■ جایگاه نماز و عملکرد ستاد اقامه نماز و دولت
پیام مقام معظم رهبری به اجلاس سال 81 اقامه نماز زمینه ساز چالشی ذهنی برای دلسوزان نظام و ارزش های اسلامی بود که ما را بر آن داشت تا به گونه ای دغدغه ذهنی خود را در امتداد پیام معظم له مطرح سازیم . در این راستا توجه به رویکرد جدید مقام معظم رهبری - مد ظله العالی - در جهت پرسش در قبال رهنمودهای گذشته خود قابل بررسی است، زیرا پس از انقلاب معمولا سازمان ها و نهادها پیام و رهنمود می طلبند، اما هیچکس عملکرد براساس آن رهنمودها را دنبال نمی کند . غالبا راهی نموده می شود، اما سازمان ها بطور شایسته در آن مسیر فعالیت مناسب نشان نمی دهند .
از آنجا که براساس پیام معظم له پرداختن به مساله نماز از مهم ترین مسائل نظام تلقی شده و پرداختن به مقوله نماز در حد بایسته و جدی وظیفه همه رسانه ها است، ما هم به نوبه خود نکاتی را گوشزد می کنیم، به امید آنکه در این حرکت نورانی سهیم باشیم .
نماز و حکومت
1-اقامه نماز از وظائف مهم در حکومت مؤمنین و پارسایان است. قرآن مجید می فرماید:
«الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلاة و آتوا الزکوة وامروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و لله عاقبة الامور»[1] «مؤمنین کسانی هستند که اگر به آن ها در زمین توانایی دهیم، به اقامه نماز و پرداخت زکات و امر به معروف و نهی از منکر همت می گمارند .»
گرچه احیاء امر به معروف و نهی از منکر موجب تبیین همه اصول و احیاء همه فروع می گردد لیکن قرآن مجید نماز را که نمود پرستش عمومی و زکات را که نمونه بارز گذشت از مال در راه ترویج معارف الهی و امور خیر است، به طور خاص - به دلیل اهمیت فوق العاده آن - بیان می کند .
2- ستاد اقامه نماز به عنوان نماینده حکومت در این امر مهم و اساسی، ابتداء لازم است از رویکرد باری به هر جهت و تصمیم گیری های جزئی پرهیز نموده، به برنامه ریزی کلان، گسترده و همه جانبه روی آورد .
در این رویکرد جدید لازم است فرایند ذیل مورد توجه قرار گیرد .
الف: انجام پژوهش در زمینه های ذیل:
- تحقیقات میدانی جهت شناخت موانعی که فراروی اقامه نماز وجود دارد .
- پژوهش میدانی جهت شناخت علل کم رغبتی به نماز در اقشار مختلف اجتماعی .
- انجام ویژه پژوهش های کتابخانه ای و میدانی جهت ارائه راهکارهائی در زمینه دفع موانع و ایجاد انگیزه برای اقامه نماز .
ب: هدف گذاری: با توجه به پژوهش های انجام شده، لازم است اهداف بلند مدت آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مشخص گردد .
ج - سیاست های اساسی در جهت دستیابی به اهداف فوق براساس تحقیقات کتابخانه ای و میدانی ترسیم گردد .
د - راه های دستیابی به اهداف فوق در حد کلی تبیین شود .
ه - جایگاه هر یک از سازمان های مختلف فرهنگی، آموزشی، اجتماعی و تبلیغی در زمینه نماز مشخص و وظیفه هر سازمان در حد کلی تبیین گردد .
و - وظائف کلان سازمان ها جهت هیئت دولت ارسال و پس از تصویب به دستگاه های مورد نظر ابلاغ شود .
ز - هر وزارتخانه، سازمان و دستگاهی نماینده ای تام الاختیار مشخص و جهت پیگیری امر نماز منصوب کند .
ح - ستاد اقامه نماز با حضور کلیه نمایندگان سازمان ها به طور مستمر جلسات کاری برگزار و روند مصوبات را پیگیری کند .
