■ گـوشه‌ای از فضائل ماه رجب و رجبیّون
چکیده
ماه رجب از ماههای بسیار بـاعظمتی اسـت کـه رحمت بی‌پایان الهی همچون ابر بهاری در آن سرازیر می‌شود و اعمال آن از پاداش و ثوابهای ویژه و مضاعفی برخوردار است.روزه، انـجام عمره، نماز، شب‌زنده‌داری، زیارت و دعا در این ماه، انسان را تا اوج سعادت، سوق می‌دهد. آنـان که حرمت این مـاه را نـگه داشتند و حق آن را ادا کردند، در روز قیامت با ندای «این الرجبیّون» از عرش الهی مورد خطاب قرار می‌گیرند و با همراهی هزاران ملک و نورانیّت خاص، وارد بهشت می‌شوند و از جایگاه بسیار والایی برخوردارند.
کلیدواژه:
طـلیعه:
خداوند حکیم از بین مکانها، مکانهای ویژه‌ای را برگزیده و به آنها تقدّس داده است؛ همچون: مکّه معظمه، مدینه منوّره و بیت المقدّس. همچنین از میان شبها نیز بهترین شبها را برگزیده و به آن عظمت خاصی داده است؛ مانند: شـبهای جـمعه، شب قدر، شب نیمه شعبان؛ از میان روزها نیز بهترین روزها را اختیار کرد و به آن منزلت مخصوصی عنایت فرموده است؛ ایامی همچو: جمعه، عید غدیر، عید قربان و عید فطر.1 امّا درباره بـهترین مـاهها پیامبر اکرم( فرمود: «و امّا خیارهُ مِنَ الشُّهُورِ شَهرُ رَجَبٍ وَ شَعبانَ وَ شَهرُ رَمَضانَ؛2 امّا انتخاب خداوند از میان ماهها سه ماه است: ماه رجب، شعبان و رمضان.»
و در روایت دیگر فرمود: «اِنَّ اللهـَ عـَزَّ وَ جَلَّ اِختارَ مِنَ الشُّهُورِ شَهرُ رَجَبٍ وَ شَعبانَ وَ شَهرُ رَمَضان؛3 به راستی خداوند عزیز و جلیل از میان ماهها، ماه رجب و شعبان و رمضان را برگزید.»
به سبب همین تقدس و ارزش است که ماه رجـب، یـکی از مـاههای حرام شمرده شده است کـه جـنگ، خـونریزی و... در آن حرام است.
با توجه به این که ماه رجب از ماههای حرام و منتخب الهی است، سعی می‌کنیم به مهم‌ترین فضائل ماه رجـب و کـسانی کـه اهل اعمال و عبادت دراین ماه هستند، یعنی «رجـبیون» اشـاره ای داشته باشیم. امید که برای خواننده [خصوصاً مبلغان] مفید افتد.
دلیل نام گذاری
درباره نام‌گذاری ماه رجب در روایات، نـکاتی بـیان شـده است که اشاره می‌شود:
امام صادق( از پیامبر اکرم( نقل کـرده است که آن حضرت( فرمود: «اِنَّما
- ر.ک: مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، ج7، ص432.
- همان، ص432.
- بحار الانوار، عـلامه مـجلسی، جـ37، ص53 و ج93، ص373.
یُسَمّیَ شعبانُ شَهرَ الشَّفاعَةِ لِاَنَّ رَسُولَکُم یَشفَعُ لِکـُلِّ مـَنْ یٌصَلّی عَلَیهِ فیه وَ یُسَمِّیَ شَهرُ رَجَبٍ الاَصَبَّ لِاَنَّ الرَّحمَةَ تُصَبُّ عَلی اُمَّتی فیه صَبّاً وَ یَقالُ الاَصـَمُّ لِاَنـّهُ نـُهِیَ فِیهِ عَن قِتالِ المُشرکین وَ هُوَ مِنَ الشُّهُورِ الحُرُم؛1همانا ماه شعبان را مـاه شـفاعت نـامیده‌اند؛ چون رسول شما هر کسی را که در این ماه بر او صلوات بفرستد، شفاعت می‌کند و مـاه رجـب را مـاه رجبُ الاَصَب نامیده‌اند؛ چون در آن ماه رحمت الهی بر امت من فرو می‌ریزد؛ و ماه اصـم مـی‌گویند؛ چون در این ماه از جنگیدن با مشرکان نهی شده است و رجب جزء ماههای حـرام اسـت.»
