حاج اسماعیل دولابی

■ حاج اسماعیل دولابی

حاج اسماعیل دولابی

اسرار وضو چيست

اسرار وضو اين است با شستن صورت که مربوط به خداست وجه را از توجه به غير خدا شستن، با شستن دست راست به اصحاب يمين رسيدگي کردن، با شستن دست چپ خواسته‏هاي دنيوي اصحاب شمال را براي اين که مزاحم ما نشوند سير کردن. با مسح سر به فرشتگان و با مسح پاي راست به حيوانات حلال گوشت و گياهان و مواد معدني قابل خوردن و با مسح پاي چپ به حيوانات حرام گوشت و گياهان و مواد طبيعي سمي رسيدگي کردن. 

 

چگونه وضو بگيريم

در وقت وضو چنان وضو بگير که گويا او در حال وضو دادن توست. در حال شستن صورت، وجه خود را از غير او بشوي و کدورات توجه به عالم کثرت و نگاه به گناهان و عيوب را از آن پاک کن، تا مناسب رو کردن و نظر نمودن به او شوي. در حال شستن دست راست تمام دست راستي‏ها و مومنين را شستشو بده و در حال شستن دست چپ نظري هم به اهل دنيا و اشقياء و ظالمين بکن و آنها را نيز شستشو بده تا وضعيت دنيويشان خوب شود و مزاحم مؤمنين نشوند. با مسح سر ملائکه و اهل آسمان را مورد لطف قرار بده و با مسح پاها و حوائج حيوانات و موجودات زميني را برآورده ساز. هر قدر سعي کني که وضوي تو خوب و با توجه باشد نماز تو هم با توجه خواهد شد. براي حضور قلب داشتن در نماز بايد در وضو گرفتن دقت کرد. 

 

اگر بخواهيم در نماز خيالات نداشته باشيم چه کنيم

اگر بخواهيم در نماز خيالات نداشته باشيم و مقبول باشد بايد در وضو گرفتن دقت کنيم. 

چرا مقداري از آب صورت خود را در هنگام وضو گرفتن بخوريم

هنگام وضو گرفتن وقتي صورتت را مي‏شويي مقداري از آبي که از روي صورتت پايين مي‏آيد را به دهان فرو ببر و بخور. اين آب، درونت را پاک مي‏کند و فطرتت را شفاف مي‏نمايد. 

چگونه نماز بخوانيم

سعي کن نماز که مي‏خواني دهانت از محبت پر باشد و با هر جمله‏اي که مي‏خواني، مثل کسي که آب در دهان دارد آن را قورت بدهي. 

فلسفه چهار تکبير و هفت تکبير در نماز چيست

مستحب است در آغاز نماز ابتدا سه تکبير گفته شود و چهارمين تکبير را شخص به قصد تکبيرة الاحرام بگويد. نمازگزار با هر تکبير يکي از نفسهايش را کنار مي‏اندازد و با توجه به چهار نفس انسان بعد از تکبير چهارم از او چيزي باقي نمي‏ماند. 

و اين خود خداست که از آن پس نماز را مي‏خواند. و خود او است که در نماز حامد و مسبح خود است و هم او است که در نماز، خود را تعظيم و تکبير و تهليل مي‏نمايد. 

همين طور مستحب است ابتداي نماز شش تکبير گفته شده و تکبير هفتم به قصد تکبيرة الاحرام ادا شود. اگر نمازگزار چنين کند با اين هفت تکبير از هفت پرده دل يا هفت طبقه آسمان عبور کرده و به جايي مي‏رسد که جز خدا احدي نيست. 

سجده‏هاي نماز را چگونه مي‏بينيد

در نماز سجده اول موت از دنيا است، جلسه بين السجدتين برزخ است، سجده دوم موت از برزخ است، سر که برداشتي قيامت است لذا در تشهد به «لا اله الا الله» شهادت مي‏دهي. سجده اول شکر نعمت‏هاي دنياست و سجده دوم شکر نعمت‏هاي آخرت مثل پيامبر و امامان است. 

 

چه عملي بعد از نماز پيشنهاد مي‏فرماييد

بعد از نمازها با خدا صبحت کن، بگو «خدايا تو غني هستي و من فقير، تو عزيز هستي و من ذليل، تو مالک هستي و من مملوک و...» با خدا که صحبت کني نطقت باز مي‏شود و با خلق هم خوب صحبت خواهي کرد. 

اگر ديدي نماز و عبادتت سيرت نمي‏کند بعد از هر نماز بگو: «اللهم اهدني من عندک و افض علي من فضلک و انشر علي من رحمتک و انزل علي من برکاتک» خداوندا مرا از جانب خويش هدايت فرما و از فضل خويش بر من افاضه نما و از رحمت خود بر من بگستران و از برکات خويش بر من نازل فرما. 

لزوم حضور قلب در نماز

در اين قسمت با استفاده از آيات و احاديث اثبات مي‏کنيم که در همه عبادتها بخصوص نماز که ستون دين است و در رأس همه عبادت‏ها قرار گرفته حضور قلب لازم است. خداي تبارک و تعالي درباره مومنان مي‏فرمايد: «آنان کساني هستند که در نمازهايشان خشوع کنندگانند». 

