گفت:به درون زندان نگاه کن و بگو چه می بینی. من هم نگاهی کردم و گفتم: تکهپارچه ای روی زمین افتاده است.
گفت:«دقیقتر نگاه کن.»
من مدتی با دقت و تأمل بیشتر نگاه کردم و گفتم:مردی در حال سجده است.گفت: او را می شناسی؟ موسی بن جعفر است.
هر ساعت از شبانهروز که ناگهانی به سراغش میآیم، او را در همین حال میبینم. نماز صبحش را میخواند و تا طلوع آفتاب به ذکر می نشیند. سپس سر به سجده می گذارد و تا ظهر بر سجده است. آنگاه بدون تجدید وضو به نماز ظهر می ایستد. شب نیز پس از نماز عشا افطار می کند. تجدید وضو می کند و در دل شب، تا طلوع فجر به سجده و خواندن نافله می پردازد.
با این نحوه عبادت است که خورد و خوراک بسیار اندکی دارد. بعضی جاسوسان من خبر دادهاند که گاهی در دعاهایش چنین میگوید:
« اللهم انک تعلم انی کنت اسالک ان تفرغنی لعبادتک اللهم و قد فعلت فلک الحمد.»
(خداوندا! تو می دانی که همواره از تو فرصتی برای عبادت می خواستم که اکنون عطایم کردهای. بر این نعمت سپاسگزار توأم.)
ثوبانی گوید:
امام موسی کاظم علیه السلام مدت ده سال و اندی در زندان بود و در تمام این مدت، به سجده های طولانی می پرداخت؛ او پس از طلوع آفتاب سر به سجده می نهاد و تا زوال ظهر سر از سجده برنمیداشت. این حال امام را هارون بارها از بالای بام زندان مشاهده کرده بود.
هارون سرانجام روزی زبان به اعتراف گشود و گفت: او از راهبان بنی هاشم است.
ربیع حاجب گفت:«پس چرا او را در زندان افکنده ای و چنین بر او سخت می گیری؟»
هارون گفت:او باید در چنین وضعیتی به سر ببرد (و نباید از خطر او غافل شد).
منابع:
بحار الانوار، ج 48، ص 220، ح 24 از عیون.
بحار الانوار، ج 48، ص 107، ح 9 از مناقب.
■ به بهانه روز جوان
لطفا به سوالات نم ... ■ دعا و فشار خون
دانشمندان واحد پزشکی ... ■ کارکرد های تحلیلی نماز(نیت=کارکرد پنها ... ■ امیل دورکیم که از نخستین جامعه شناسان ... ■ یک یادداشت مرتبط با وظیفه ما در این ای ... ■ خاطره سازی
یکی از بهترین روشهایی که م ... ■ آیت الله بهجت رحمت الله علیه:
استاد ا ... ■ می خوایی بدونی هدف نهایی از خلق تو چیه ... ■ عرض زندگی شما چقدر است؟
معمولا انسانه ... ■ وقت نماز مختص او
نبی اکرم هنگام نما ...