دو صـفت برای ماه رجب در روایت ذکر شده است: یکی اصب [رجب الاصب] که به مـعنای فـروریختن رحمت الهی در این ماه است و دیگری اصمّ [رجب الاصم] چون در این ماه از قـتال بـا مـشرکان نهی شده است؛ امّا معنای خود رجب «عظیم شمردن» است؛ چنان که مرحوم مجلسی( بـه نـقل از نهایه ابن‌اثیر می‌گوید:
«یُقالُ: رَجَّبَ فُلانٌ مَولاَه ایَ عَظَّمَهُ منهُ یُسَمَّی شـَهرُ رَجـَبٍ لانـّهُ کانَ یعظّمُ وَ منهُ الحدیث رَجَبُ مَضَرٍّ الّذی بَینَ جَمادی وَ شَعبانَ اَضاف رَجَبَ اِلی مَضَر لِاَنَّهُم یَعظّمُونه»؛2 گـفته مـی‌شود فـلانی «رَجَّبَ مولاه» یعنی او را تعظیم کرد و ماه رجب را رجب نامیده‌اند؛ چون تعظیم مـی‌شد و از هـمین باب است حدیثی که می‌گوید «رجب مَضَرْ» که بین ماه جمادی و شعبان واقع شده است، اضـافه رجـب به مضر [یکی از اجداد پیامبر اکرم(] جهت تعظیم مضر نزد آنان بـوده اسـت.»
امام هفتم( فرمود: «رَجَبُ نَهرٌ فِی الجـَنّةِ اَشـدُّ بـَیاضاً مِنَ اللَّبنِ وَ اَحلی مِنَ العَسَلِ مَن صـامَ یـَوماً مِن رَجَبٍ سَقاهُ الله عَزَّ وَ جَلَّ مِن ذلَکَ النَّهر؛3 رجب نهری در بهشت
- وسـائل الشـیعة، شیخ حرّ عاملی، ج10، صـ511.
- بـحارالانوار، علامه مـجلسی، جـ55، صـ379.
- همان، ج94، ص37، ح 19.
است که از شـیر سـفیدتر و از عسل شیرین‌تر است. کسی که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خدای عزیز و جـلیل از آن نـهر به او می‌نوشاند.»
پیامبر اکرم( فرمود: «اَلا اِنـَّ رَجَبَ شَهرُ الله الاَصَمِّ، وَ هـُوَ شـَهرٌ عَظِیمٌ، وَ اِنّما یُسَمّی الاَصَمَّ لِاَنـه لایـقارِنُهُ شَهرٌ مِنَ الشُّهُورِ حُرمَةً وَ فَضلاً عِندَ اللهِ تَبارکَ وَ تَعالی، وَ کانَ اَهلُ الجاهِلیَّةِ یـُعَظِّمُونَهُ فـی جاهِلیّتِها فَلَمّا جاءَ الاسلامُ لَم یـَزدَد اِلاّ تـَعظیماً؛1 آگـاه باشید، رجب، مـاه اصـمّ خداوند است و آن ماه عـظیمی اسـت و به این علت، اصم نامیده شده است که هیچ ماهی از نظر احترام و فضیلت در پیـشگاه الهـی با آن برابری نمی‌کند و مردم زمان جـاهلیّت بـا وجود نـادانیهایی کـه داشـتند، آن را تعظیم می‌کردند. وقتی اسـلام آمد، بر عظمت آن افزود.»
