نیاز سنجی آموزشی شناخت و اهمیت مسجد و نماز در فرهنگ رضوی میان کاربران فضای مجازی (اینترنت)

■ نیاز سنجی آموزشی شناخت و اهمیت مسجد و نماز در فرهنگ رضوی میان کاربران فضای مجازی (اینترنت)

نیاز سنجی آموزشی شناخت و اهمیت مسجد و نماز در فرهنگ رضوی میان کاربران فضای مجازی (اینترنت)

چکیده

به منظور كارایی و اثربخشی، همه برنامه های آموزشی باید با نیازسنجی آموزشی آغاز شوند. قبل از این كه آموزش واقعی اتفاق بیفتد، مدیر آموزشی باید این موضوع را مشخص كند كه چه كسی، چه چیزی، چه وقتی، چه جایی، چرا و چگونه آموزش دهد. به منظور انجام این امر مدیر آموزشی باید در حد توانش اطلاعات را تجزیه و تحلیل كند.سنجش همراه با «نیاز» است كه آن را می توان از طرق مختلفی شناسایی كرد، اما به طور كلی نیاز به عنوان شكاف بین آن چه كه در حال حاضر وجود دارد و آن چه كه در آینده مورد نیاز است، توصیف می شود. در قرن حاضر اهمیت برنامه ریزی آموزشی و انجام مراحل مختلف آن خصوصا نیاز سنجی آموزشی نه تنها در کشورهای پیشرفته بعنوان یک ضرورت است بلکه در کشورهای در حال توسعه نیز به تدریج جایگاه خود را پیدا کرده است. این تحقیق یک  تحقیق میدانی است که  به دنبال  نیاز سنجی آموزشی شناخت و اهمیت مسجد و نماز در فرهنگ رضوی میان کاربران فضای مجازی (اینترنت) است که جهت تعیین نیازهای آموزشی مورد نیاز از الگوی شناخته شده علمی کلاین استفاده شده است که بر اساس این الگو (کلاین) به شناسایی وضع موجود و وضع مطلوب و تعیین نیازهای آموزشی بر اساس وضع مطلوب و موجود پرداخته است. جامعه آماری کاربران فضای مجازی است که بین گروه سنی 55-15سال قرار داشتند که تعداد120 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه به طور تصادفی انتخاب شده اند که وبلاگ ها و وبسایت های آنان مراجعه شده وازآنان خواسته شده است به پرسشنامه 13 سوالی جواب دهندو پس از تکمیل پرسشنامه را برای نویسنده مقاله ایمیل کنند. سپس بعد از جمع بندی پرسشنامه با نرم افزار spss20 تحلیل داده ها انجام شد. نتیجه حاصل از نظر سنجی نشان داد که اطلاعات کافی در زمینه سیره و سخنان امام رضا ندارند هم چنین در زمینه احادیث و روایات در زمینه مسجد و نماز از امام رضا علیه السلام اطلاعاتی ندارند و حتی دراین زمینه مطالعه زیادی هم ندارند علاوه بر این سازمان های متولی در این زمینه فعالیت قابل توجهی ندارند و حتی مطالب پیرامون اهمیت این امر در زندگی آن حضرت سایت های مختلف مفید کم است و هم چنین اقدامی در جهت شناسایی این سایت ها و وب سایت ها و وبلاگ های مفید انجام نشده است به طوری که حتی نقش صدا و سیما هم بسیار کم رنگ می باشد.تا جاییکه روزنامه و مجلات نیز موفق عمل نکرده اندودرعوض بسیار ی کاربران با نقش پررنگ ائمه جماعات و مبلغین در شناسایی این فرهنگ به مردم وجامعه متفق القول هستند. برای رسیدن به وضع مطلوب لازم است متولیان امور برای شناندن سبک زندگی رضوی و نهادینه کردن این فرهنگ و باتوجه به اینکه می توان از طریق فضای مجازی و حضور کاربران زیاد در این حیطه فعالیت های موثری انجام داد.

مقدمه

اولين و اساسي ترين گام در تدوين و اجراي برنامه آموزشي، اجراي صحيح و مبتني بر واقعيت فرايند نيازسنجي است.  نيازسنجي در حقيقت سنگ زيرين ساختمان آموزش است و هر قدر اين سنگ زيرين بنياني تر و مستحكم تر باشد، بناي روي آن محكم تر و آسيب ناپذير خواهد بود‌. در قلمرو آموزش، نيازسنجي به عنوان يكي از مولفه هاي اساسي و ضروري فرايند برنامه ريزي در نظر گرفته مي شود و هر كجا كه مسئله تدوين طرحها و اتخاذ مجموعه‌اي از تدابير آموزشي مطرح باشد‌، از نيازسنجي به طور مكرر ياد مي شود و مبناي منطقي هر برنامه وجود نياز يا مجموعه اي از نيازهاست. برنامه ريزان آموزشي در سراسر جهان و در تمامي سازمان هايي كه با آموزش سروكار دارند، ناگزيرند براي تدوين برنامه ها و طرح هاي آموزشي خويش، دلايل قانع كننده اي داشته باشند. (فتحي واجارگاه: 1383 ص56). نيازسنجي در واقع فرايند جمع آوري و تحليل اطلاعات است كه براساس آن نيازهاي افراد، گروه ها، سازمان ها و جوامع مورد شناسايي قرار مي گيرد. معمولاً هر برنامه آموزشي و درسي براي ايجاد تحول و تغيير در وضعيت موجود، طراحي و اجرا گذاشته مي‌شود.  از اين رو گام آغازين در فرايند برنامه‌ريزي، شناسايي هدف ها يا نقاط مطلوب است. هدف ها عموماً ريشه در نيازها دارند.  از اين رو براي طراحي و اجراي برنامه هاي واقع بينانه و اثربخش، ضرورت دارد تا نيازها دقيقاً سنجيده و براساس نيازها، اهداف ويژه برنامه تدوين شوند و سپس مجموعه اقدامات و وسايلي كه به بهترين وجه نيازها را محقق مي سازند، پيش بيني شوند.  شناخت و تحليل اثربخش نيازهاي آموزشي، پيش نياز يك سيستم آموزشي موفق است. (فتحي واجارگاه: 1375 ص87).