ط - ستاد، هر شش ماه یکبار گزارشی از فعالیت ها تهیه و نقاط قوت و یا عملکرد ضعیف سازمان ها را جهت اطلاع هیئت دولت، وزراء و رؤسای سازمان ها ارسال و در صورت نیاز به تغییر در برنامه های کلان، پیشنهادات جدید خود را جهت تصویب ارسال دارد . این رویکرد، همه بدنه اجرائی کشور را با مساله نماز همراه و در جهت گسترش و اقامه نماز تاثیر جدی خواهد گذاشت .
3- بهتر است ستاد اقامه نماز از این پس به جای برگزاری همایش های کم ثمر، تغییر جهت داده و قبل از برگزاری همایش، از همه سازمان ها گزارش فعالیت بخواهد، سپس گزارش ها را در کمیته های تخصصی با حضور نماینده سازمان مربوطه مورد بررسی قرار داده، پس از ارزیابی از سویی نتائج را به دبیرخانه همایش منعکس و از سوی دیگر به ارائه راهکارهای جدید برای سازمان ها بپرداند .
هنگام برگزاری همایش، ابتدا گزارش مسؤولین سازمان ها، سپس نتائج کمیته های تخصصی مطرح و بالاخره افکار صاحب نظران نسبت به مشکلات موجود به چالش کشیده شود و در نهایت ایده های جدید برای برنامه ریزی و زمینه سازی پیش رفت امور، گردآوری گردد و در پایان نتائج نهائی همایش جهت مقام معظم رهبری - مد ظله العالی - ، هیئت دولت و مجلس ارسال و بهترین سازمان فعال مورد تشویق قرار گیرد و سازمان های کم تحرک به پویائی بیشتر در شاخص های مورد نظر فرا خوانده شوند و سازمان هائی که هیچ فعالیتی نداشته اند، مورد بازخواست قرار گیرند .
4- اگر زمانی حکومت بخواهد نماز را در جامعه گسترش دهد، ابتدا لازم است از ادارات و مجموعه های تحت پوشش خود آغاز کند .
برای اقامه نماز در ادارات، لازم است دو مقوله مکان نماز و امام جماعت به طور ویژه مورد توجه قرار گیرند .
الف - مکان نماز
در بسیاری از ادارات هنگام تقسیم اطاق ها بهترین ها را جهت رؤسا و مدیران کل در نظر گرفته و پس از راضی کردن همه مسؤولین، کارکنان، نیروهای خدماتی و . . . بالاخره به مکان دخمه مانندی; بی نور، بدبو و نامطبوع می رسند که هیچ یک از اعضای اداره حاضر به قبول آن نیستند، در اینجا نوبت به نماز می رسد و نام نمازخانه می گیرد .
در این زمینه پیشنهاد می شود:
- نماز خانه ها تبدیل به مسجد شود، زیرا تنها مسجد است که عبادت در آن از ثواب ویژه برخوردار است .
- مساجد ادارات حتی الامکان در فضای باز احداث شود .
- نور طبیعی، امکانات سرمایش و گرمایش، وسایل صوتی مناسب، کف پوش تمیز و ... برای آن تامین شود .
- نظافت و زیباسازی اطراف مسجد مورد عنایت قرار گیرد .
- تاسیسات جانبی مورد نیاز مانند دستشوئی، وضوخانه و . . . تامین گردد .
- جهت نظافت مستمر آن، دقیق تر از نظافت بخش های مختلف سازمان پیش بینی های لازم انجام شود .
- گنجایش مسجد براساس مؤلفه تعداد نیروهای اجرائی، حداکثر ارباب رجوع و حداقل ده سال توسعه سازمان در نظر گرفته شود .
- از کاشی کاری و برخی خرج های بی مورد پرهیز گردد .
- با نصب تراکت های زیبا حاوی روایات جذاب جهت ترغیب مؤمنین به نماز و اقامه آن در مسجد اقدام شود .
ب - امام جماعت
- نماز جماعت با سرعت برگزار و از خواندن دعاهای طولانی جدا پرهیز شود که موجب انزجار مراجعین می گردد .
- در صورتی که امام جماعت از مقبولیت لازم در بین کارکنان مؤمن برخوردار نیست، فرد دیگری جایگزین شود .
- از کسانی که توان جذب و پاسخ گوئی به نیازهای مذهبی مردم را ندارند جهت برگزاری نماز جماعت دعوت نشوند .