پیامبر اکرم( و اعلام عظمت ماه رجب
عبد الله بن عباس مـی‌گوید: «کـانَ رَسولُ الله( اِذا جاءَ شَهرُ رَجَبٍ جَمَعَ المـُسلِمُونَ حـَولَهُ وَ قـام فـیهِمْ خـَطیباً فَحَمِدَ اللهَ وَ اَثـنی و ذکـرَ مَن کانَ قَبلَهُ مِنَ الاَنبیاء فَصَلّی عَلیهِم ثُمَّ قالَ ایّها المُسلِمُونَ قَد اَظّلکم شَهرٌ عَظیمٌ مـُبارکٌ؛ رسـول خـدا همیشه این‌گونه بود [که] هرگاه ماه رجـب فـرا مـی‌رسید، مـسلمانان اطـراف او حـلقه می‌زدند و حضرت( نیز به پا می‌خاست و خطبه می‌خواند. حضرت( بعد از حمد و ثنای خداوند و یادی از پیامبران گذشته و قبل از خود و فرستادن درود بر آنها، می‌فرمود: ای مسلمانان! ماه بزرگ و با بـرکتی بر شما سایه افکنده است، «وَ هُوَ شَهرُ الاَصبِّ یَصُبُّ فیهِ الرَّحمَةُ عَلی مَن عَبَدهُ اِلاّ عَبداً مُشرکاً اَوْ مَظهِرَ بِدعَةٍ فِی الاِسلام، اَلا انِّ فی شَهرِ رَجَبٍ لَیلَةٌ مَن حَرَّمَ النَّوم عَلی نـَفسِهِ وَ قـامَ فیها حَرَّم اللهُ جَسَدهُ عَلَی النّارِ، و صافَحهُ سَبعُونَ الَفَ مَلَکٍ وَ یَستَغفرون لَهُ اِلی یَوم مثله، فاِن عادَ عادت المَلائکَةُ. ثُمَّ قالَ: مَن صامَ یَوماً واحِداً منِ شَهرِ رَجَبٍ اُومِنَ مـِنَ الفـزعِ اَلاکبَرِ وَ اُجیر مِنَ النّارِ؛ و آن ماه اصب [و رجب] است که رحمت [الهی] فرو می‌ریزد بر کسی که او را پرستش کند؛ مگر بنده مشرک یا کـسی کـه بدعتی را در اسلام اظهار و ایجاد کـرده اسـت. به
- همان، ص26، ح 1.
راستی در ماه رجب، شبی است که هر کسی در آن شب، بیدار باشد و نماز گزارد خداوند جسدش را بر آتش حرام می‌کند و هزار مـلک بـا او مصافحه می‌کند و هزار مـلک تـا همانند آن روز [در سال بعد] برای او استغفار می‌کنند. پس اگر برگشت، ملائکه نیز بر‌می‌گردد. سپس فرمود: کسی که یک روز در ماه رجب روزه بگیرد، از ترس روز قیامت در امان است و از آتش [جهنّم] نجات می‌یابد.»1
پاداش شناخت عظمت مـاه رجـب
رسول خدا (می‌فرماید: «انَّ مَن عَرَفَ حُرمَة رَجَبٍ وَ شَعبانَ وَ وَصَلَهُما بِشَهرِ رَمضانَ شَهر الله الاَعظَم شَهِدَت لَهُ هذِهِ الشُّهورُ یَومَ القیامَةِ وَ کانَ رَجبُ وَ شَعبانُ وَ شَهرُ رَمَضانَ شُهُودُهُ بِتَعظیمِهِ لَها وَ ینادی مـُناد: یـا رجبُ یـا شَعبانُ وَ یا شَهرُ رَمضانَ کَیفَ عَمَلُ هذا العَبد فیکُم وَ کَیفَ کانَت طاعَتُهُ للهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَیَقُولُ رَجـَبُ وَ شَعبانُ وَ شَهرُ رَمضانَ: یا رَبَّنَا ما تَزَوّد مِنّا اِلاّ اِستَعانَةً عَلی طـاعَتِکَ وَ اسـتِمداداً لِمـَوادّ فَضلِکَ، َو لَقَد تَعَرَّضَ بِجُهدهِ لِرضاکَ وَ طَلَبَ بِطاقَتِه مَحبّتَکَ؛ به راستی کسی که حرمت ماه رجب و شعبان را بـشناسد و آن دو را بـه ماه رمضان، ماه بزرگ الهی، وصل کند، این سه ماه به نفع او در روز قـیامت شـهادت مـی‌دهند وماه رجب، شعبان و رمضان گواهان او به تعظیم این سه ماه از جانب او خواهند بود و منادی نـدا می‌دهد که ای رجب و شعبان و ای ماه رمضان! عمل این بنده [ما] در [زمان حلول] شـما و طاعت او [در این سه مـاه] نـسبت به خدای عزیز و جلیل چگونه بوده است؟ پس رجب، شعبان و ماه رمضان می‌گویند: ای پروردگار ما، از ما توشه نگرفت جز طلب یاری بر طاعت تو و استمداد بر مواد فضل تو. به راستی خود را بـا تلاش در معرض رضایت تو قرار داد و در حَدّ توان به دنبال محبّت تو بود.»