 

بیان مسئله

امام رضا (ع) : (الصلوة) صلة الله للعبد بالرحمة  نمازعطیه و احسانی است از طرف خداوند برای بنده، که از راه رحمت و عنایت بخشنده است.  [1]امامان بزرگوار همگي داراي بهترين و برترين خصوصيات اخلاقي و رفتاري بوده اند. فضايلي همچون صبر؛ ايثار؛ فداکاري؛ مقاومت؛ ايمان و ... که درتمامي اين بزرگواران به زيباترين شکل ممکن و در حد متعالي خويش وجود داشته است هرکدام از اين ستارگان پرفروغ تاريخ را به انديشه مي کشانيده است (شيرازي،1372ص6). در این میان سبک زندگی امام همام علی بن موسی الرضا (ع) همچون پدرانش برای همیشه تاریخ چراغ روشن جویندگان کمال و معرفت می باشد. دنیای پر سرعت و شگفت انگیز اکنون نشان می دهد فناوری ابزاری برای گسترش قدرت های فیزیکی و احساسی انسان و عنصری بنیادی در رسیدن به اهداف انسانی می باشد (ذوفن: 1385، 7) که به کارگیری خلاقانه علم برای اهداف انسانی و  پلی بین استعدادها و  قدرت آدمی است (ذوفن:1385، 8). و به تبع آن فناوری اطلاعات فرایندی جهت گردآوری، انتخاب، ذخیره سازی و کاربرد اطلاعات در زمینه های مورد نظر و انتقال آن اطلاعات از طریق کامپیوترهای چند رسانه ای برای طراحی، انتخاب محتوای آموزشی و مدیریت فرآیند یاددهی- یادگیری به صورت شبکه ای از یادگیرندگان، یاد دهندگان، کارشناسان، طراحان آموزشی و فن سالاران رایانه می باشد که در فضایی پویا، زمان واقعی و مشارکتی روی می دهد (ابراهیم زاده:1385، ص6).

از آن جا که زندگي مادي و معنوي انسان ها در هم تنيده است وجدا سازي ميان نيازهاي دنيوي و اخروي کاملا امکان پذير نيست امامان علاوه برپاسخگويي به نيازهاي معنوي و معرفتي در جنبه هاي حيات مادي آنان نيز تاثير گذار بوده اند(ترابي :1385،ص73). تبیین خالصانه سبک زندگی بزرگان دین و هم چنین تبیین خالصانه دین اسلام در فضای مجازی سبب بسط اسلام می شود با توجه به اين كه در روايات، امام صادق (ع) می‌فرمايد كه اگر اهل بيت (ع) را آن گونه كه هستند به مردم شناسانده شوند، مردم از آنها رويگردانی نمی‌كنند بنابراين اگر دين به شكل صحيح در اينترنت معرفی شود، تاثيرگزاری بيش تری خواهد داشت چون اسلام دين فطرت است و فطرت پاك، دين صحيح را در هر كجای دنيا كه باشد می‌پذيرد. شرایط حاضر نشان می دهد که در فضای مجازی (اینترنت) پیرامون نماز و اهمیت مسجد در فرهنگ رضوی مطالب بسیار کم واگر هم سایت هایی وجود دارد تبلیغاتی برای شناساندن این سایت های مفید انجام نمی شود و به همین منظور به دنبال تحقیقی میدانی برآمدیم تا نظرات کاربران فضای مجازی را جویا شویم و اطلاعات ایشان در زمینه نماز و اهمیت مسجد در زندگی امام رضا علیه السلام و اطلاعاتی که دراین زمینه از فضای مجازی به دست آورده اند را مطلع شویم. تا بتوانیم با نتیجه گیری راهکارها و پیشنهادهایی را برای متولیان امور ارائه دهیم تا در نهادینه کردن فرهنک رضوی سهم کوچکی داشته باشیم.

 

اهداف تحقیق

نیاز سنجی آموزشی شناخت و اهمیت مسجد و نماز در فرهنگ رضوی میان کاربران فضای مجازی (اینترنت)

 

اهداف جزئی

بررسی میزان شناخت کاربران فضای مجازی از سبک زندگی  معنوی رضوی

بررسی وضع موجود از شناخت مسجد واهمیت نماز در فرهنگ رضوی و وضع مطلوب

ارایه پیشنهادات و راهکارهای اجرایی

تعیین نقش متولیان امور دراین زمینه

تقویت و گسترش فرهنگ رضوی درمیان کاربران فضای مجازی

 

سوالات تحقیق

به چه میزان با نحوه تولد-زندگانی – امامت و شرایط حضور امام رضا (ع) درایران آشنا هستید؟

بچه میزان با نحوه شهادت امام رضا (ع) آشنایی دارید؟

به چه میزان از اهمیت نماز و مسجد در فرهنگ رضوی اطلاع دارید؟

دانسته های شما از روایات و احادیث امام رضا علیه السلام در زمینه نماز به چه میزان است؟

پیرامون سیره عملی و سخنان امام رضا (ع) درباب اهمیت نماز و مسجد به چه میزان مطالعه دارید؟

به نظر شما به چه میزان وایات و احادیث و سخنان امام رضا (ع) درزمینه نماز و مسجد در قالب کتاب –داستان وقصه در محیط مجازی موجود است؟

به نظر شما فضای مجازی در شناساندن نماز و اهمیت آن در زندگی امام رضا علیه السلام  به جامعه چه اندازه تلاش کرده است؟

اطلاعات شما پیرامون اهمیت نماز و مسجد در سیره رضوی تا چه اندازه از فضای مجازی بدست آمده است؟

به نظر شما صدا وسیما در زمینه انتقال فرهنگ رضوی و معرفی سایتها و وبلاگهای رضوی به چه اندازه موفق عمل کرده است؟

به چه میزان از برگزاری جشنواره های بین المللی امام رضا (ع)و همایشهای مختلف در زمینه اهمیت نماز درفرهنگ رضوی از طریق فضای مجازی مطلع می شوید؟

به نظر شما برگزاری جشنواره های وبلاگ نویسی با موضوع امام رضا(ع) تا چه اندازه در فرهنگ سازی و نهادینه کردن سیره رضوی و شناساندن نماز واهمیت مسجد در جامعه موثر است؟

به چه میزان از سایتهای مفید در زمینه نماز و مسجد در فرهنگ رضوی اطلاع دارید؟

تا چه اندازه از سیره عملی  امام رضا (ع)در زندگی خوددر زمینه نماز استفاده می کنید؟

تعریف مفاهیم

نیاز سنجی :به یک فرآیند یا جریانی گفته می شود که نتیجه آن عیارتست از مجموعه ای از نیازها که بر اساس اولویت تنظیم شده اندوبرای کاهش یه برطرف کردن آن اقدامات اساسی صورت می گیرد (عباس زادگان وترک زاده:1379 ص241).

نیاز سنجی آموزشی: عبارت است از فرایند جمع اوری و تحلیل اطلاعات که بر اساس ان نیازهای افراد، گروه ها و جوامع شناخته می شود (مردانی میانه:1389ص67).

نماز: اين کلمه ترجمه عربي صلوة است. صلوة ممکن است به معناي زيارت است چنآن چه حضرت علي (ع) فرمودند: ”قد قامت الصلوة» يعني وقت زيارت و ديدار رسيد. و يا اين که به معناي رحمت است (ملکي تبريزي، 1363)

مسجد:مسجد خانه خدا در زمین، مرکز وحی، منبع فیوضات معنوی و برکات گوناگون برای نمازگزاران و جامعه اسلامی است (مستدرک الوسایل، ج 3، ص 213 و 359.)

