چکیده

اولین سؤالی که در ذهن انسان مطرح می شود این است که چه عاملی یا عواملی موجب جرایم اجتماعی می شود و دومین سؤال این که نماز و مسجد چگونه می تواند در کاهش جرایم اجتماعی مؤثر باشد. قرآن کریم و سنت پیامبر و اهل بیت (صلوات الله علیهم اجمعین) و هم چنین تحقیقات میدانی پاسخ این دو سؤال را به ما می دهد. از دیدگاه قرآن، شیطان، انسان را به انجام فحشا و منکرات دستور می دهد که” الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَيَأْمُرُكُم بِالْفَحْشَاء» شیطان شما را وعده فقر و تهیدستی می دهد و به به زشتی ها امر می کند. (سوره بقره/ آیه 268) هم چنین خداوند در سوره نور می فرماید:” وَمَن يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ؛ هر کس پیرو گام های شیطان شود او را به کارهای زشت و نکر فرمان می دهد. (سوره نور/ آیه 21) بنابراین قرآن کریم عامل بسیاری از جرایم اجتماعی و منکرات را شیطان و پیروی از او می داند. از طرفی قرآن می فرماید:« إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ؛ نماز انسان را از زشتی و منکرات باز می دارد. (سوره عنکبوت/ آیه45). امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می فرماید: هیج عملی بهتر از نماز بینی شیطان را به خاک نمی مالد. پس نماز بخوان و بینی شیطان را به خاک بمال. (طبرسی، 1381، ج2، ص605) پس قرآن کریم به عنوان بهترین طبیب هم درد و عامل بیماری را معرفی می کند  داروی آن را نیز تجویز می نماید.

امام حسین(علیه السلام) نیز یکی از ثمرات رفت و آمد مداوم به مسجد را دوری از بدی می داند. چرا نماز و حضور در مساجد بهتین راه مبارزه با شیطان است و انسان را از فحشا و منکرات حفظ می کند؟ چون نماز و حضور در مسجد باعث می شود انسان یاد خدا در برابر وسوسه های شیطان چون سدی مستحکم بایستد و فریب شیطان را نخورد. از طرفی خداوند در قرآن می فرماید:” وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ؛ و هر گاه وسوسه ای از شیطان متوجه تو گردد از خدا پناه بخواه. (سوره فصلت/ آیه 36).

مقدمه

منابع ديني ما داراي غني ترين و والاترين اصول ارزش هاي اخلاقي است که نمونه هاي آن را در هيچ مکتب ديگري نمي توان يافت. هيچ دين و مکتبي به اندازة اسلام به معرفي حقايق اخلاقي نپرداخته و به نقش والاي اخلاق در تعالي روحي و معنوي انسان تأکيد نکرده است. اسلام نهايت سعي خود را در ترويج، گسترش و نهادينه کردن اخلاق و ارزش هاي انساني و زدودن رذايل و صفات مذموم اخلاقي نموده است. هدف اصلي اسلام از اين کار در درجة اول، دست يابي به تعالي روحي و معنوي و در درجة دوم، حل مشکلات و تنظيم روابط اجتماعي آنان است. طبيعي است اگر افراد جامعه اي خود را به ارزش ها و کمالات اخلاقي بيارايند، نه تنها به حقوق ديگران تجاوز نمي کنند و مرتکب جرم و جنايت نمي شوند، بلکه از اموال و امکانات شخصي خود نيز در راه احسان، نيکي، ايثار، انفاق، خدمت به مردم، صدقه و ... در جهت رفع مشکلات و گرفتاري ديگران بهره مي گيرند. حاکميت اين فرهنگ و ارزش هاي اخلاقي در يک جامعه سرماية گران بها و پشوانه اي غني و مطمئن است که افراد آن را از بسياري از کجروي ها و انحرافات فکري و عملي مصون مي دارد.

به عکس، اگر در جامعه اي به جاي کمالات ارزش هاي مثبت اخلاقي، رذايل و صفات مذموم و منفي اخلاقي، نظير خودخواهي، شهوت راني، منفعت طلبي، حرص و طمع، دنياپرستي و ...، رشد و گسترش يابد، آمار جرايم و جنايات به گونة وحشتناکي سير صعودي پيدا خواهد کرد. تأثير صفات منفي اخلاقي در پيدايش و رشد و گسترش جرايم بسيار روشن است. مثلاً يکي از دلايل عمدة ارتکاب جرايم مالي، حرص و طمع بسيار است که باعث به وجود آمدن جرايمي از قبيل کلاهبرداري، سرقت، خيانت در امانت، غضب و... مي شود. امام علي (ع) سرچشمة بسياري از شرارت ها و تبهکاري ها را رذايل اخلاقي مي داند:”سلاح الشّر الحقد» [1] کينه توزي سلاح شرارت است. نيز مي فرمايد:”سبب الفتن الحقد»؛ [2] کينه توزي علت فتنه هاست. آن حضرت همچنين حرص و آز را موجب بسياري از نابهنجاري ها مي داند:”الحرص موقع في کثير العيوب (کبير الذّنوب)»[3]

نماز

نماز بهترین و عالی‌ترین اعمال دینی است که دین اسلام به آن توجه زیادی کرده است و همینطور یک نیاز حقیقی و ضروری انسان است به میزان ضرورتی که برای افراد و اجتماع دارد دارای فواید و آثار فردی و جمعی است و همان نسبت که وجود آن منشاء خیرات و برکات است و فقدان آن نیز زیان بار است.اگرچه عبادت در تمام ادیان الهی وجود دارد ولیکن بهترین نماز و زیباترین نوع عبادت نماز است که در اسلام آمده است و همین طور اکمل عبادت خدای تعالی نماز است[4] نماز سبب پرورش فضایل اخلاقی و تکامل روحی و معنوی انسان است. محراب نماز نردبان صعود نمازگزار به آسمان پاکی                 ها و پاک شدن از آلودگی های خاکی است، خروج از دنیای عناصر مادی و علائق خاکی و اولین گام در جهت عروج به آسمان پاکی‌ها و فضیلت‌ها می‌باشد و نمازگزاران بدون نیاز به هیچ واسطه و ابزاری خود را در برابر خدا می‌بیند.[5]