پس خداوند به ملائکه که بر این سه ماه گمارده شده‌اند، می‌فرماید: درباره این گواهی [سه ماه] درباره این بـنده مـن چه می‌گویید؟ ملائکه می‌گویند: ای پروردگار ما! رجب، شعبان و رمضان راست می‌گویند، ما او را جز در حال طاعت تو و
- همان، ج94، ص47، ح 33.
تلاش در راه رضایت تو و رفتن به سوی نیکی و احسان نیافتیم و به راسـتی هـمیشه در وصل این سه ماه [با اعمال خیر] شاد و با نشاط بود. در این ماهها رحمت تو را آرزو می‌کرد و به عفو و مغفرت تو امید داشت. همیشه این گونه بود که از حرامها در ایـن مـاهها دوری و برای انجام واجبات شتاب می‌کرد، با [حفظ] شکم، دامن، گوش، چشم و سایر اعضای بدن، روزه گرفت، در روز، تشنگی را و در شب، بیداری را تحمل کرد و زیاد در آن به فقرا و درماندگان کمک می‌کرد و عنایات و احـسان وی بـه بـندگانت زیاد بود. بندگانت را با بـهترین وجـه هـمراهی و هنگام جدا شدن با نیکوترین حالت وداع می‌کرد. بعد از تمام شدن این ماهها [باز هم] به طاعت و عبادت تو قیام کرد و مـرتکب حـرامهایت نـشد: «فنعم العبدُ هذا، خوب بنده ای است این شـخص.»
درایـن هنگام است که خداوند دستور می‌دهد این بنده به سوی بهشت برود، سپس ملائکه با هدایا و اکرام به اسـتقبالش مـی‌آیند و او را بـر طبقهای نور و اسبهای خوشرفتار سوار می‌کنند و به سوی نعمتهایی مـی‌رود که تمام نمی‌شود و جایگاهی که کهنه نمی‌شود و ساکنان آن برای همیشه در آن می‌مانند و جوانان آن پیر و کودکان آن میانسال نمی‌شوند و شـادی و خـوشی آن تـمامی ندارد و جدّید آن کهنه و شادیهای آن به غم و غصه تبدیل نمی‌شود و سختی و رنـج در آنـ مشاهده نمی‌شود و از عذاب و بدحسابی در امان هستند و جایگاهی با عظمت و با کرامت دارند.»1
فراخوان به عبادت و بـندگی
عـالم هـستی، خاموش و آرام نیست. وقتی ماه مبارک رجب فرا می‌رسد فراخوان عمومی برای هـدایت‌خواهی داده مـی‌شود.