 

ادبیات و پیشینه تحقیق

از بدو تولد بشر و سیر  طبیعی و تکاملی آن همواره نیاز به عنوان مقوله جدایی ناپذیر از آن مطرح بوده است. باید اذعان داشت که اصلی ترین  پایه زندگی جمعی را نیازهای طبعیی و اجتماعی تشکیل داده اند. در این مسیر پر پیچ و خم  در هر مرحله از زمان  با استمداد از شیوه های گوناگون  این نیازها را مرتفع نموده ان. انسان ها به تبع توانائی هایشان هر کدام سهمی در رفع این نیازها داشته اند. در سال 1375 در تحقیقی به عنوان "بررسی نیازهای اموزشی کارکنان مراکز تحقیقاتی درجه یک جهاد سازندگی"با هدف بهسازی برنامه ریزی آموزشی در این مراکز این نتایج بدست آمده است: سطح تحصیلات دانشگاهی پژوهشگران مراکز تحقیقاتی درجه یک با پاسخگویی به نیازهای شغلی آنان در زمینه دانش نظری وقتی متناسب می باشد که محتوای دوره های آموزشی کوتاه مدت گزرانده شده توسط پژوهشگران  با نیازهای شغلی  آنان مطابقت داشته باشد. هم چنین تحصیلات دانشگاهی پژوهشگران در تحقق و پیشبرد اهداف واحد سازمانی آنان نقش بسزایی دارد. دوره های آموزشی کوتاه مدت  برگزار شده توانسته است در تحقق و پیشبرد اهداف  سازمانی مراکز تحقیقاتی درجه یک مؤثر واقع شود. علاوه بر این گذراندن آموزش های عمومی (مشترک) توسط  پژوهشگران به منظور توصیب بهینه علمی و اعتقادی آنان لازم است اما پژوهشگران نسبت به سرپرستان، گذران آموزش های عمومی را ضروری تر می دانند و نیز گذراندن آموزش های تحقیقی توسط پژوهشگران  به منظور تقویت دانش نظری و فنی آنان ضروری است. اما در نظر مسئولین مستقیم شان گذراندن آموزش های تخصصی نسبت به آموزش های عمومی از اولویت بیش تری برخوردار است (ضیایی نجف آبادی،1375)

در تحقیقی با موضوع "بررسی نیازهای آموزشی پسران دوره متوسطه  شهر تهران در مورد بهره گیری از اوقات فراغت" این نتایج به دست آمده است. بین وضع موجود و مطلوب فعالیت های ورزشی بیرون از منزل و ورزش های درون  منزل تفاوت معناداری وجود دارد و لیکن بین وضع  موجود و وضع مطلوب فعالیت های مطالعاتی، استفاده از وسایل سمعی و بصری، برنامه های سیاسیت مذهبی و فعالیت های هنری و تفریحی، تفاوت معناداری وجود نداشت (امجدیان، 1378).

 

آموزه های عبادی فرهنگ رضوی

بریدن از خدا وپیوستن به او وچنگ زدن به ریسمان حضرت احدیت،از برجسته ترین ویژگی های امام رضا (ع) بود که بخش اعظم زندگی معنوی امام (ع) را آکنده از نور وتقوا بود،در بر می گرفت. امام رضا (ع) به عنوان الگو و سرمشق فضیلت و پاکی، زندگی اش سرتاسر با زهد و تقوا و عبادت توأم بود. روایت شده امام (ع) همدم وضو ونماز بود او همه شب،وضو می ساخت،نماز می گزارد واندکی می خفت وبه همین منوال شب را به صبح می رساند. زمانی که نماز صبح می خواند،در اول وقتش می خواند وآن گاه به سجده می رفت و سر از سجده بر نمی داشت تا زمانی که خورشید طلوع می کرد آنگاه بر می خاست. (جمعی از مولفان،1386،ص 244).

اباصلت نقل می کند:، من جهت دیدار امام رضا (ع)، به در خانه ای رفتم که در سرزمین سرزمین سرخس زندانی ومحبوس بود. پس از زندان بان اجازه خواستم واو گفت : ملاقات با او برای تو ممکن نیست. پرسیدم چرا؟ گفت :امام رضا (ع) بسیار می شود که در یک شبانه روز، هزار رکعت نماز می خواند و تنها ساعتی در آغاز روز وساعتی پیش از ظهر و ساعتی نیز نزدیکی های غروب دست از نماز می کشد، در این اوقات نیز در جایگاه و سجاده ی نمازش نشسته و به مناجات با خداوند مشغول می شود. (قمی،1385،ص272) شب ها بس کم می خوابید وبیش تر شب ها را با عبادت می گذراند روزه بسیار و زیاد می گرفت و هرگز روز ه داری سه روزه هر ماه را ترک نمی کرد و می گفت : روزه (این سه روز در هر ماه) روزه ی دهر است. (همان،ص 273)

امام رضا (ع) در گفتار خویش  نماز را وسیله تقرب هر پرهیزکار به خداوند متعال امی داند در اهمیت نماز اول وقت به یاران خود می فرماید: نماز را از اول وقت به آخر وقت بدون دلیل به تاخیر می انداز، پس بر تو باد نماز همیشه در اول وقت، (خرمی، 1386، ص261). امام رضا (ع) فرمودن :،اوَّلُ ما يُحاسَبُ الْعَبْدُ عَلَيْهِ، الصَّلاةُ، فَإ نْ صَحَّتْ لَهُ الصَّلاةُ صَحَّ ماسِواها،وَ إ نْ رُدَّتْ رُدَّ ماسِواها.، (طبرسی نوری، ج 3، ص 25). اوّلين عملى كه از انسان مورد محاسبه و بررسى قرار مى گيرد نماز است، چنآن چه صحيح و مقبول واقع شود، بقيه اعمال و عبادات نيز قبول مى گردد و گرنه مردود خواهد شد.

در سیره ی عبادی آن امام همام در مورد دعا آمده است که امام هشتم (ع) روایت می کند که خدای تبارک و تعالی در ثلث آخر هر شب فرشته ای به آسمان دنیا می فرستد و شب جمعه از اول شب او مامور است که فریاد زند و بگوید: آیا بنده ای نیست که قبل از دمیدن خورشید در مورد دین و دنیا از من درخواستی بکند تا اجابت کنم؟

آیا بنده ای نیست که قبل از دمیدن خورشید توبه کند و من توبه ی او را قبول کنم؟

آیا بنده ای نیست که روزی اش کم باشد و از من درخواست روزی کند تا رزق و روزی اش را زیاد کنم؟

آیا بنده ای نیست که بیمار باشد و از من شفا بخواهد و من او را شفا دهم؟(باقری و ناصری تبار،1385،ص771)

یکی دیگر از مهم ترین آموزه های سیره ی عبادی امامان دعوت آنها به دوری از گناه است به فرموده امام رضا(ع)هر گاه مردم گناه تازه ای مرتکب شوند که در گذشته انجام نمی دادند، خدا آنان را به گرفتاری]وبیماری[تازه وبی سابقه مبتلا کند.(کلینی،ج2،1365،ص275).