نماز عامل موفقیت در انجام کارهاست. و توفیقات الهی را روزافزون می‌کند. احکام آن به گونه‌ای است که رعایت دقیقش اثرات زیادی در حوزه‌های فردی، اجتماعی، فکری، اخلاقی، خانوادگی، روحی و روانی دارد. نماز، جوابگوی حل معضلات اجتماعی و خانوادگی است.نماز یک مکتب علمی و عملی برای پرورش ایمان و تعهد است. طبق بررسی‌های دانش‌های نوین، شخصیت انسان متأثر از عوامل درونی و بیرونی است که نماز در هر یک از این عوامل نقش مهمی دارد. شادابی جسم و روان در سنین مختلف،‌ یکی از نیازهای جوامع امروز است و انسان اگر به حال خود رها شود در مشکلات طاقت فرسای زندگی قرار می‌گیرد پس نماز یک نیاز اساسی انسان است و دارای برکات  بسیاری می‌باشد.نماز باعث ثبات شخصیت و اخلاق انسان و آرام شدن قلب و روح می‌شود. چرا که در نماز همه حواس و جسم متوجه خدا می‌شود و به هیچ چیز جز خدا و آیات قرآن که در نماز بر زبان ‌آورد‌ه می‌شود فکر نمی‌شود، این امر باعث ایجاد آرامش و آسودگی روان انسان می‌شود.از دیگر تاثیرات مورد بررسی در این مفاله نیاز انسان به برتر از خود ستایش کردن است و ستایش پروردگار برای رفع و ارضاء آن است و هم چنین نیاز به تقویت امید در جامعه و تقویت اراده و کاهش فشار روانی و استرس نیز مورد بررسی قرار گرفته است[6]

نماز عامل بازداری از جرم و جنایت

یکی از عوامل کاهش جرایم در میان افراد جامعه اسلامی و در مراکز اصلاح و تربیت و زندانها، انتشار فرهنگ اقامه نماز است.نمازی که با بصیرت و توجه اقامه شده همچون چراغی است که در دل روشن شود و در باطن فرد نوری فروزان شود که انسان را به عالم ملکوت هدایت کرده و مانعی از عصیان و نافرمانی انسان باشد. اگر افراد جامعه و خصوصاً جوانان، اهل نماز شدند، دیگر مرتکب جرم و گناه نشده و از گذشته خود توبه خواهند نمود.امروزه که مسأله بزهکاری و به ویژه بزهکاری نوجوانان در سراسر جهان، ذهن اندیشه وران را به خود معطوف نموده، اگر بتوانیم فرهنگ نماز خواندن را گسترش دهیم می‌توانیم مانع بروز انحرافات گوناگون در بین این قشر آسیب‌پذیر جامعه شده و یا آنها را به میزان قابل توجه کاهش دهیم.

به فرمایش قرآن، تارکین نماز همان مجرمینی هستند که وقتی از آنان سؤال می‌شود که چه چیز باعث جهنمی شدن شما شده است؟ می‌گویند ما نماز نمی‌خواندیم. [7]و همان شخص پشیمان و حسرت‌مند است که به هنگام مرگ می‌گوید؛ خدایا مرا بازگردان تا نمازهایی را که نخوانده‌ام بخوانم[8] و به او پاسخ منفی داده می‌شود.چه نیکو فرموده است رهبر کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره)، که:«به نماز و مساجد اهمیت دهید که پرونده‌های دادگستری مال بی‌نمازهاست و نمازخوانهای واقعی در دادگستری پرونده ندارند، نماز خوب، فحشا و منکر را از یک ملت بیرون می‌کند اینهایی که به مراکز فساد کشیده شدند بی‌نمازها هستند.[9]

با این توضیحات می‌توان گفت، نماز ضامن اجرای واقعی برای بسط عدالت و گسترش حق و حقیقت و اجتناب از هر گونه جرم و جنایت توسط فرد و در نتیجه پاکسازی جامعه می‌باشد. جوانی که در جامعه امروزی به انواع وسایل تفریحی و شادی‌های کاذب مجهز است، پایه‌های حکومت غرایز طغیانگر در کانون وجود او مستحکم و پابرجاست و برای تمایلات جنسی و هوسهای نفسانی خود، مرزی نمی‌شناسد، یگانه وسیله برای کنترل کردن او یاد خدا و تذکر آفریدگار جهان است و آئین شریف اسلام که پیوسته خواهان سعادت بشر و جامعه انسانی است هر فرد را موظف ساخته هر روز چندین مرتبه با تشریفات خاص خدا را یاد نموده و اوقاتی را برای این عمل معنوی انتخاب نموده که از هر نظر حساس است و انسان را از اوج لذت های دنیوی همچون، خواب و کار و. .. به یاد خدا و ذکر او متوجه می‌سازد.

نـمـاز موجب یاد خداست

یاد خدا بهترین وسیله براى خویشتن دارى و کنترل غرایز سرکش و جلوگیرى از روح طغیان است.  نمازگزار همواره به یاد خدا مى باشد , خدایى که از تمام کارهاى کوچک وبزرگ ما آگاه است , خدایى که از آن چه در زوایاى روان ما وجود دارد و یا ازاندیشه ما مى گذرد , مطلع و با خبر است و کم ترین اثر یاد خدا این است که به خودکامگى انسان و هوسهاى وى اعتدال مى بخشد , چنان که غـفلت از یاد خدا و بى خبرى از پاداشها و کیفرهاى او , موجب تیرگى عقل و خرد و کم فروغى آن مى شود. انـسـان غـافـل از خـدا در عـاقبت اعمال و کردار خود نمى اندیشد و براى ارضاى تمایلات و غرایز سـرکـش خـود حد و مرزى را نمى شناسد و این نماز است که او را در شبانه روزپنج بار به یاد خدا مى اندازد و تیرگى غفلت را از روح و روانش پاک مى سازد. به راستى, انسان که پایه حکومت غرایز در کانون وجود او مستحکم است , بهترین راه براى کنترل غرایز و خواسته هاى مرز نشناس او همان یاد خدا , یاد کیفرهاى خطاکاران و حساب هاى دقیق و اشتباه ناپذیر آن  مى باشد.  از این نظر قرآن یکى ازاسرار نماز را یاد خدا معرفى مى کند : اقم الصلوه لذکرى نماز را براى یاد مـن بـپـا دار[10]

نماز عامل دورى از گناه

نمازگزار ناچار است که براى صحت و قبولى نماز خود از بسیارى از گناهان اجتناب ورزد ; مثلا , یکى از شرایط نماز مشروع بودن و مباح بودن تمام وسایلى اسـت کـه در آن بـه کار مى رود , مانند آب وضو و غسل , جامه اى که با آن نمازمى گزارد و مکان نـمـازگـزار , این موضوع سبب مى شود که گرد حرام نرود و در کار وکسب خود از هر نوع حرام اجـتـناب نماید ; زیرا بسیار مشکل است که یک فرد تنها درامور مربوط به نماز به حلال بودن آنها مقید شود و در موارد دیگر بى پروا باشد.  گویا آیه زیر به همین نکته اشاره مى کند و مى فرماید«  ان الصلوه تنهى عن الفحشاء و المنکر» که نماز (انسان را) از زشتیها و گناه باز مى دارد.[11] بـالاخـص اگـر نـمـازگـزار مـتوجه باشد که شرط قبولى نماز در پیشگاه خداوند این است کـه نـمـازگـزار زکـات و حـقوق مستمندان را بپردازد ; غیبت نکند ; از تکبر و حسد بپرهیزد ; از مـشـروبات الکلى اجتناب نماید و با حضور قلب و توجه و نیت پاک به درگاه خدا رو آورد و به این ترتیب نمازگزار حقیقى ناگزیر است تمام این امور را رعایت کند.