پیـامبر اعظم( در این باره فرمود: «اِنَّ اللهَ تَبارَکَ وَ تَعالی نَصَبَ فِی السَّماءِ السَّابِعۀِ مَلَکاً یـقالَ لَهـُ الدّاعـی. فَاِذا دَخَلَ شَهرُ رَجَبٍ، یَنادی ذلِک المَلَکُ، کُلَّ لَیلَةٍ مِنهُ اِلی الصَّباحِ: طُوبی لِلذّاکِرینَ! طُوبی لِلطـّائعِینَ! وَ یـَقولُ الله تَعالی: اَنا جَلیسُ مَن جالَسنی وَ مَطیع مَن اَطاعَنی وَ غافِرُ مَنِ استَغفَرنی؛ اَلشَّهرُ شـَهری وَ العـَبدُ عـَبدی وَ الرَّحمَةُ رَحمَتی، فَمَن دَعانی فِی هذا الشَّهرِ اَجَبتَهُ وَ مَن سَأَلنی اَعطَیتُهُ وَ مَن استَهدانی هـَدَیتُه وَ جـَعَلَتُ هذا الشَّهرَ حَبلاً بَینی وَ بَینَ عِبادی، فَمن اعتَصَمَ بِهِ وَصَلَ اِلَیَّ؛2
- همان، جـ94، ص38، ح 23.
- مـستدرک الوسـائل، میرزا حسین نوری، ج7، ص535، ح 1.
به راستی خداوند تبارک و تعالی، ملکی را در آسمان هفتم قرار داده اسـت کـه به او داعی [دعوت کننده] می‌گویند. هنگامی که ماه رجب فرا می‌رسد، هـر شـب تـا صبح ندا می‌دهد که خوشا به حال ذاکرین [خدا]، خوشا به حال طاعت‌کنندگان و خدای مـتعال مـی‌فرماید: مـن همنشین کسی هستم که با من همنشین باشد و از کسی که از من اطـاعت کـند، اطاعت می‌کنم و می‌بخشم کسی را که طلب استغفار کند؛ [زیرا] ماه [رجب] ماه من است و بنده، بـنده مـن است و رحمت، رحمت من است. هر کس مرا در این ماه بخواند، او را اجـابت مـی‌کنم و هر کس از من [چیزی] درخواست کند، بـه او عـطا مـی‌کنم و کسی که از من هدایت بخواهد، او را هدایت مـی‌کنم. ایـن ماه [رجب] را ریسمانی بین خودم و بندگانم قرار دادم. پس کسی که به وسیله این مـاه [بـه این ریسمان] چنگ بزند، بـه [قـرب] من خـواهد رسـید.»
بـه راستی که ماه عجیبی است و خـدا و بـنده، چه رابطه نزدیکی با هم دارند؛ یک طرف خداوند قرار دارد با مـغفرت و هـدایت و رحمت بی‌پایانش و طرف دیگر بنده قـرار دارد با دعا و مناجاتش، ذکـر و ثـنایش و طاعات و عباداتش.
پاداش اعمال در این مـاه
از آنـجا که ماه مبارک رجب از جایگاه ویژه‌ای در پیشگاه الهی برخوردار است و رحمت خدا بـه صـورت فراگیر سرازیر می‌شود، اعمال و عـبادات در ایـن مـاه نیز ازثواب و پاداش ویـژه بـرخوردار است که به نـمونه‌هایی اشـاره می‌شود:
الف. روزه
برای روزه ماه رجب، پاداشهای گوناگونی نقل شده است، از جمله:
1
. وجوب بهشت و دوری از آتـش
امـام کاظم% فرمود: «رَجبُ، شَهرٌ عَظیمٌ یـضاعَفُ فـیه الحَسَناتُ وَ یـَمحو فـیهِ السـَیّئاتُ. مَن صامَ یَوماً مـِنَ رَجَبٍ تَباعَدَت عَنهُ النّارُ مَسیرَة مِاَئةِ سَنَةٍ وَ مَن صامَ ثلاثَةَ ایّامٍ وَجَبتْ لَهُ الجَنَّةُ؛1 رجـب، مـاه بزرگی است که حسنات در آن دو برابر و گـناهان در آن مـحو مـی‌شود. هـر کـس یک روز از ماه رجـب را روزه بـگیرد، به اندازه مسیر صد سال جهنّم از او دور می‌شود. کسی که سه روز از ماه رجب روزه بگیرد، بهشت برایش واجـب مـی‌شود.»