 

روش هاي نيازسنجي

در يك دسته بندي كلي،روش ها و فنون نيازسنجي را مي توان به چهار طبقه زير تقسيم كرد :

1- الگوهاي هدف محور

در اين دسته از الگوهاي نيازسنجي‌، شناسايي وضع موجود، تعيين آرمان ها و مقايسه اين دو، اساس كار سنجش نيازها را تشكيل مي دهند. از مهم ترين الگوهايي كه در اين طبقه بندي جاي مي گيرند عبارتند از : الگوي كلاسيك كافمن، الگوي استقرايي كافمن، الگوي قياسي كافمن، الگوي پيشنهادي كلاين. نقطه مشترك تمام اين الگوها آن است كه اولاً از مجموعه اي از تكنيك ها بهره مي گيرند و ثانياً با وجود تفاوت هاي موجود ميان آنها، همواره به نحوي با تعيين اهداف سازمان يا برنامه سروكار دارند.  

2. تكنيك هاي ايجاد توافق (توافق محور)

اين تكنيك ها ابزار كار نيازسنجي را تشكيل مي دهند و در صورتي كه در قالب يك طرح تدوين شوند، اطلاعات مفيدي را به دست مي دهند.  هسته مشترك تمام اين تكنيك ها آن است كه در صدد جمع آوري و ايجاد توافق بين نظرات و عقايد افراد مختلف در ارتباط با مسئله يا نياز خاصي هستند. مهمترين تكنيك هايي كه در اين طبقه جاي مي گيرند عبارتند از : تكنيك دلفاي، تكنيك فيش بول، تكنيك تِل استار و مدل سه بُعدي.  

3. تكنيك هاي مسئله – محور

اين تكنيك ها همانگونه كه از اسم آنها پيداست، در صدد مشخص كردن نقاط ضعف و مسائل و مشكلات سازمان و يا كاستيهاي موجود در عملكرد افراد هستند تا براساس شناسايي اين مسائل و معضلات و پيشنهاد اقدامات اصلاحي، راندمان و بازده كلي سازمان و افراد را افزايش دهند‌. مهمترين تكنيك هايي كه در اين طبقه جاي مي گيرند عبارتند از : تكنيك هرم يا درخت خطا، تكنيك رويداد مهم يا بحراني، تكنيك آزمون وظايف كليدي و تكنيك تجزيه و تحليل شغل.  

4. روش هاي تركيبي

در اين دسته از روش هاي نيازسنجي، تركيبي از تكنيك ها و ابزارها به كار گرفته مي شود.  به عبارت رساتر اين روش ها، طرحي نسبتاً جامع براي نيازسنجي را ارائه مي كنند و در آنها تعيين قالبها و چارچوبها از اهميت خاصي برخوردار است.  مهمترين روش هايي كه در اين طبقه جاي مي گيرند عبارتند از نيازسنجي در سطح موسسه آموزشي، مدل منابع انساني و غيره. (اسمعیلی :شماره 117)

 

روش تحقیق و ابزار جمع آوری اطلاعات

درا ین تحقیق که از نوع تحقیقات کاربردی پیمایشی است از پرسشنامه که شامل 20 سوال می باشد استفاده شده  است.

 

جامعه و حجم نمونه

جامعه اماری تحقیق کاربران فضای مجازی و بازدیدکنندگان وبلاگ نویسنده تحقیق می باشد که بین گروه سنی 15 تا   55 سال می باشند. در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاه شده است.به این صورت که سایت یا وبلاگ هایی با موضوعات مختلف انتخاب شده پرسشنامه در اختیار مدیریت وبلاگ یا سایت قرار داده شده تا جواب داده شود. هم چنین سوال های پرسشنامه در وبلاگ نویسنده مقاله به آدرس molod.blogfa.com  نمایش داده شد تا بازدید کنندگان در صورت تمایل سوال ها را پاسخ گویند علاوه بر آن پرسشنامه با ایمیل به تعدادی از کاربران ارسال شد تا بعد از پاسخگویی به ایمیل نویسنده مقاله عودت داده شود. پس از جمع اوری پرسشنامه ها برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss20 استفاده شد. حجم نمونه 120 نفر می باشد.که از 16 استان کشور می باشند.

 

یافته های تحقیق

پرسشنامه 13 سوالی در اختیار کاربران فضای مجازی (گروه سنی 55-15) قرار گرفت که شامل موضوعات مختلف پیرامون شناخت سبک زندگی و اخلاق و سیره رضوی می شد، هم چنین شامل اطلاعات به دست آمده ایشان در این زمینه از فضای مجازی (وبلاگ ها-وب سایت ها و سایت های مرتبط) می شد.که کاربران باید جواب ها را علامتگذاری می کردند. این درحالی بود که جوابها شامل 5 گزینه از خیلی زیاد تا خیلی کم پیش بینی شده بود.(طیف امتیاز دهی 5طبقه ای لیکرت).

نتایج حاصل از داده های جمعیت شناسی پاسخگویان در جدول شماره3  و 2 و 1 موجود می باشد.

 

جدول شماره 1- ویژگیهای جمعیت شناختی نمونه

درصد فراوانی

تعداد

طبقه

متغیر

85

102

30-15 سال

سن

15

18

سال 55-31

40

48

مرد

جنسیت

60

72

زن

70

84

مجرد

تاهل

30

36

متاهل

45

54

دیپلم و پایین تر

تحصیلات

6/6

8

فوق دیپلم

7/36

44

لیسانس

7/11

14

فوق لیسانس و بالاتر

6/6

8

آزاد

وضعیت اشتغال

3/3

4

بیکار

3/18

22

کارمند

30

36

دانش آموز

66/16

20

دانشجو

20

24

معلم

5

6

بازنشسته

 

جدول شماره 2

65

78

0 (هیچ وقت)

تعداد زیارت مرقد امام رضا علیه السلام به صورت مجازی

66/21

26

کم

66/6

8

خیلی زیاد

66/6

8

زیاد

 

جدول شماره3

33/43

52

اصفهان

 

 

 

 

 

 

 

 

شرکت کنندگان در نیاز سنجی به تفکیک استان  محل زندگی

33/3

4

خراسان جنوبی

5

6

گلستان

33/3

4

قم

66/6

8

همدان

66/1

2

بوشهر

66/1

2

خراسان شمالی

66/6

8

خراسان رضوی

15

18

تهران

33/3

4

کرمان

66/1

2

مازندران

66/1

2

مرکزی

66/1

2

خوزستان

66/1

2

آذربایجان شرقی

66/1

2

اردبیل

66/1

2

یزد

 

که نتایج هر کدام از سوالات مطرح شده در پرسشنامه را در ادامه می توانید مشاهده نمایید.