روى هـمـیـن جـهات , پیامبر گرامى ما صلى اللّه علیه و آله و سلم مى فرماید : نماز چون نهر آب صافى است که انسان خود را در آن شست وشو مى دهد ;اگر کسى در شبانه روز پنج مرتبه خود را با آب پاک شست وشو دهد , هرگز بدن اوآلوده و کثیف نمى شود.  هم چنین کسى که در شبانه روز پنج مرتبه نماز بخواند و قلب خود را در این چشمه صاف معنوى شست وشو دهد , هرگز آلودگى گناه بر دل و جان او نمى نشیند.[12] مسجد خانه قرآن، مدرسه عشق، مکتب دانش، مرز بینش ومحل گرفتن فیوضات ربانیه از عالم قدس است.

مسجد مکان تبلیغ وارشاد وهدایت مردم و عرضه کردن قوانین الهی وآشنا نمودن مردم با آن است. پایگاه اجتماع مردم وزمینه سازایجاد وحدت و همبستگی هر چه بهتر و بیش تر در میان اقشار مختلف اسلامی و دیدار با همدیگر در هر صبح و شام است. منبر مسجد، سنگر بزرگ نور افشانی مبلغان و گویندگان عالم و عامل می باشد، منبری که جایگاه پیامبران و اوصیاء آنها و اولیاء الله می باشد. محراب مسجد، محل جنگ وحرب است. جنگ با سه دشمن، دشمن درونی (هوای نفس)، و دشمن بیرونی.

 یکی شیطان و دیگر هرانسانی که کارشیطانی انجام می دهدودرمقام گسترش کفرونفاق وفحشا وفساد و طاغوت وهرآن چه مظهرآنست می باشد. در جامعه امروز مبلغان و آشنایان به معارف الهی وظیفه سنگینی را بر عهده دارند آنان باید جوانان را هر چه بیش تر با معارف الهی آشنا کنند و با تقویت هر چه بیش تر نهاد بسیج جوانان را با مسجد آشنا نمایند تا آنها را با ارشاد و راهنمایی از دوستی با افراد ناباب و در نهایت ارتکاب جرم بازدارند.

پیشگیري در نظام حقوقی اسلام: پیشگیري از جرم و گناه در حقوق اسلام با سایر نظام هاي حقوق موضوعه غیراسلامی متفاوت است؛ باید توجه کردکه پیشگیري از بزهکاري بر اساس الگوهاي گوناگون رایج در نظام هاي حقوقی غیراسلامی (اعم از پیشگیري اجتماعی و پیشگیري وضعی که شامل مجموعه تدابیر و اقدامات غیرقهرآمیزي است که با هدف نهایی مهار بزهکاري و کاهش امکان وقوع جرم و بزهکاري صورت می گیرد) معمولا در برگیرنده تدابیري است که با به کار گیري اقدام هاي مادي در صدد پیشگیري از جرم است و به نقش جنبه هاي معنوي شخصیت بزهکار و مبانی اخلاقی و کرامت خاص بزهکار که در بزهکاري مؤثر است، به عنوان راهکار پیشگیرانه کم تر توجه می کنند. هم چنین برخلاف نظام هاي حقوقی موضوعه غیراسلامی، یکی از آموزه هاي عقیدتی اسلامی این است که انسان به عنوان موجودي متفکر، آگاه، انتخاب گر و تکلیف پذیر داراي کرامت خدادادي است و تا زمانی که با ارتکاب گناه و جرم یا تعرض به حقوق دیگران، این ویژگی و حق را از خود سلب نکند، از طرف جامعه و دیگران مورد احترام است. از سوي دیگر، در نظام حقوقی اسلام براي جلوگیري از سقوط اخلاقی مسلمانان، شارع مقدس در منابع و آموزه هاي دینی، شیوه هاي خاصی را براي بازداشتن افراد قبل از اعمال مجازات پیش بینی کرده است.  از این رو، نظام اسلامی با اهتمام در نشر تعلیمات اخلاقی، تهذیب نفس، آموزش مبانی عقیدتی و راهنمایی و توصیه به انجام کارهاي نیک و پرهیز از جرایم و منکرات، امیدوار است که تا حد ممکن افراد را از کشیده شدن به طرف ارتکاب جرم بازدارد. بنابراین، اتخاذ این شیوه و سیاست گذاري با هدف سالم سازي محیط زندگی افراد و جلوگیري از جرم و گناه در نظام حقوقی اسلامی (که احکام آن مستند به علم و حکمت الهی است)، باعث می شود که پیروان این شریعت، اطاعت از مبانی اعتقادي و دستورات اخلاقی را فریضه و تکلیف خود دانسته و تخلف از آنها را گناه و مستحق کیفر بدانند بر این مبنا در نظام حقوقی اسلام، براي پیشگیري از جرم و گناه تدابیر خاصی اندیشیده شده است و شارع مقدس براي اجراي آنها، راه هاي(مختلفی را مقرر داشته است)