رسـول خدا( فرمود: «اِنّ فی الجَنَّةِ قَصراً لایـَدخُلُه اِلاّ صـَوّام رجـب؛2بـه راسـتی در بـهشت قصری است که جز کسانی که در ماه رجب، زیاد روزه گرفته‌اند، کسی در آن راه نمی‌یابد.»
2. برآورده شدن حاجت و پاکی از گناهان
امام رضا% فرمود: «... مَن صامَ یَومین مِن رَجَبٍ رضی اللهـُ عَنهُ یَومَ یَلقاهُ وَ مَن صامَ ثَلاثَةَ اَیامٍ مِن رَجَبٍ رضی اللهُ عَنه وَ اَرضاهُ وَ اَرضی عَنهُ خصماءَهُ یَومَ یَلقاه وَ مَن صامَ سَبعَةَ ایّامٍ مِن رَجبٍ فُتِحَت ابوابُ السَّمواتِ السَّبع لِروحِهِ اِذا مـاتَ حـَتّی یَصِلَ الی المَلکُوت الاَعلی وَ مَن صامَ ثمانیة مِن رَجبٍ فُتِحَت لَهُ اَبوابُ الجَنّةِ الثمانیه وَ مَن صام مِن رَجَبٍ خَمسَة عَشَرَ یَوماً قَضَی اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ کُلّ حاجَةٍ الاّ اَن یَسألَهُ فـی مـأثَمٍ اَو فی قطیعَةِ رَحِمٍ وَ مَن صام شَهرَ رَجَبٍ کُلّه خَرَج مِن ذُنُوبِه کَیومٍ وَلَدَتهُ اُمُّه، وَ اُعتِقَ مَنَ النّارِ وَ دَخَلَ الجَنَّةَ مَعَ المصطَفَینِ الاَخیَار؛3 کـسی کـه دو روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند در روزی کـه او را مـلاقات می‌کند [قیامت] از او راضی می‌شود و کسی که سه روز از رجب را روزه بگیرد، خداوند از وی راضی می‌شود و او را هم از خود راضی می‌کند و طلبکارانش را نیز در روز قیامت راضی خواهد کرد و کـسی کـه هفت روز از رجب را روزه بگیرد، درهـای آسـمانهای هفت‌گانه
- بحارالانوار، علامه مجلسی، ج94، ص37، ح 20.
- همان، ج94، ص47.
- همان، ج94، ص42، ح 28.
برای روح او هنگام مرگش باز می‌شود تا به ملکوت اعلی می‌رسد و کسی که هشت روز از رجب را روزه بگیرد، درهای هشت‌گانه بـهشت بـرایش باز می‌شود و کسی که پانزده روز از رجب را روزه بگیرد، خداوند تمام حاجتهایش را برآورده می‌کند؛ مگر درباره گناه یا قطع رابطه با بستگان نسبی درخواستی داشته باشد [که مستجاب نمی‌شود] و کسی که تـمام مـاه رجب را روزه بـگیرد، از گناهانش مانند روزی که از مادر متولّد شده است، پاک می‌شود، و از آتش آزاد می‌شود و در بهشت با نیکان برگزیده خواهد بود.»