1- به چه میزان با نحوه تولد،زندگانی،امامت و شرایط حضور امام رضا(ع) درایران آشنا هستید؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

10

12

خیلی زیاد

66/21

26

زیاد

33/58

70

تاحدودی

33/8

10

کم

66/1

2

خیلی کم

100

120

جمع

 

در پاسخ به این سوال 12 نفر معادل 10 درصد گزینه خیلی زیاد،26 نفر معادل 66/21 درصد گزینه زیاد،70 نفر معادل 33/58 درصد گزینه تاحدودی، 10 نفر معادل 33/8 درصد گزینه کم و 2 نفر معادل 66/1 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.که نشان می دهد با توجه به اینکه خود کاربران به ائمه اطهار علاقه و توجه دارند اطلاعات عمومی کاربران دراین زمینه در حد متوسط می باشد.

  1. به چه میزان با نحوه شهادت امام رضا (ع)آشنایی دارید؟

 

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

35

42

خیلی زیاد

40

48

زیاد

66/21

26

تاحدودی

33/3

4

کم

0

0

خیلی کم

100

120

جمع

 

در پاسخ به این سوال 42 نفر معادل 35 درصد گزینه خیلی زیاد،48 نفر معادل 40 درصد گزینه زیاد،26 نفر معادل 66/21 درصد گزینه تاحدودی، 4 نفر معادل 33/3 درصد گزینه کم و 0 نفر معادل 0 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اندو که نشان میدهد در این زمینه کاربران اطلاعات خوبی دارند.

- به چه میزان از اهمیت نماز و مسجد در فرهنگ رضوی اطلاع دارید؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

66/1

2

خیلی زیاد

33/23

28

زیاد

45

54

تاحدودی

66/26

32

کم

33/3

4

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 2 نفر معادل 66/1 درصد گزینه خیلی زیاد،28 نفر معادل 33/23 درصد گزینه زیاد،54 نفر معادل 45 درصد گزینه تاحدودی، 32 نفر معادل 66/26 درصد گزینه کم و 4 نفر معادل 33/3 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند. که در مجموع بیانگر آنست که اطلاعات کاربران از اهمیت نماز ومسجد در فرهنگ رضوی کم می باشد.

- دانسته های شما از روایات و احادیث امام رضا علیه السلام در زمینه نماز به چه میزان است؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

0

0

خیلی زیاد

10

12

زیاد

66/41

50

تاحدودی

5/27

33

کم

83/20

25

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 0 نفر معادل 0 درصد گزینه خیلی زیاد،12 نفر معادل 10 درصد گزینه زیاد،50 نفر معادل 66/43 درصد گزینه تاحدودی، 33 نفر معادل 5/27 درصد گزینه کم و 25 نفر معادل 83/20 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.که نتیجه نشان می دهد گفتار و سخنان آن حضرت در مورد نماز را کم می دانند.

5 - پیرامون سیره عملی و سخنان امام رضا (ع) درباب اهمیت نماز و مسجد به چه میزان مطالعه دارید؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

0

0

خیلی زیاد

33/3

4

زیاد

40

48

تاحدودی

33/33

40

کم

33/23

28

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 0 نفر معادل 0 درصد گزینه خیلی زیاد،4 نفر معادل 33/3 درصد گزینه زیاد،48 نفر معادل 40 درصد گزینه تاحدودی، 40 نفر معادل 33/33 درصد گزینه کم و 40 نفر معادل 33/33 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.که برآیند آنست که مطالعات کاربران پیرامون سیره عملی و سخنان امام رضا علیه السلام در باب اهمیت نماز و مسجد بسیار کم می باشد.

- به نظر شما به چه میزان وایات و احادیث و سخنان امام رضا(ع) درزمینه نماز و مسجد در قالب کتاب –داستان وقصه در محیط مجازی موجود است؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

15

18

خیلی زیاد

30

36

زیاد

66/26

32

تاحدودی

66/21

26

کم

66/6

8

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 18 نفر معادل 15 درصد گزینه خیلی زیاد،36 نفر معادل 30 درصد گزینه زیاد،32  نفر معادل 66/26 درصد گزینه تاحدودی، 26  نفر معادل 66/21 درصد گزینه کم و 8 نفر معادل 66/6درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند. که نشان می دهد در محیط مجازی روایات و احادیث و سخنان امام رضا علیه السلام  در قالب کتاب – داستان درحد متوسط در  اختیار کاربران قرار دارد.

- به نظر شما فضای مجازی در شناساندن نماز و اهمیت آن در زندگی امام رضا علیه السلام  به جامعه چه اندازه تلاش کرده است؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

5

6

خیلی زیاد

66/21

26

زیاد

35

42

تاحدودی

33/28

34

کم

10

12

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 6 نفر معادل 5 درصد گزینه خیلی زیاد،26 نفر معادل 66/21 درصد گزینه زیاد،42  نفر معادل 35 درصد گزینه تاحدودی، 34  نفر معادل 33/28 درصد گزینه کم و 12  نفر معادل10 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.که نشان می دهد تلاش  فضای مجازی در شناساندن نماز و اهمیت آن در زندگی آن حضرت  به جامعه  در حد کم می باشد.

- اطلاعات شما پیرامون اهمیت نماز و مسجد در سیره رضوی تا چه اندازه از فضای مجازی بدست آمده است؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

5

6

خیلی زیاد

66/11

14

زیاد

33/18

22

تاحدودی

35

42

کم

30

36

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 6 نفر معادل 5 درصد گزینه خیلی زیاد،14 نفر معادل 66/11 درصد گزینه زیاد،22  نفر معادل 33/18درصد گزینه تاحدودی، 42  نفر معادل 35 درصد گزینه کم و 36  نفر معادل30 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.که بیانگر آنست که فضای مجازی  پیرامون سیره رضوی اطلاعات مناسب و خوبی به کاربران نداده است.

- به نظر شما صدا وسیما در زمینه انتقال فرهنگ رضوی و معرفی سایت ها و وبلاگ های رضوی به چه اندازه موفق عمل کرده است؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

5

6

خیلی زیاد

15

18

زیاد

33/23

28

تاحدودی

66/36

44

کم

20

24

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 6 نفر معادل 5 درصد گزینه خیلی زیاد،18 نفر معادل 15 درصد گزینه زیاد،28  نفر معادل 33/23درصد گزینه تاحدودی، 44  نفر معادل 66/36 درصد گزینه کم و 24  نفر معادل20 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.که در مجموع نشانگر فعالیت کم رنگ رسانه ملی در زمینه انتقال فرهنگ رضوی و معرفی سایت ها و وبلاگ های رضوی می باشد.

