■ سير و سلوك به سوى خداوند از پایگاه نیرومند درونی تا تکیه گاه محکم برونی
چکیده
در اسلام، حقیقت اصیلی به نام تسلیم و تعبد، با تعبیرهای گوناگون به چشم می خورد. تعبد و بندگی، حکم و قضای الهی است. دست ربوبی، چنین حقیقتی را ایجاد و امر کرده است. عبودیت و پرسش در اسلام، منحصر به یک شکل خاص و زمان معین نیست، بلکه یک فرهنگ و روش فراگیر است که انسان می تواند درتمام لحظات حیات، بدان اشتغال ورزد. این واقعیت، از آموزه ای قرآنی و دینی معلوم می شود. گویی خداوند چنان امتیاز و فرصتی به انسان مومن عنایت کرده است که هر فعل و کردار پسندیده ای که قرین قصد و نیت نزدیکی و تقرب به خدائند باشد، عبادت محسوب شود. این معنا، از گستره وسیع عبودیت در اسلام حکایت می کند. نوع اثر پذیری روان انسان از یک فعل، عوامل متعددی دارد. ماهیت یک فعل یا کنش، انگیزه و نیت فاعل، تداوم و اصرار بر آن فعل، و عنصر آگاهی و بینش نسبت به یک عمل، از عواملی است که نوع تآثیر و میزان آن را به لحاظ شدت و ضعف تعیین می کند. بنابراین، اگر میان عوامل تأثیر گذار تربیتی، وحدت و هماهنگی لازم نباشد، تآثیر گذاری آنها مثبت نخواهد بود. در اندیشه اسلامی، نقش بندگی، به ویژه نماز در سلامت شخصیت بی بدیل است. آرامش، نگاه خوشبینانه، خودشناسی، آخرت گرایی، احساس مسئولیت، حیا، عفت و پاکدامنی، محبت به اولیای دین و مردم، بصیرت و خضوع در برابر پروردگار، همه از آثار نماز و انس با خداوند به شمار می آیند، که بدون این مولفه ها، نمی توان از سلامت شخصیت و روان سخن گفت.
مقاله کامل را در پیوست دریافت کنید