3. امـان از عذاب قبر
ثوبان می‌گوید که همراه پیامبر( کنار قبری بودیم. حـضرت ایـستاد و بـعد حرکت کرد، دوباره ایستاد و بعد حرکت کرد. عرض کردم: پدر ومادرم فدایت شوند، راز توقف شما بین این قـبور چـه بود؟ رسول خدا( به شدّت گریه کرد و ما نیز گریه کردیم. آن‌گاه فرمود: «ایـن امـوات در قـبرهایشان عذاب می‌شدند؛ به گونه‌ای که ناله آنها را شنیدم، بر آنها ترحّم کردم و از خداوند خواستم کـه بر آنها تخفیف دهد و خداوند نیز اجابت فرمود، «فَلَو صامُوا هؤلاءِ ایّام رجـب وَ قامُوا فیها ما عـذَّبوا فـی قُبورِهِم. فَقُلت یا رَسولَ اللهِ صیامَهُ وَ قِیامَهُ اَمانٌ مِن عذاب القبر؟ قال: نعم...؛1 اگر اینها ماه رجب را روزه می‌گرفتند و شب‌زنده‌داری می‌کردند، در قبرهایشان عذاب نمی‌شدند، پس عرض کردم: آیا روزه و نماز در ماه رجب، امان از عذاب قـبر است؟ فرمود: بله.»
رسول خدا( درباره کسی که نتواند روزه بگیرد فرمود: «یَتَصدّقُ کلَّ یَومٍ بِرَغیفٍ عَلی المَساکین؛ روزی یک نان به فقیران صدقه دهد. » در این صورت، چنین شخصی هم به آن پاداشها می‌رسد و اگـر تـوان دادن یک نان هم نداشته باشد، روزی صد مرتبه در ماه رجب بگوید: «سُبحانَ الاِلهِ الجَلیلِ، سُبحانَ مَن لایَنبَغی التَسبیحُ اِلّا لَهُ، سُبحَانَ الاَعَزِّ الاَکرَم، سُبحَانَ مَن لَبِسَ العِزِّ وَ هُوَ لَهُ اَهلٌ.»2
- هـمان، صـ49، ح 37.
- بحارالانوار، ج94، ص31، ح 1.
معلوم می‌شود هیچ کس در ماه رجب محروم نمی‌شود و خداوند نگذاشته است که فردی از پاداشهای روزه‌داری بی‌نصیب باشد.
ب. عمره رجبیّه
انجام عمره در ماه رجب بر همه مـاهها بـرتری دارد. معاویة بن عمار از امام صادق( پرسید: «ایّ العُمرَةِ اَفضَلُ عُمرَةٌ فی رَجَبٍ اَو عُمرَةٌ فی رمضانَ؟ فَقالَ: لَابَل عُمرَةٌ فی شَهرِ رَجَب؛1 کدام عمره برتر است؟ آیا عمره رجب برتر است یـا عـمره رمضان؟ حـضرت فرمود: عمره ماه رجب.»
ج. زیـارت مـعصومان (
در مـاه رجب به زیارت معصوم سفارش خاص شده است؛ هر چند زیارت تمامی معصومین( در تمام فصول سال و در تمامی روزها، مستحب و به آن سـفارش شـده اسـت؛ ولی در ماه مبارک رجب که عمره و اعمال دیگر، ثـواب مـضاعف دارد، زیارت آن بزرگواران نیز ثواب بیش‌تری دارد؛ از جمله زیارت امام حسین( در اول و وسط ماه رجب2 و همین طور زیارت امام هشتم( بـسیار سـفارش شـده است.3
د. دعا و نماز
دعا در کل ماه رجب پاداش عظیمی دارد؛ بـه ویژه در «لیلة الرغائب» که اولین شب جمعه ماه مبارک رجب است. اکنون به اختصار، اعمال و دعاهای آن بیان مـی‌شود:
پنـج‌شنبه اول مـاه رجب روضه بگیرد. سپس شب جمعه مابین نماز مغرب و عشا 12 رکـعت نـماز بخواند [6 نماز 2رکعتی]. در هر رکعتی حمد را 100 مرتبه و
- من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج2، ص345، ح 1.
- ر. ک: بحار الانـوار، عـلامه مـجلسی، ج14، ص465؛ ج78، ص17.
- بحارالانوار، علامه مجلسی، ج6، ص91.