در نگاه اول ممکن است نقش جهان بینی توحیدي در پیشگیري از جرم و گناه چندان چشمگیر نباشد؛ اما با کمی دقت در منابع حقوق اسلام، به ویژه در آیات قرآن کریم، نقش بازدارندگی جهان بینی توحیدي در جلوگیري از جرم و گناه به خوبی قابل درك است. بی تردید، توحید و یکتاپرستی تنها یک امر درونی نیست؛ بلکه اعتقاد به حاکمیت خدا داراي آثار عملی در حیات مادي، معنوي و زندگی اجتماعی است و هرگونه فعالیت را تحت الشعاع خود قرار می دهد. بدین مناسبت، پیروي از دین مبین اسلام یعنی پذیرفتن حاکمیت خداوند بر جهان و انسان (به گونه اي که همه عالم، محضر حق تعالی دانسته شود) و اعتقاد به روز حساب و معاد نقش بسیار زیادي در بازدارند گی فرد در ارتکاب جرم و گناه دارند. از این دیدگاه، جهان بینی توحیدي عاملی است که انسان را در کلیه شرایط، از انحراف و گناه بازمی دارد. نقش بازدارندگی این عامل نسبی است و در نزد همه افراد یکسان نیست، بلکه بستگی به میزان پایبندي آنها به مبانی جهان بینی الهی دارد. بنابراین، هر اندازه درجه ایمان و اعتقاد به خداوند در نزد مسلمانان بیش تر باشد، احتمال ارتکاب جرایم و معصیتکم ترخواهد بود. از طرف دیگر، قرآن کریم در داستان حضرت یوسف (ع)با ظرافت خاصی، نقش مبانی عقیدتی و جنبه هاي بازدارندگی اعتقاد به جهان بینی توحیدي را تبیین کرده است. این مطلب در نزد مسلمانان و پیروان دین مبین اسلام، امري قطعی و مسلم تلقی می شود، هرچند ممکن است براي کسانی که جهان را صرفاً از دید مادي می نگرند، قابل تصور نباشد[13]

نقش نماز در کاهش جرایم اجتماعی از دیدگاه قرآن

هویت و ماهیت نماز انسان ها را از جرم و جنایت و شکستن هنجارها صیانت می کند. جرایمی که شیطان ما را به انجام آن ها دعوت می کند و به فرموده امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) هیچ چیز مثل نماز بینی شیطان را به خاک نمی مالد. قرآن کریم درباره نماز می فرماید: الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ؛ (سوره عنکبوت/ آیه 45) نماز انسان را از زشتی ها و منکرات باز می دارد. ماهیت و طبیعت نماز انسان را از فحشا و منکرات باز می داد چون نماز انسان را به یاد نیرومندترین عامل بازدارنده از منکرات یعنی خدا و اعتقاد به مبدأ و معاد می اندازد. حضرت آیت الله مکارم در مورد نماز می فرماید: بدون شک [نماز] در قلب و روح انسان جنبشی به سوی حق و حرکتی به سوی پاکی و جهشی به سوی تقوا ایجاد می نماید. و این امور موجی از معنویت در وجود انسان به وجود می آورد. موجی که سد نیرومندی در برابر گناه محسوب می شود.[14]

مفسیر کبیر المیزان در بیان این موضوع که نماز انسان را از فحشا و منکرات باز می دارد، می فرماید: بازداری از گناه اثر طبیعی نماز است، چون نماز توجه خاصی است از بنده به سوی خدای سبحان، لکن این اثر تنها به مقدار اقتضا است نه علیت تامه، تا تخلف نپذیرد، و نمازگزار نتواند گناه کند، بلکه اثرش به مقدار اقتضا است، یعنی اگر مانع و یا مزاحمی در بین نباشد اثر خود را می بخشد، و نمازگزار را از فحشا باز می دارد، ولی اگر مانعی یا مزاحمی جلو اثر آن را گرفت، دیگر اثر نمی کند و در نتیجه نمازگزار آن کاری که انتظارش را از او ندارند، می کند. خلاصه یادخدا، موانعی که از اثر او جلو می گیرند، مانند دو کفه ترازو هستند، هر وقت کفه یاد خدا چربید، نمازگزار گناه نمی کند، و هر جا کفه آن موانع چربید کفه یاد خدا ضعیف می شود، و نمازگزار از حقیقت یاد خدا منصرف می گردد و گناه را مرتکب می شود. [15]

آری، هر نمازی به همان اندازه که از شرایط کمال و روح عبادت برخوردار است نهی از فحشا و منکر می کند، نهی از فحشا و منکر سلسله مراتب و درجات زیادی دارد و هر نمازی به نسبت رعایت شرایط دارای بعضی از این درجات است و آن چه مسلم است این که کسی که نماز می خواند غیرممکن است هیچ گونه اثری در او نداشته باشد. و این امر در صورتی قابل لمس است که اگر رفتار بعضی از افراد را در نظر بگیریم که نام مسلمان دارند و در عین حال نماز نمی خوانند می بینیم که به دنبال ترک نماز بسیاری از واجبات دینی دیگر را نیز ترک می کنند و به بسیاری از گناهان نیز دست می زنند. حال اگر چنین فردی را با حال کسی که نماز می خواند و به حداقل آن یعنی انجام تکلیف اکتفا می کند مقایسه کنیم می بینیم که این فرد از بسیاری از گناهان دوری می کند که فرد بی نماز ان ها را انجام می داد.

نقش نماز در کاهش جرایم اجتماعی از دیدگاه روایات

نماز انسان را از بسیاری از آلودگی ها و جرایم باز می دارد. چون هویت و طبیعت نماز به گونه ای است که با هیچ جرمی سنخیت ندارد.

نماز انسان را از سرقت باز می دارد

یکی از جرایم اجتماعی سرقت است که اگر در جامعه رواج پیدا کند بسیاری از هنجارهای اجتماعی شکسته می شود اما نماز انسان را از این عمل زشت باز می دارد.در روایتی از پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(صلی الله علیه وآله وسلم) نقل شده است که: فلان مرد در روز نماز می خواند و در شب دزدی می کند. پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: نماز او را از دزدی باز می دارد. [16]

نماز انسان را از شراب خواری باز می دارد

یکی از معصیت های بزرگ شراب خواری است. کسی که این معصیت بزرگ را انجام می دهد نمازش تا چهل روز پذیرفته نیت. حسین بن خالد می گوید: محضر مبارک حضرت رضا(علیه السلام) عرض کردم: برای ما روایت شده که نبی اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) فرموده اند: کسی که خمر بنوشد تا چهل روز نمازش مقبول نیست، آیا این وایت صحیح است؟ حضرت فرمود: راویان این حدیث راست گفته و حدیث را صحیح نقل کرده اند. عرض کردم چرا نمازش تا چهل روز مقبول نیست نه کم تر از آن و نه بیش تر؟

حضرت فرمود: برای این که حق تعالی خلقت انسان را مقدر و معین فرموده با این بیان، نطفه را بعد از چهل روز ایجاد کرده سپس آن را به مرحله بعدی نقل داده و پس از چهل روز به حالت علقه منتقل شده و در این حال نیز چهل روز مانده سپس به حالت مضفه نقل داده و در این حال نیز چهل روز مانده است و هم چننی تا مرحله نهایی و چون انسان شراب می خورد بقایای آن شراب چهل روز در مثانه اش می ماند همان طوری که غذا و مأکولات و مشروبات دگر نیز ذرات و بقایای آن تا چهل روز در مثانه می ماند.[17] شدت حرمت شراب آن قدر است که در آیین همه پیامبران الهی حرام شمرده شده است. شیخ صدوق در کتاب شیف توحید، به نقل از امام رضا(علیه السلام) نقل می کند که فرمود: ما بَعثَ اللهُ نبیاً بتحریم الخمر... هرگز خداوند پیامبری را نفرستاد مگر این که شراب را حرام سازد. [18]