 10-  به چه میزان از برگزاری جشنواره هاو همایش ها در زمینه فرهنگ رضوی از طریق فضای مجازی مطلع می شوید؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

33/3

4

خیلی زیاد

33/8

10

زیاد

5

6

تاحدودی

33/28

34

کم

55

66

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 4 نفر معادل 33/3 درصد گزینه خیلی زیاد،10 نفر معادل 33/8 درصد گزینه زیاد،34 نفر معادل 33/28درصد گزینه تاحدودی، 34  نفر معادل 33/28 درصد گزینه کم و 66  نفر معادل55 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.که بیانگر فعالیت کم رنگ و بسیار کم فضای مجازی در زمینه اطلاع رسانی جشنواره های  بین المللی امام رضا علیه السلام می باشد.

11- به نظر شما برگزاری جشنواره های وبلاگ نویسی با موضوع امام رضا(ع) تا چه اندازه در فرهنگ سازی و نهادینه کردن سیره رضوی و شناساندن نماز واهمیت مسجد در جامعه موثر است؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

25

30

خیلی زیاد

33/43

52

زیاد

33/33

40

تاحدودی

66/11

14

کم

33/3

4

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 30 نفر معادل 25 درصد گزینه خیلی زیاد،52 نفر معادل 33/43 درصد گزینه زیاد،40  نفر معادل 33/33درصد گزینه تاحدودی، 14  نفر معادل 66/11 درصد گزینه کم و 4  نفر معادل33/3 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اندکه نتیجه بیانگر آنست که برگزاری جشنواره های وبلاگ نویسی با موضوع امام رضا(ع) در فرهنگ سازی و نهادینه کردن سیره رضوی بسیار خوب می باشد.

- به چه میزان از سایت های مفید در زمینه نماز و مسجد در فرهنگ رضوی اطلاع دارید؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

33/3

4

خیلی زیاد

33/3

4

زیاد

30

36

تاحدودی

35

42

کم

33/28

34

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 4 نفر معادل 33/3درصد گزینه خیلی زیاد،4 نفر معادل 33/3 درصد گزینه زیاد،36  نفر معادل 30درصد گزینه تاحدودی، 42  نفر معادل 35 درصد گزینه کم و 34  نفر معادل33/28 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.و حکایت از آن دارد  که سایت های مفید در زمینه اهمیت مسجد و نماز در زندگی امام رضا علیه السلام بسیار کم می باشد.

- به نظر شما روزنامه ها و هفته نامه ها و. ... در فضای مجازی به چه اندازه در انتقال و اشاعه نماز و مسجد در فرهنگ رضوی  در جامعه موفق بوده اند؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

66/16

20

خیلی زیاد

5/7

9

زیاد

30

36

تاحدودی

5/12

15

کم

33/33

40

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 20 نفر معادل 66/16 درصد گزینه خیلی زیاد 9 نفر معادل 5/7 درصد گزینه زیاد،36  نفر معادل 30درصد گزینه تاحدودی، 15  نفر معادل 5/12 درصد گزینه کم و 40  نفر معادل33/33 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.و حکایت از آن دارد  که روزنامه ها و هفته نامه های منتشر شده در محیط مجازی موفقیت نداشته و درحد کم می باشد.

نظر شما روحانیون و ائمه جماعات و مبلغین تا چه اندازه می توانند در زمینه شناساندن نماز و مسجد در فرهنگ رضوی موثر باشند؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

66/41

50

خیلی زیاد

66/41

50

زیاد

5/7

9

تاحدودی

66/1

2

کم

5/7

9

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 50 نفر معادل 66/41 درصد گزینه خیلی زیاد 50 نفر معادل 66/41 درصد گزینه زیاد،9  نفر معادل 5/7درصد گزینه تاحدودی، 2  نفر معادل 66/1 درصد گزینه کم و 9  نفر معادل5/ 7درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.و حکایت از آن دارد  که روحانیون و ائمه جماعات و مبلغین در حد بسیار زیاد می توانند در این زمینه موثر باشند.

- تا چه اندازه از سیره عملی  امام رضا (ع) در زمینه نماز در زندگی خود استفاده می کنید؟

درصد فراوانی

تعداد

متغیر

0

0

خیلی زیاد

10

12

زیاد

66/46

56

تاحدودی

33/26

32

کم

66/16

20

خیلی کم

100

120

جمع

در پاسخ به این سوال 0 نفر معادل 0درصد گزینه خیلی زیاد،12 نفر معادل 10 درصد گزینه زیاد،56  نفر معادل 66/46درصد گزینه تاحدودی، 32 نفر معادل 66/26 درصد گزینه کم و 20  نفر معادل66/16 درصد گزینه خیلی کم را انتخاب نموده اند.که نشانگر انست که فرهنگ سبک زندگی رضوی در زندگی مردم نهادینه نشده است و کاربران در حد کم از سبک زندگی امام رضا در زندگی خود استفاده می کنند.

 

نتیجه گیری

با ظهور انقلاب صنعتی روابط انسان ها از حالت ارتباط چهره به چهره به شکل ارتباطات پشت صفحه ای و رایانه ای تبدیل شده است. کامپیوترها به طرق مختلف به یکدیگر متصل می شوند و نوع تعاملات انسان را با ماشین ها و سایر انسان ها در فضایی نو و بدیع فراهم می سازند. تأثیر تکنولوژی به ویژه اینترنت بر تهدید نظام های ارزشی واقعی است.انقلاب اطلاعات و فناوری رایانه ای و ارتباطات، جامعه جهانی را بواسطه ی توسعه ی پیشرفت درحوزه وسایل ارتباطی، در دو بعد زمان و مکان متراکم کرده است. حاصل این توسعه و پیشرفت تشکیل دهکده جهانی است که در آن هرچند انسان ها به هم نزدیک شده و از ناامنی بی خبری رهایی یافته اند، اما در مقابل به خاطر ظهور پدیده جهانی شدن به ویژه در حوزه ی فرهنگ با ناامنی جهانی مواجهند. زیرا هویت فرهنگی و دینی جوامع از سوی تهاجم فرهنگی تهدید می شود.

