■ علت برخی پرخاشگریها و نابردباریها
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، در جامعه امروز، با افرادی مواجه هستیم که ماه رمضان که میشود روزه و نمازشان به پاست، عزاداری ایام محرم و صفرشان ترک نمیشود و قلبی سرشار از محبت به اهل بیت(ع) دارند و سفرهای زیارتی را هم در برنامه زندگیشان قرار دارد؛ اما در دیگر ایام سال نمازشان اگر در اول وقت نبود یا گاهی خوانده نشد، چندان ناراحت نیستند، از موسیقی حرام هم نه تنها گریزان نیستند که آن را گاهی لازم هم میدانند! میگویند: زیارت و نماز به جای خود، شادی هم به جای خود.
سؤال این است که چرا عبادتها و زیارتها و احیاهای شبهای قدر جایی جدا از دیگر رفتارهای برخی دارد؟ این مسئله حاصل بیتوجهی به چیست و راه حل آن چیست؟ «هادی عجمی» مدیر واحد پژوهش مرکز تخصصی نماز(1) به این سؤال این گونه پاسخ میدهد:
راه حل اساسی این معضل را در ارشاد هوشمندانه مقام معظم رهبری به بحث «سبک زندگی» باید جست، ایشان زمانی که مشکلات متعدد جامعه ما را چنین بر میشمرد: چرا فرهنگ کار جمعی در ایران ضعیف است؟ چرا در روابط اجتماعی، حقوق متقابل رعایت نمیشود؟ چرا در برخی مناطق، طلاق زیاد شده است؟ چرا در فرهنگ رانندگی انضباط لازم رعایت نمیشود؟ الزامات آپارتمان نشینی چیست؟ آیا رعایت میشود؟ الگوی تفریح سالم کدام است؟ آیا در معاشرتهای روزانه همیشه به هم راست میگوییم؟ دروغ چقدر در جامعه رواج دارد؟ علت برخی پرخاشگریها و نابردباریها در روابط اجتماعی چیست؟(2) ... . راه حل اساسی را توجه به سبک زندگی میدانند و میفرمایند: «در واقع سبک زندگی به همه مسائلی بر میگردد که متن زندگی انسان را شکل میدهند ... فرهنگ زندگی متأثر از تفسیر ما از زندگی است و هر هدفی را برای زندگی تعیین کنیم، سبک خاصی را به همراه میآورد».(3)
پس میتوان گفت شاه بیت بحث «سبک زندگی اسلامی» این است که احکام و معارف دین اسلام دارای منظومهای به هم پیوسته است و مؤمن حقیقی آن است که به مجموعه این منظومه عمل کند؛ نه اینکه اعتقاد به بعضی را داشته و آن را انجام دهد و دیگر مسائل را رها کند.(4)
نمونه بارز «سبک زندگی اسلامی» امر قرآن به نماز است، در قرآن اگر در جایی امر به نماز دارد؛ (5) در آیات دیگر نیز بیان میدارد که نمازگزار بودن، تنها لحظهای ارتباط با خداوند نیست و این ارتباط باید در دیگر شئون زندگی او جریان داشته باشد.
سوره «معارج» در آیات 22 تا 34 در قالب بیان صفات مصلین، شروط نمازگزار بودن را بیان میدارد که مداومت بر نماز و یاد خداوند در زندگی و مراقبت از آن، توجه به فقرای جامعه، توجه به روز قیامت و عذاب خداوند، پاکدامنی در زندگی، پایداری بر امانتها و تعهدهایی که به دیگران داده(6) از جمله آنهاست، همچنین در روایات نیز شرایطی همچون اذیت نکردن همسر و مراقبت بر حق الناس آمده است.(7)
بر این اساس، سبک زندگی نمازگزار تنها خواندن نماز در اوقات آن نیست؛ بلکه باید نماز را در سرتاسر زندگی جریان دهد، با این وجود اگر نمازگزاران جامعه ما این سبک را در زندگی جاری سازند، چنان نماز برای دیگران زیبا میکند که نیاز چندانی به تبلیغ مستقیم نماز نیست.
*پینوشتها:
1- مرکز تخصصی نماز وابسته به ستاد اقامه نماز پاسخگوی سؤالهای شما درباره معارف نماز است، درگاه ارتباطی مرکز: سایت اینترنتی qunoot.net است.
2-دیدار جوانان خراسان شمالی با رهبر انقلاب، http://farsi.khamenei.ir
3-همان
4-... أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتابِ وَ تَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ مِنْکُمْ إِلاَّ خِزْیٌ فِی الْحَیاةِ
الدُّنْیا وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ یُرَدُّونَ إِلى أَشَدِّ: آیا به بعضى از دستورات کتاب آسمانى ایمان مىآورید، و به بعضى کافر مىشوید؟! براى کسى از شما که این عمل (تبعیض در میان احکام و قوانین الهى) را انجام دهد، جز رسوایى در این جهان، چیزى نخواهد بود و روز رستاخیز به شدیدترین عذابها گرفتار مىشوند. (البقرة: 85)
5-وَأَقیمُوا الصَّلاةَ (النور: 56)
6-إِلَّا الْمُصَلِّینَ(22) الَّذِینَ هُمْ عَلىَ صَلَاتهِمْ دَائمُونَ(23) وَالَّذِینَ فىِ أَمْوَالهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ(24)
لِّلسَّائلِ وَ الْمَحْرُومِ(25) وَالَّذِینَ یُصَدِّقُونَ بِیَوْمِ الدِّینِ(26) وَالَّذِینَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبهِّممُّشْفِقُونَ(27) إِنَّ عَذَابَ رَبهِّمْ غَیرْ مَأْمُونٍ(28) وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ(29) إِلَّا عَلىَ أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانهُمْ فَإِنهَّمْ غَیرْ مَلُومِینَ(30) فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَالِکَ فَأُوْلَئکَ هُمُ الْعَادُونَ(31) وَالَّذِینَ هُمْ لِأَمَانَاتهِمْ وَ عَهْدِهِمْ رَاعُونَ(32) وَ الَّذِینَ هُم بِشهَادَاتهِمْ قَائمُونَ(33) وَالَّذِینَ هُمْ عَلىَ صَلَاتهِمْ یحُافِظُونَ(34) أُوْلَئکَ فىِ جَنَّاتٍ مُّکْرَمُونَ(35)
7-پیامبر خدا(ص) فرمودند: هر گاه زنی شوهرش را آزار دهد، هر چند تمام عمرش را روزه بگیرد و شبها به عبادت پردازد، نمازش قبول نیست. (بحارالانوار؛ ج73، ص363)