ملت ایران، نماز جمعه نداشت و از این نعمت محروم بود؛ انقلاب به او نماز جمعه داد . در طول این دوازده سال، نمازهای جمعه نقش بسیار بزرگی در پیشرفتها و موفقیتهای این ملت و این کشور ایفا کرده اند و سهم بسزایی در بسیج نیروها و سازندگی و هدایت سیاسی و دینی مردم داشته اند .

اسلام برای نماز جمعه، خیلی اهمیت قایل است و من امروز فکر کردم بعضی از روایاتی را که در باب نماز جمعه هست، بخوانم، تا ببینید چه قدر این مراسم هفتگی مهم است .

از قول پیامبر خدا (صلی الله علیه واله) نقل شده که فرمود: «من کان یؤمن بالله و الیوم الاخر فعلیه بالجمعه یوم الجمعه» ⁽¹⁾. یعنی هر کس که ایمان دارد، در روز جمعه نباید نماز جمعه را فراموش کند . از امام باقر ( علیه السلام) روایت شده است که فرمود: «والله لقد بلغنی ان اصحاب النبی (صلی الله علیه واله) کانوا یتجهزون للجمعه یوم الخمیس» ⁽²⁾. یعنی اصحاب پیامبر، در روز پنجشنبه خودشان را برای فردا آماده می کردند، تا به نماز جمعه بروند . در یک روایت دیگر دارد که امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: روز پنجشنبه دارویی نخورید که شما را در بستر بیندازد، تا مبادا نماز جمعه ی فردا از دستتان برود .

درباره ی احترام به نماز جمعه، از امام صادق ( علیه الصلاةوالسلام) روایت است: «لیتزین احدکم یوم الجمعه» ⁽³⁾ ؛ روز جمعه، خود را زینت کنید . «یغتسل و یتطیب و یسرح لحیته» ⁽⁴⁾ ؛ غسل کنید، عطر بزنید و سر و صورت خود را مرتب نمایید . «یلبس انظف ثیابه» ⁽⁵⁾ ؛ تمیزترین لباسهایتان را بپوشید و به نماز جمعه بروید .

در روایت دیگر دارد که ملائکه ی الهی می ایستند و می بینند که چه کسی زودتر وارد مصلا شد و همین طور می نویسند: نفر اول، نفر دوم، نفر سوم، نفر پنجم، نفر صدم؛ تا وقتی که امام جمعه بلند می شود خطبه را بخواند . یعنی هرچه می توانید، زودتر در نماز جمعه حاضر شوید .

در یک روایت دارد که امام مسلمین، زندانیانی را که به خاطر قرض به زندان افتاده اند، روز جمعه یا روز عید، به نماز جمعه یا به نماز عید بیاورد و محافظ هم برایشان بگذارد و وقتی که نماز را تمام کردند، آنها را به زندانشان برگرداند؛ یعنی حتی زندانی هم از نماز جمعه محروم نماند .

در یک روایت دارد که «لو یعلم امتی ما لهم فیها» ⁽⁶⁾ ؛ اگر مردم منافع این سه چیز را می دانستند، «لیضربوا علیها بالسهام» ⁽⁷⁾ ، بر سر آن با هم منازعه می کردند . آن سه چیز، عبارت از اذان و زود رفتن به نماز جمعه و قرار گرفتن در صف اول است، که ممکن است صف اول جهاد یا صف اول نماز جمعه باشد .

چندی پیش، من راجع به اذان سفارش کردم و البته گفتم که صبحها با بلندگو در همه جا اذان نگویند، تا مردم از خواب بیدار نشوند . مثل این که بعضی از مؤمنین، این قسمت دومش را بیشتر از قسمت اول گوش کردند! آنچه که مقصود ما بود، این بود که در سحرها، هر جایی یک بلندگو صدا نکند؛ ولی معنایش این نبود که به هنگام سحر، صدای اذان در شهری مثل تهران به گوش نرسد! نه، در جایی مثل تهران، اقلا در چند مسجد از مساجد مهم، خوب است که با بلندگو اذان پخش بشود؛ حتی اذان صبح . در شهرهای کوچک هم به فراخور وسعت آن شهر، می بایست اذان صبح در چندجا پخش بشود . اما در ظهر و شب اذان بگویند؛ هم اذان بلندگو، هم جلوی مساجد، هم داخل مساجد و هم در خیابانها، تا مردم به اذان گفتن عادت کنند .

در یک روایت فرمود: «من ترک الجمعه ثلاثا تهاونا طبع الله علی قلبه» ⁽⁸⁾. هر کس سه جمعه پشت سر هم، از روی بی اعتنایی نماز جمعه را ترک کند اگر کسی کاری داشته باشد، آن مورد بحث نیست خداوند بر قلب او مهر می زند .

مردم و خود ائمه ی محترم جمعه، نماز جمعه را در همه جای کشور قدر بدانند؛ نماز را با توجه، با خضوع، با ذکر و با دعا بجا بیاورند؛ و آنچه را که برای مردم لازم است، در خطبه ی اول و دوم بگویند . خطبه ی اول و دوم را هرچه هم بتوانند مختصرتر بکنند، بهتر است . البته سنگ بنای خطبه های طولانی را خود ما در همین نماز جمعه ی تهران گذاشتیم و تقصیر آن به گردن کس دیگری نیست! اما حالا عرض می کنم که خطبه ها را کوتاه کنند، تا مردم به کارهایشان برسند . علاوه ی بر نماز جمعه، مردم نمازهای دیگر را هم در مساجد اجتماع کنند و بخوانند . مساجد را آباد کنید . اینها به حرکت انقلابی و بزرگ شما برکت خواهد داد و نماز جمعه، زمینه ی تقوا را در میان مردم زیاد خواهد کرد .

پی نوشت:

1) بحارالانوار، ج 20 ، ص 126

2) الاصول من الکافی، ج 3 ، ص 415

3 و 4 و 5 و 6) بحارالانوار، ج 86، ص 352

7) بحارالانوار، ج 86، ص 197

8) وسائل الشیعه، ج 5 ، ص 6