با ورود رایانه به زندگی انسان و با ظهور پدیده ی اینترنت، مرزهای فرهنگی و ارزشی ویژه ی افراد شکسته شد و امکان مبادلات فرهنگی و ارزشی رشد و گسترش زیادی پیدا کرد. گروهی ظهور اینترنت را مغتنم شمرده و علی رغم امکان استفاده های مفید فراوان، بر اساس برنامه ها و سیاست های جاه طلبانه ی خویش، با هدف استثمار دیگر جوامع انسانی، به ترویج نظام های ارزشی مشخصی پرداختند. در این بازار بی در وپرده ارزشهای انسانی ضد ارزش شدند و انسان ها به ابزاری برای به استثمار در آمدن سایرین تبدیل گردیدند. بسیاری از کشورها فرصت را مغتنم شمرده اند و در این فضا تبلیغات به راه انداخته اند در این راستا می توان تبلیغات مذهبی مخرب را اضافه کرد که می توان به بروز عرفان های نوظهور و آسیب های فراوان آن اشاره کرد. حال با این همه تلاش برای انحراف نسل جوان ما چقدر تلاش کرده ایم که برای هدایت جوانان و نوجوانانمان در این فضا موثر بوده است؟

با توجه به نتایج نظر سنجی با اینکه کاربران به امام رضا علیه السلام علاقه داشته و حتی عده زیادی زیارت مجازی را قبول نداشتند و زیارت واقعی را قبول داشتند در زمینه سبک زندگی امام رضا اطلاعات چندانی نداشتند. حتی اطلاعات کمی از آن حضرت در فضای مجازی بدست اورده اند و یا از سایت های مفید در این زمینه اطلاعی ندارند و یا بسیار اندک می دانند این سایت ها را. علاوه برآن تبلیغات صدا وسیما در شناساندن سایت های مفید و یا وبسایت ها و وبلاگ های با ارزش در این زمینه بسیار کم بوده است. جای بسی تعجب است در با توجه به علاقه کاربران به امام همام و زندگی در کشور عزیز و اسلامی ایران علاوه بر اطلاعات کم در باره سبک زندگی این امام بزرگوار حتی در زندگی شخصی خودشان استفاده نمی کنند و این نشان از آن است که فرهنگ رضوی در میان مردم جامعه نهادینه نشده است. با توجه به احادیث امام رضا علیه السلام که می فرمایند:

خدا رحمت کند کسی را که امر ما را احیاء کند، یکی از اصحاب سؤال کرد چگونه امر شما زنده می گردد؟ فرمود: دانش ما را می آموزد و به مردمان تعلیم می دهد به درستی اگر دانسته های زیبای ما را دریابند از ما پیروی می کنند. (معانی الاخبار، ج 1، ص 174) در روایت دیگری آن حضرت می فرمایند: خدا بیامرزد کسی را که ما را در نظر مردم محبوب سازد نه آن که بغض بوجود آورد، سوگند به خداوند اگر سخنان و آموزش های نیکوی ما برای مردمان بیان گردد، آنان به عزّت و سربلندی دست می یابند و هیچ کس قادر نخواهد بود کوچک ترین خرده ای بر آنان بگیرد. (بحارالانوار، ج 78، ص 348) راستی ایجاد حبّ واقعی و ژرف در نسل جوان و سایر اقشار مردم نسبت به اهل بیت پیامبر صرفاً با شعارهای سطحی و برنامه های تقویمی و زودگذر به مناسبت های خاص عملی می گردد یا آن که شایسته است در عرصه های گوناگون علمی، اجتماعی و فرهنگی آموزش های گرانبهای ائمه هدی را تبیین کنیم، اگر معارف مکتب علوی، حسینی و رضوی برای مردم معرفی شود و در جنبه های گوناگون برنامه ریزی و اجرا گردد، سربلندی، عزت و کرامت جامعه تأمین خواهد شد و مردمان در قلمرو اندیشه، رفتار و مناسبات انسانی به نور و رستگاری می رسند و خود را از مکتب ها و مسلک های وارداتی، افکار و اندیشه های ناپایدار و دروغین بی نیاز می بینند راستی چرا در یک جامعه شیعه و بین انسان هایی که به خاندان خاتم رسولان ارادت ویژه ای دارند از سبک زندگی  این امامان همام اطلاعی ندارند واشنایی با احادیث و روایات  این جواهرات معنوی و مرواریدهای معرفت را به بوته فراموشی سپرده اند، بدون شک یکی از علل مهم تحمیل پاره ای ناگواری ها و آشفتگی ها به جامعه به دلیل همین فاصله گرفتن از سرچشمه های نور و حکمت می باشد. ضرورت دارد ما همگام با ارادت قلبی و عاطفی و ایمانی به اهل بیت، معارف و اندیشه های کاربردی آن بزرگواران را در زندگی فردی و اجتماعی پیاده کنیم.

 

پیشنهادات و راهکارها

حراست وپاسداري ازفرهنگ رضوي ومقابله علمي وعملي با حرکات مذبوحانه دشمن از وظايف مشتاقان آن حضرت است براي پاسداري ازچنين تفکر ما موظفيم:

در جهت معرفی جلوه ی زیبای فضایل رضوی در اینترنت  اهتمام جدی انجام شود.

تشکيل کتابخانه ونواخانه دیجیتالی  باموضوع معارف رضوي در فضای مجازی.

برپايي نمايشگاه هايي مجازی با موضوع آشنايي با ثامن الحجج (نمايشگاه کتاب، عکس، پوستر، فيلم و...)

با برنامه ریزی مناسب در فضای مجازی نسل جوان را با معارف دینی بیش تر آشنا کنیم.

ار امکانات فرهنگی وهنری فضای اینترنت برای شناساندن سیره اهل بیت (ع) استفاده شود.

از علوم نوین (کار گاه های مجازی) در جهت معرفی فضایل رضوی بهره گیری شود.

فرهنگ سازی استفاده از کامپیوتر و اینترنت اگرچه در جامعه چندان فراهم نیست ولی تا سرحد امکان این فرهنگ را در منزل فراهم نمایند.  

برگزاري دوره هاي آموزشي مجازی و غير حضوري معارف رضوي براي مقاطع تحصيلي.

اینکه بیاندیشیم چگونه می توانیم با به کارگیری فرهنگ و هنر، از محبت اهل بیت دژی بسازیم محکم تا جامعه خود بخصوص آینده سازان جامعه مان از آسیب های فرهنگی مصون بمانند.

تشکيل کانون هاي مجازی رضوي.

برنامه ریزی و مدیریت جذب جوانان به مسجد ونماز توسط ائمه جماعات، مسئولین و مبلغین.

تشویق و ترغیب جوانان مسجدی به دعوت از دوستان برای شرکت در نماز جماعت مساجد وبرنامه های فرهنگی

آشنا کردن خانواده ها با اصول تربيتي حضرت امام رضا (ع) ئر فضای مجازی.

تهيه بنرها و هدرها و حتی قالب های تبليغاتي با موضوع درسهايي ازمکتب رضوي.

 برگزاري مسابقات کتابخواني با عنوان درسهايي از مکتب رضوي درفضای مجازی.

ارائه معارف رضوي در قالب هنر (فيلم، تئاتر، انيميشن؛ اسلايد و سرود) در فضای مجازی.

معرفي منابعي که پيرامون حضرت امام رضا (ع) به رشته تحرير در آمده است به اقشار مختلف جامعه در اینترنت.