سوره قدر را 3 بـار و تـوحید [قـل هو الله] را 12 مرتبه بخواند و بعد از نماز 70 بار صلوات بفرستد. بعد به سجده رود و 70 مرتبه بـگوید: «ربـّ اغـفِرْ وَ ارحَمْ و تجاوَز عَمّا تَعلَمُ اِنَّکَ اَنتَ العَلیُّ الاَعظَم؛ پروردگارا! ببخش و ترحم فرما و بگذر از آنـچه [از گـناهانم] می‌دانی به راستی که تو برتر و بزرگواری!»
دوباره سجده کند و همان دعا را 70 بـار بـگوید. وقـتی این اعمال را انجام داد، خداوند به او این پاداشها را می‌دهد:
1. تمامی گناهانش را می‌بخشد هر چند زیـاد بـاشد 2. درباره 700 نفر از بستگانش می‌تواند شفاعت کند؛ 3. خداوند در شب اوّل قبر، این نماز را با بـهترین و نـورانی‌ترین چـهره محشور می‌کند که در قبر مونس و همدمش باشد.1
دعای امّ داوود هم از اعمال این ماه شریف اسـت کـه در روز سوّم اعتکاف خوانده می‌شود.
مناسبتهای مهمّ ماه رجب
مناسبتهای بسیار مهمّ و بـا عـظمتی در ایـن ماه مبارک وجود دارد که بر ارزش و مضاعف شدن ثوابهای آن افزوده است؛ از جمله به ولادت امام باقر( اول رجـب، ولادت امـام جـواد( در دهم ماه رجب، ولادت مولود کعبه امیر مؤمنان( در سیزدهم رجب،2 بعثت پیـامبر اکـرم( در بیست و هفتم رجب، شهادت امام موسی بن جعفر%، شهات امام هادی( و رحلت حضرت زینب می‌توان اشـاره کـرد.
این الرجبیون
وقتی انسانهای مؤمن، احترام ماه با عظمت رجب را که مـاه رحـمت و ریزش فیض الهی است نگه داشتند ومـقام و مـنزلت آن را شـناختند با تلاش در راه بندگی خدا و کوشش برای جـلب رضـایت الهی و نیکی و احسان به بندگان و پرداختن به عبادتهایی چون نماز، روزه، مناجات و شب‌زنده د‌اری بـا تـمام شرایط، تلاش
- همان، ج95، صـ396.
- هـمان، ج35، صـ7.
کـردند، حـق این ماه با برکت را ادا کرده‌اند. ایـن‌گونه افـراد با تأیید ملائکه شاهد اعمال، از کسانی شمرده می‌شوند که اهل ماه رجـب و بـه اصطلاح «رجبیّون» هستند، و رجبیّون در روز قیامت از جـایگاه و منزلت بسیار والایی بـرخوردارند، هـمان طور که امام صادق( فـرمود: «اذا کـان یوم القِیامَةِ نَادی مُنادٍ مِن بُطنانِ العَرشِ اَینَ الرَّجَبیُّونَ فَیقُومُ اناسٌ تُضیءُ وُجـُوهُهم لِاَهـلِ الجَمع عَلی رُؤسِهِم تیجانُ المـُلکِ وَ ذَکـرَ ثـَواباً جَزیلاً اِلی اَن قـالَ هـذا لِمَن صامَ مِن رَجـَبٍ شـَیئاً وَ لَو یَوماً فِی اَوّلِهِ اَو وَسَطِه اَو آخِرِه؛1 هنگامی که روز قیامت برپا شود، منادی از بطن عرش نـدا مـی‌دهد: کجایند رجبیون؟! پس مردمانی که چهره‌هایشان بـرای جـمعیت [قیامت] مـی‌درخشد بـر مـی‌خیزند و بر سرهای آنان تـاج شاهی قرار دارد و آن‌گاه حضرت، پاداش فراوانی را نام برد تا فرمود: این پاداشها برای کسی است کـه در مـاه رجب روزه گرفته باشد، گرچه یک روز از اوّلش و یـا یـک روز از وسـطش و یـا یـک روز از آخرش.»
- وسائل الشـیعه، جـ1، ص479.
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