نماز انسان را از ریختن آبروی مردم باز می دارد

هر کس غیبت مردم گند نمازش تا چهل روز پذیرفته نیست. نماز با محرمات الهی جمع نمی شود. احترام آبروی مردم باید از سوی نمازگزار حفظ شود که ریختن آبروی مردم از طریق غیبت جرمی بزرگ است. لذا در روایتی پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) می فرماید: مَن اغتاب مَسلماً او مسلمهً لم یَقبَلِ اللهُ صلاتهُ و لاصِیامَهُ اَربعینَ یوماً و لیلَهً اِلّا اَن یَغفِرَ صاحِبَهُ؛ کسی که غیبت زن و مرد مسلمانی را بکند تا چهل روز نماز و روزه اش را خدا نپذیرد مگر آن که آن شخص او را ببخشد. [19]

شیخ صدوق در کتاب معانی الاخبار از امام رضا(علیه السلام) به نقل از پدرش حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) از پدرش امام صادق (علیه السلام) می فرماید: همان خدای تبارک و تعالی دشمن می دارد خانه گوشت را. .. بعد فرمودند منظور از خانه گوشت، منزلی است که در آن گوشت مردم به سبب غیبت خورده می شود.[20] در روایتی دیگر در کتاب اصول کافی حضرت محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) می فرماید: الجُلوسُ فی المسجِدِ انتظارَ الصَّلاهِ عبادهٌ ما لم یُحدِث قیل یا رسولَ الله و ما یُحدِثُ قال الاغتیاب؛ نشستن در مسجد به انتظار نماز عبادت است تا حدثی از او سر زند عرض شد: ای رسول خدا حدث چیست؟ فرمود: غیبت کردن است. [21] بنابراین در فرهنگ نورانی نماز، باید حرمت مردم جامعه حفظ شود و به آبروی مردم تجاوز نشود که اگر نمازگزار دست به چنین کاری زد خداوند نمازش را تا چهل شبانه روز از او نمی پذیرد.

نمازگزار باید حقوق مردم خصوصاً محرومان را ادا نماید

رسیدگی به نیازمندان و محرومان جامعه و ادای حقوق محرومان به درجه ای از اهمیت دارد که اگر نمازگزار به حقوق آنان توجهی نکند نمازش پذیرفته نیست. امام رضا(علیه السلام) می فرماید: من صلی و لم یُزکً لم تُقبَل صَلوتُهُ، هر کس نماز بخواندولی زکات نپردازد نمازش قبول نمی شود.[22] در کتاب سفینه البحار از امام علی(علیه السلام) نقل شده که آن حضرت خطاب به کمیل فرمودند: هر گاه غذای تو از راه حلال و درآمد صحیح نباشد خداوند تسبیح گفتن و شکر تو را قبول نمی کند. بنابراین بر نمازگزار واجب است حقوق محرومان جامعه را ادا نماید در غیر این صورت نماز او مقبول درگاه خدا واقع نمی شود.

تاثيرنماز بر انحرافات جنسي

ان الصلوه تنهي عن الفحشاء و المنكر: سوره مباركه عنكبوت آيه 45، انحرافات جنسي از دردناك ترين مشكلات بشر در آستانه قرن بيست و يكم است.  بررسيهاي كينزي در سال 1948 نشان داد كه از هر 100 مرد آمريكايي 4 مرد منحصرا همجنس خواه هستند، يعني كوچكترين تمايلي به جنس مخالف ندارند !؟! اين در حاليست كه گروههاي پر تعداد ديگري از اين 100 نفر، همجنس را بر غير همجنس ترجيح ميدهند يا تفاوتي بين همجنس و غير همجنس برايشان نيست و يا با اين كه به غير همجنس متمايلند، بطور اتفاقي يا بيش از اتفاقي همجنس بازي نيز مي كنند.  بدين ترتيب اين آمار نشان         مي دهد، بيش از 3/1 مردان آمريكايي بعد از سالهاي بلوغ خود همجنسي بازي كرده اند و حداقل نصف اين آمار در مورد زنان آمريكايي نيز، صادق است.  [23]

تازه اين آمار مربوط به زماني است كه تفسير غلط از نظريات فرويد و انحراف از آن، گسترش چنداني پيدا نكرده بود.  بديهي است پس از گذشت چند دهه بايد هم همجنس بازها به جايي رسيده باشند كه در پارلمان آمريكا براي خود نماينده داشته باشند و كميسيون تشكيل دهند. جالب اينجاست كه برخي منابع علمي روانپزشكي، حتي اين تمايل را در برخي كاملا بهنجار و در افراد طبيعي با شخصيت پايدار و عاري از هر گونه نشان رواني و با انطباق خوب از نظر اجتماعي توصيف كرده اند![24] با اين اوصاف اگر همجنس بازي و لواط انحراف جنسي نيست، مي توان حدس زد، كه انحرافات جنسي در قاموس غرب ديگر چه واويلايي است !؟! بچه بازي، نمايش اعضاي جنسي، ساديسم و مازوخيسم جنسي، مبدل پوشي، خود ارضايي، نظر بازي،حيوان دوستي، مرده دوستي و نمونه هاي بسيار متعدد ديگري كه قداست قلم مانع از توصيف آنهاست، همگي نمونه هايي از مهار گسيختگي و سقوط فاجعه آميز غرب در قهقراي فساد جنسي و فحشاء به شمار مي آيند.  بدين ترتيب انحرافات جنسي صرفنظر از مشكلات اجتماعي، فرهنگي، خانوادگي و. . كه ايجاد مي كنند تنها در بعد پزشكي و آن هم جداي از نتايجي كه در بروز بيماري هاي جسمي ماند بيماري هاي مقاربتي بر جاي مي گذارند، به خودي خود، از بزرگ ترين مشكلات پزشكي بشر امروز به حساب مي آيند. اين در حالي است كه در جوامع اسلامي، قرن ها است كه نماز فعالانه و مقتدرانه بسان يك منجي از هر حيث قابل اطمينان، دامان مدد جويندگان از خويش را از هر گونه فحشاء و انحراف جنسي پاك و مصون داشته است.  آيين اسلام با ترغيب هايي متعدد به امر ازدواج و بخصوص با وضع قانون مقدس و درخشان ازدواج موقت (كه با وجود آن كه از موارد اساسي اختلاف شيعه و سني است، در كشور شيعه مذهب ما نيز بسان ممالك اهل سنت به فراموشي محض سپرده شده است) از هر جهت انسان را براي ارضاي غريزه نيرومند جنسي، از طريق مشروع راهنمائي مي كند. آيات متعدد سوره هاي نور، احزاب، بقره. نساء و ... بهترين گواه براي اين موضوع است.  