فراخوان آثار علمي و هنري درزمينه حضرت امام رضا (ع) مثل نقاشي و پژوهش هاي علمي در سطوح مختلف.

روزنامه ها و مجلات در این مقوله می توانند با انتشار  مطالب مربوطه سهم بسزایی داشته باشند.

همکاری صدا و سیما در زمینه اطلاع رسانی در قالب برنامه های پیشنهادی فوق که ذکر شد.

 

منابع

ابراهیم زاده، عیسی،ضرورت رویکرد به نظام آموزش باز و از راه دور و استفاده از فناوری های نوین در سازماندهی فرآیند یاددهی- یادگیری، فصلنامه پیک نور، سال اول، شماره اول،1382.

ابراهیم زاده، عیسی، تعلیم و تربیت مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات: جستارهای مفهومی، فصلنامه پیک نور، سال چهارم، شماره چهارم،1385.

اربلي علي بن عيسي،مترجم ابراهیم میانجی،کشف الغمه،انتشارات کتابفروشی اسلامیه،1382نمک،ج2.

اسمعيلي، بابك، نيازسنجي، تدبير شماره 117.

باقری طاقانکی،سبز علی و ناصری نژاد،برای تمام خانوادها شامل 87 موضوع اعتقادی، اخلاقی،تربیتی در قالب آیات وروایات،حکایات، جلد(1)،قم :نصایح، 1385.

ترابي احمد،امام علي بن موسي الرضا امام رافت ومعرفت،بنياد پژوهشهاي اسلامي،1385.

جمعی از مولفان،سیره وتاریخ امامان،،قم،موسسه انتشاراتی زراره (ماز)،1386.

خرمی آرانی، حسن،سیری بر سیره وزندگانی چهارده معصوم،انتشارات انصاری، 1386

ذوفن، شهناز، کاربرد فناوری های جدید در آموزش، انتشارات سمت، تهران،1385.

شيرازي رضا،داستان زندگي امام علي بن موسي الرضاعليه السلام،ناشر پيام آزادي،1372.

صدوق،محمد بن علی بابویه قمی”عيون اءخبارالرّضا (ع)»جلد دوم تصحیح :حسینی لاجوردی،سید مهدی،تهران انتشارات جهان،1363.

صدوق ابن بابویه،ترجمه ی علی اکبر غفاری، حمید رضا مستفید،متن و ترجمه ی عیون الاخبار الرضا(ع)، نشر صدوق، تهران،1372.

ضیایی آبادی، محمد حسین(1375)، بررسی نیازهای آموزشی کارکنان مرکز تحقیق درجه یک منابع طبیعی و امور دام، وزارت جهاد کشاورزی...، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

شیخ طبرسی،مجمع البیان فی تفسیر القرآن،،تهران :انتشارات کتاب فروشی الاسلامیه،1395 ق.

طبرسی نوری میرزا حسین، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل،،بیروت،موسسه آل البیت 1409 ق.

فتحي واجارگاه، كوروش، برنامه ريزي آموزش ضمن خدمت كاركنان،تهران، سمت 1383.

فتحي واجارگاه، كوروش، نيازسنجي در برنامه ريزي آموزشي و درسي (روش ها و فنون)، اداره كل تربيت معلم و آموزش نيروي انساني، 1375.

قمي،شيخ عباس،منتهي الامال،انتشارات فراوري،1381.

کلینی،محمد بن یعقوب ا لرازی،،الکافی، تهران :دارالکتاب الاسلامیه،1365.

عباس زادگان سید محمد وترک زاده جعفر،نیازسنجی آموزشی در سازمانها،تهرات،انتشارات شرکت سهامی انتشار 1379.

عباس زادگان، سید محمد، ترک زاده، جعفر، نیاز سنجی در سازمانهای تهران، انتشارات بدر،1379.

فاضلي محمد،مصرف و سبک زندگی،تهران انتشارات صبح صادق،چاپ اول،1382.

مردانی میانه ژیلا،مقاله تکنولوژی آموزشی برای آموزش بهتر،3/8/1383.

مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1983م، ج12.

ملکي تبريزي، ميرزا جواد آقا، ترجمه رضا رجب زاده. (1363)، اسرار الصلوه، انتشارات پيام آزادي.

مقرم سيد عبدالرزاق،ترجمه مرتضي دهقان،نگاهي گذرا بر زندگاني امام رضا(ع)انتشارات  ميقات،1370.

وبلاگ نویسنده مقاله(مولود اعظمیان)www.molod.blogfa.com.

 

[1] - بحار الانوار، ج ,84 ص 246

این مطلب را به اشتراک بگذارید :
اشتراک گذاری در کلوب اشتراک گذاری در  فیس بوک اشتراک گذاری در تویتر اشتراک گذاری در افسران

نوع محتوا : مقاله
تعداد کلمات : 6184 کلمه
مولف : مولود اعظمیان بیدگلی
ناشر : همایش ملی نماز و پیشگیری از آسیب های فردی و اجتماعی 1394
1395/8/1 ساعت 15:25
کد : 1664
دسته : اهمیت و جایگاه نماز,نماز و آسیب‌های اجتماعی,نماز و مسجد,آسیب شناسی نماز در رسانه
لینک مطلب
کلمات کلیدی
اهمیت نماز
اهمیت مسجد
جایگاه نماز
جایگاه نماز
نماز و امام رضا علیه السلام
نماز و مسجد
نماز و کاربران فضای مجازی
نماز و کاهش آسیب های اجتماعی
درباره ما
با توجه به نیازهای روزافزونِ ستاد و فعالان ترویج اقامۀ نماز، به محتوای به‌روز و کاربردی، مربّی مختصص و محصولات جذاب و اثرگذار، ضرورتِ وجود مرکز تخصصی در این حوزه نمایان بود؛ به همین دلیل، «مرکز تخصصی نماز» در سال 1389 در دلِ «ستاد اقامۀ نماز» شکل گرفت؛ به‌ویژه با پی‌گیری‌های قائم‌مقام وقتِ حجت الاسلام و المسلمین قرائتی ...
ارتباط با ما
مدیریت مرکز:02537841860
روابط عمومی:02537740732
آموزش:02537733090
تبلیغ و ارتباطات: 02537740930
پژوهش و مطالعات راهبردی: 02537841861
تولید محصولات: 02537841862
آدرس: قم، خیابان شهدا (صفائیه)، کوچۀ 22 (آمار)، ساختمان ستاد اقامۀ نماز، طبقۀ اول.
پیوند ها
x
پیشخوان
ورود به سیستم
لینک های دسترسی:
کتابخانه دیجیتالدانش پژوهانره‌توشه مبلغانقنوت نوجوانآموزش مجازی نمازشبکه مجازی نمازسامانه اعزاممقالات خارجیباشگاه ایده پردازیفراخوان های نماز