اما علاوه بر تحريك همه جانبه اسلام براي ازدواج و حتي سهل نمودن آن مثلا با وضع قانون متعه (براي ريشه كن كردن موانع اقتصادي ازدواج) و علاوه بر مجازات هاي سختي كه براي منحرفين جنسي در نظر گرفته شده است، ساير قانونهاي اسلامي به گونه اي ارايه شده اند كه چنآن چه حتي شخص به دلايلي از ازدواج باز ماند، هرگز به فساد و انحراف آلوده نشود و در رأس اين قانون ها، فريضه نوراني “ نماز “ است. [25] نمازگزار با امداد از “ نماز “ توانايي كنترل غرايز خود را افزوني مي بخشد و آتش سوزاننده و پر لهيب فحشاء را كه چه بسا ممكن است به انحراف جنسي بيانجامد به آب عفاف، سرچشمه گرفته از “ نماز “ خاموش مي كند.

تاثير نماز برجلوگیری از خودكشي

(واستعينوا بالصبر و الصلوه. .) سوره مباركه بقره / آيات شريف 445 و 153

قدمت “ خودكشي “ به اندازه قدمت خود انسان است.  در سراسر تاريخ مكتوب بشر، به اقدام انسان براي از ميان بردن خود اشاره شده است. [26] كه از آن جمله مي توان به داستان خودكشي “آژاكس “ در ايلياد هومر اشاره كرد. تقريبا هيچ جامعه اي را نمي توان يافت كه اقدام به خودكشي در آن بوقوع نپيوندد. توجه كنيد كه “ اقدام به خودكشي “ با “ خودكشي موفق “ تا حدودي متفاوت است، بعنوان مثال ثابت شده است كه خودكشي هاي جدي و مصمم كه معمولا از روش هاي جدي و خشونت آميز (مثل پرت كردن خود از ساختمانهاي مرتفع، پريدن زير قاطر، حلق آويز كردن، بريدن رگ يا استفاده از گلوله و. .) صورت مي گيرد، عمدتا در مردها و در سنين بالا و با موفقيت بوقوع مي پييوندد. در عوض “ اقدام به خودكشي “ به شيوه تهديد آميز يا نمايشي و با استفاده از روش هاي كم خطر تر مثل مصرف دارو، بيشتر در خانمها و در سنين جواني شايع است و كمتر به موفقيت مي انجامد.  هر چند كه در موارد تهديد و اقدام نمايشي به خودكشي نيز بايد مساله را كاملا جدي گرفت.  چرا كه 70 تا 80 درصد كساني كه خودكشي موفق مي كنند، قبلا نيت خود را با كسي در ميان گذاشته اند كه البته مورد توجه قرار نگرفته است. [27]* در هر صورت آن چه كه براي ما مهم است، دلايل اقدام به خودكشي يا خودكشي موفق است كه عمدتا به سه گروه تقسيم مي شوند :

1. زمينه هايي رواني

2. زمينه هاي اجتماعي

3. بحرانهاي شخصي و اتفاقاتي كه ايجاد فشار رواني مي كنند [28].  

درباره زمينه رواني، يك بررسي آماري در آمريكا پيرامون خودكشي نشان داده است كه : 72 درصد خودكشي هاي موفق به علت بيماري افسردگي، 13 درصد به علت مي بارگي (الكليسم)، 8 درصد به علت ساير بيماريهاي رواني و 7 درصد بدون هيچ زمينه قبلي يا بيماري رواني خاص بوقوع پيوسته اند.  بررسيهاي مشابه وجود اختلالات شخصيت توأم با اعتياد به الكل و يا مواد مخدر را در اقدام كنندگان به خودكشي و كساني كه موفق به خودكشي مي شوند نشان مي دهد.  اما از جمله زمنيه هاي اجتماعي موثر در خودكشي، به انزواي اجتماعي (ناشي از پيري، بازنشستگي، تغيير منزل و گسستن پيوند از خانواده و. .) اشاره شده است. . بعنوان مثال آسيب پذيرترين گروه مردان پيري شناخته شده اند كه بر اثر بازنشستگي از كار و تقليل روابط اجتماعي و كم شدن يا از دست دادن درآمد در آنها باعث ايجاد احساس از دست دادن موقعيت در جامعه وفقدان هدف در زندگي فردي شده است كه ممكن است منجر به احساس بي ارزشي و افسردگي گردد و در نهايت به خودكشي منجر شود. در ميان بحران هاي شخصي (سومين گروه) نيز فشارهاي رواني ناشي از داغديدگي، فشار مالي و قانوني و وجود بيماري در خانواده حائز اهميت بيشتري شناخته شده اند. [29] با مرور كلي و گذرايي كه بر عوامل ايجاد خودكشي انجام داديم، نقش “ نماز “ در تخفييف يا از بين بردن كامل هر يك از عوامل قابل بررسي است.  درباره تاثير ايمان و “ نماز “ بر زمينه هاي رواني، مي توانيم به تاثير عمده نماز در زدودن افسردگي و ايجاد اميد و انگيزه زندگي در افراد اشاره نمود و اين غير از عوامل دروني و ناقل هاي عصبي شيميايي ضد افسردگي است كه توسط نماز فعال مي شود. به علاوه واضح است كه نمازگزار واقعي را با “ مي و افيون “ (كه عوامل محرك ديگري در تحريك به خودكشي هستند)، ميانه اي نيست.  در مورد تاثير نماز بر رفع اختلالات شخصيت نيز در آينده طي چند نكته سخن خواهيم گفت.  

ما در زمينه هاي اجتماعي از جمله انزواي سالخوردگان نيز تاثير نماز نمود بارزي دارد، ديدگاه معنوي و آآخرت گراي نمازگزار سبب مي شود، كه به دوران پيري خويش، بعنوان فرصتي از آخرين فرصتها براي تجدييد ميثاق با پروردگار خويش و توبه و رهايي از گناهان بنگرد و درست به همين دليل است كه پاي ثابت مسجد هاي ما را پيران و خردمندان تشكيل مي دهند.  گو اين كه جامعه اسلامي و نمازگزار روابط توأم با احترام و ارزش را با اين گروه افراد بواسطه سابقه اسلامي شان از ضروريات مي داند.  اما در بعد بحران هاي شخصي، مثلا در مورد داغديدگي، باز هم ديدگاه معاد نگر و تكرار “ مالك يوم الدين “ توسط نمازگزار او را به طور كلي، حتي از فكر خودكشي نيز دور مي سازد.  چرا كه ديدگاه معاد نگر نمازگزار سخن مولاي متقيان جهان حضرت علي (ع) را به ياد مي آورد كه فرمودند : “ گمان كنيد اين شخصي كه مرده است، به مسافرتي دور و دراز رفته است و اگر روزي او از سفر باز نگردد، شما براي ديدارش به همان سفر دور و دراز خواهيد رفت “ به اين ترتيب واكنش نشان دادن در مقابل داغديدگي و ساير بحرانهاي شخصي، آن هم به شكل خودكشي در مورد مسلمان نمازگزار به كلي بعيد به نظر مي رسد.  بخصوص كه “ صبر و صلوه “ قدرتمندترين دستاويزهاي انسان در بحرانهاي زندگي، به حساب مي آيند.  به قول رهبر عظيم الشأن انقلاب : انسان در هر شرايطي به نماز محتاج است و در عرصه هاي خطر محتاج تر “.  

تاثیر نماز بر اعتیاد

امام صادق (ع) : “ای انسان، تو طبیب خویشتن هستی. هم دردها برای تو بیان شده است و هم به دوای آن دردها راهنمایی شده ای.” [30] اعتیاد بلای سیاه و خانمان سوز بشری در عصر بیگانگی از خود است. دامنه ابتلا به اعتیاد از وابستگی به مشروبات مرگبار الکلی در کشورهای غربی (الکلیسم) گرفته تا اعتیاد به مواد افیونی که بدبختانه هنوز گریبان گیر جامعه مسلمانان است، گسترده است. گویی انسان امروزی برای گم کردن خود و فرار از اضطراب ها و افسردگی های خویش راهی جز وابستگی به صدها نوع ماده، روان گردان پیدا نکرده است. حال آن که اگر به مجموع تعداد معتادان به الکل و مواد مخدر در سراسر جهان، شمار کسانی که به لهو و لعب های دیگر از جمله قمار و انحرافات جنسی و … اعتیاد دارند را اضافه کنیم، به آمار تکان دهنده و وحشتناکی خواهیم رسید که خبر از افول دردناک ستاره انسانیت می دهد. با این که فجایع ناشی از اعتیاد از جنبه های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و… قابل بررسی است، اما تنها در بُعد پزشکی قضیه می توان به این نکته اشاره کرد که هر سال بخش عظیمی از توان پزشکی و روانپزشکی کشورها، صرف درمان عوارض جسمی و روانی متعدد معتادان و تاثیرات شومی که خواه ناخواه بر اعضای خانواده شخص معتاد وارد می شود، می گردد.

هر چند علت های مختلفی در ابتلای به اعتیاد مطرح شده است، اما بیش تر تخدیر روان و تجربه تغییر حالات روانی ناشی از سرخوشی و نشئه است که سبب گرایش به اعتیاد می شود و به این ترتیب، شخص معتاد از خود می گریزد و دچار خود فراموشی می شود و این درست برعکس جریان مقتدر خودشناسی و معرفت النفس موجود در تعالیم نماز است. نمازگزاران با تکرار دایم آیات هفتگانه سوره حمد(سبع المثانی) که “چون حلقه های به هم متصل، هر کدام راهگشای بعدی می باشد” پیوسته سرنوشت خود را مرور می کنند و در مسیر خودشناسی و خود باوری گام بر می دارند و با اعتقاد به “إیاک نعبد و إیاک نستعین” از هیچ کس و خیچ چیز، جز خدا برای التیام دردهای خویش یاری نمی جویند. و این گونه است که نماز حقیقی تیشه بر ریشه اعتیاد می زند. به قول اندیشمند شهید و استاد بزرگ مطهری (ره): “راز این که اکثر جانی های دنیا معتاد به یک سلسله سرگرمی های خیلی شدید از قبیل مصرف تریاک، هروئین، مشروبات الکلی و قمار هستند، این است که می خواهند از خودشان فرار کنند. مثل این که درونشان پر از مار و عقرب است و دایم او را می گزند و این اعتیاد ها مانند مرفینی است که به انسانی که از شدت درد می نالد تزریق می کنند تا درد را احساس نکند. این بدبختی بزرگی است که انسان نتواند خودش را آنچنان بسازد تا بتواند با خودش خلوت کند. برعکس بیش تر اهل صلاح و تقوی و اخلاق (نمازگزاران) و آنهایی که ندای وجدانشان را همیشه می شنوند، معتاد به اینها نیستند و از هر چه که آنها را از خودشان منصرف می کند، فرارمی کنند. دلشان می خواهد، خودشان باشند و در خودشان فکر کنند، چون عالم درونشان از عالم بیرونشان واقعی تر و سالم تر است.” [31]

نقش نماز در کاهش جرایم اجتماعی از نظر مقام معظم رهبری

نماز یک زنگ بیداری و یک هشدار در ساعات مختلف شبانه روز است، به انسان برنامه می‌دهد و از او تعهد می‌خواهد، به روز و شبش معنا می‌دهد و از گذشت لحظه‌ها حساب می‌کشد. جمع‌بندی راهکارهای اجرایی در تسهیل روابط جمعی و تقویت انضباط اجتماعی، می‌تواند فرهنگ بی‌تفاوتی را، که یکی از ابزارهای موفقیت دشمن در زمینه‌ی تهاجم فرهنگی اوست، حذف نماید و به عبارت دیگر، حذف فرهنگ بی تفاوتی از طریق راهکارهای اجرایی، مصوّبه فقاهت اسلامی موجب استمرار و بیمه‌ی انقلاب اسلامی و حاکمیت صالحان و خنثی شدن ترفند دشمنان اسلام و نظام جمهوری اسلامی خواهد شد. حُسن ختام این نوشتار را با حُسن مطلع همایش و عنوان اجلاس به پایان می‌بریم که زندگی بدون نماز، یعنی حیات بدون تحرّک، سرباز بدون اسلحه، آبشار بدون آب، کوه بدون قلّه، هوای بدون اکسیژن، آتش بدون حرارت و باد بدون برودت. در زندگی بدون نماز، انسان بصورت میّت متحرک، ماشین کوکی و همانند عشق دروغین درمی‌آید. آخرین نظریه فلاسفه شرق و غرب این گونه عنوان شده است که: زندگی مادّی، زمانی از پوچی و سرگردانی نجات می‌یابد که به دامان”نماز» پناه ببرد.

راهکارهای اجرایی ارتباط جمعی در پرتو نماز

عوامل ذیل و راز و رمزهای نماز به عنوان راهکارهای اجرایی در تحقق ارتباط جمعی مرتبط با نماز قلمداد شده است, نماز خصوصا نماز جماعت که قاعدتا در مسجد برگزار می شود باعث اتحاد و همدلی مسلمان شده و آنها را در موقع سختی ها و مشکلات با یکدیکر متحد کرده و یار و غمخوار هم می شوند واین امر خود در کاهش جرایم اجتماعی نقش به سزایی دارد به عنوان مثال شخصی به خاطر یک مشکل کوچک نا امید شده و مجبور می شود دست به کاری بزند که عاقبت نا فرجامی برای خود و خانواده و حتی جامعه خود دارد ولی وقتی با دیگر برادر دینی خود مشورت می کند و این مشورت نیز (مشورت سالم با برادر دینی) در مسجد و اماکن مذهبی برقرار می شود و در نهایت باعث حل و فصل مشکل شخصی می شود که می خواست به خاطر ندانم کاری و نشست برخاست با اشخاصی که از نماز و دین غافلند به منجلاب بیافتد, پس در می یابیم که نماز و مسجد می تواند در کاهش جرایمات اجتمای موثر باشد.در ذیل به چند مثال از قرآن و پیامبران و عالمان دینی در مورد نمازجماعت اشاره می شود.

نقل است پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ بعد از اتمام نماز، رو به مأمومین می‌نشست تا بعد از ارتباط با خدا، ارتباط عاطفی با مخلوق هم پیدا شود و اگر مأمومی دیده نمی‌شد، سراغ او را می‌گرفتند، در صورتی که بیمار یا گرفتار بود، مشکل او را مرتفع می‌ساختند. سفارش شده است دست خالی به مسجد نروید، زیرا نیازمندانی که به مسجد مراجعه می‌کنند نومید از خانه خدا بیرون نروند، پرداخت زکوه مال به فقرا، به همراه اقامه نماز، جمع بین حُسن‌هاست. عملکرد حضرت علی ـ علیه السّلام ـ که در حال رکوع، انگشترش را به سائل داد، تأییدی بر ایجاد عاطفی بین مصلّی و مستمند می‌باشد. [32]

پیشنهادات

 تبیین حقیقت نماز و حدود آن برای افراد جامعه در رسانه های جمعی

تشکیل شبکه ملی نماز در صدا و سیما جهت تبیین حدود نماز و حقیقت آن تهیه فیلم از زندگی نمازگزاران واقعی و کسانی که اهل مسجد هستند و پخش آن از شبکه های سیما تا مردم با تأثیر نماز در زندگی و رفتار انسان ها آشنا شوند. برگزاری کلاس های احکام و فرهنگی و علمی و حتی ورزشی در مساجد و دادن جوایز نفیس به جوانان در جذب و مشارکت فعالانه جوانان به مسجد و نماز موثر بوده و این روش در کاهش جرایم اجتماعی می تواند موثر باشد.

ارتباط نزدیک ائمه جماعت با نمازگزاران البته به صورت صمیمی و دوستانه نه خشک و رسمی, جوانان را به مشارکت در امور مساجد و خواندن نماز تشویق می نماید.

به کارگیری جوانان در امور مساجد و پایگاه ها و حتی در بسیج و حتی بیمه کردن و دادن حقوق هر چند اندک باعث جذب جوانان به مسجد شده و از جرایم اجتماعی می کاهد.

کشف استعدادهای درخشان در مسجد و در بیرون از مسجد و دادن فرصت برای خودی نشان دادن مهارت های خودشان جوانان را راغب به مسجد و نماز می نماید بعنوان مثال جوانی استعداد موذنی و مکبری و قاری بودن را دارد ولی متاسفانه نه میدان داده شده و نه تشویق شده در چنین شرایطی دادن فرصت و تشویق به این چنین افرادی میزان مشارکت در امور مساجد را بیش تر و بهتر خواهد کرد.

دادن امتیازات ویژه و خاص به نمازگزاران خصوصا جوانان در امر استخدام موجب جذب جوانان به مسجد شده و این کار در کاهش جرایم اجتماعی نقش موثری خواهد داشت.

دادن وام های ازدواج و معرفی جوانان اهل مسجد و پایگاه های مساجد به بانک ها برای در یافت وام بیکاری و اشتغال باعث می شود که جوانان به جای رفتن به دنبال کارهای کاذب شغل مناسبی برای خود ایجاد میکند و در نهایت این روش نیز در کاهش جرایم اجتماعی موثر خواهد بود.

منابع

قرآن کریم

عبدالواحدبن محمّد تميمي آمدي، غررالحکم و دررالکلم

باوندی،فهیمه،1388، بررسی گرایش و عدم گرایش جوانان به نماز، هجدهمین اجلاس سراسری نماز،قم

شهابی،آرش،1388، نقش نماز در زندگی فردی و اجتماعی، هجدهمین اجلاس سراسری نماز،قم

نشریه اصلاح و تربیت شهریور 80

غلامی، حسین. (1383). بررسی حقوقی  جرم شناختی تکرار جرم، تهران: نشر میزان،

مکارم، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، دارالکتب اسلامیه، تهران،

طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، بنیاد فکری علامه، بی تا، بی جا

کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، انتشارات اسلامیه، تهران، بی تا، بی جا

صدوق، محمدبن علی، علل الشرایع، ترجمه سیدمحمدجواد ذهنی، تهران، قم، انتشارات مؤمنین

صدوق، محمدبن علی، ترجمه اکبر میرزایی، قم، انتشارات علویون، چهارم

قرائتی، محسن، پرتوی از اسرار نماز، سازمان تبلیغات اسلامی، بی جا،

صدوق، محمدبن علی، عیون اخبارالرضا(علیه السلام)، ترجمه حمیدرضا مستفید و علی اکبر غفاری، نشر صدوق، تهران،

کلینی، محمد، اصول کافی، ترجمه جواد مصطفوی، تهران، انتشارات قائم، بی تا.

ترجمه سيناپس روانپزشكي كاپلان ـ سادوك ـ جلد سوم

روانپزشكي ليفودريس ـ مقاله اختلالهاي جنسي ـ ترجمه دكتر لون داويديان

روانپزشكي لينفورد ـ ريس : مقاله اختلالهاي خلقي ـ ترجمه دكتر لون داويديان

تحف العقول،

فلسفه اخلاق ـ استاد شهید مطهری

این مطلب را به اشتراک بگذارید :