و نيز مي‏فرمايد: «واي بر نمازگزاران آنان که از نماز خود غافلند». 

خداي متعال در اين آيه نماز گزاراني را که در نمازهاي خود حضور قلب ندارند و دچار غفلت مي‏شوند نکوهش مي‏کند نه کساني را که به کلي نماز را ترک مي‏کنند. آن گاه خداي تبارک و تعالي در ستايش مومنان مي‏فرمايد: «آنان که صدقه مي‏دهند آنچه را که مي‏دهند در حالي که دلهايشان ترسان است». 

خداوند متعال ستايشگر کساني است که در حين انجام عبادت داراي خوف و خشيت هستند و آن مستلزم حضور قلب در حد اعلي است. 

رسول گرامي اسلام صلي الله عليه و اله مي‏فرمايد: 

«نماز ميزان و الگو است هر کس شرايط و آداب آن را به طور شايسته رعايت کند، پاداش کامل دريافت مي‏کند». 

و نيز در همين رابطه مي‏فرمايد: 

«خداي را پرستش کن آن سان که گويي او را مي‏بيني اگر تو او را نمي‏بيني بي‏ترديد او تو را مي‏بيند». 

و درباره فضيلت تمام و کمال نماز مي‏فرمايد: 

«دو تن از امت من به نماز بر مي‏خيزند و رکوع و سجود را يکنواخت انجام مي‏دهند ولي ميان اين دو نماز از آسمان تا زمين فاصله است». 

و در همين رابطه مي‏فرمايد: 

«کسي که در نماز صورتش را به اين طرف و آن طرف مي‏چرخاند آيا نمي‏ترسد که خداوند صورتش را به شکل الاغ بگرداند». 

و نيز مي‏فرمايد: 

«هر کس دو رکعت نماز بگزارد که در آن چيزي از امور دنيا را از قلب خود خطور ندهد خداوند او را مي‏آمرزد». 

«کسي که در يک نماز واجب قلب خود را از افکار پراکنده باز دارد و رکوع و سجود و خشوع آن را به طور کامل انجام دهد آنگاه خداي تبارک و تعالي را تقديس و تمجيد و ستايش کند و تا هنگام فرا رسيدن نماز ديگر کار بيهوده انجام ندهد خداوند براي او پاداش حج و عمره مي‏نويسد و او را از اهل عليين قرار مي‏دهد». 

«نمازي هست که نصف آن پذيرفته مي‏شود و يا يک سوم آن يا يک چهارم آن و يا يک پنجم آن پذيرفته مي‏گردد و بالاخره نمازي هست که يک دهم آن پذيرفته مي‏شود و برخي از اقسام نماز چون جامه کهنه درهم پيچيده شده به صورت نمازگزار زده مي‏شود به درستي که از نماز سودي به تو نمي‏رسد جز به مقداري که توجه قلبي و اقبال دروني داشته باشي». 

امام باقر عليه‏السلام از رسول گرامي صلي الله عليه و اله نقل مي‏کند که فرمود: 

«چون بنده مومني به نماز برخيزد خداوند متعال تا پايان نمازش با نظر رحمت به سوي او نگاه مي‏کند و رحمت الهي بر او سايه مي‏افکند و از بالاي سرش تا افق آسمان و فرشتگان در اطراف او تا افق آسمان گرد مي‏آيند. خداوند فرشته‏اي را براي او موکل مي‏سازد که بالاي سرش ايستاده به او بگويد، اي نمازگزار! اگر بداني که چه کسي به تو مي‏نگرد و با چه کسي سخن مي‏گويي هرگز از جايت تکان نمي‏خوري. 

امام صادق عليه‏السلام مي‏فرمايد: 

ترس و اميد در دل کسي جمع نمي‏شود جز اين که بهشت بر او واجب مي‏گردد چون مشغول نماز شدي با تمام قلب متوجه خداي متعال باش هيچ بنده مومني نيست که در نماز و دعايش به خداي تبارک و تعالي روي کند جز اين که خداوند دلهاي مومنان را به سوي او باز مي‏گرداند و او را با محبت آنها تاييد مي‏کند تا وارد بهشت گرداند. 

 ابوحمزه ثمالي مي‏گويد: 

امام زين‏العابدين عليه‏السلام را ديدم که مشغول نماز است عبا از دوش مبارکشان افتاد آن را درست نکرد تا از نماز فارغ شد علت را از آن حضرت پرسيدم فرمود: واي بر تو آيا مي‏داني که در حضور چه کسي ايستاده بودم؟! نماز بنده‏اي پذيرفته نمي‏شود جز به مقدار اقبال و توجه قلبي او. گفتم جانم به فداي تو در اين صورت ما هلاک شده‏ايم. فرمود: خير خداوند نماز را به وسيله نافله‏ها تکميل مي‏گرداند. 

فضيل بن يسار از امام باقر و امام صادق عليهم‏السلام نقل مي‏کند که فرمودند: 

بهره تو از نماز فقط به مقداري است که در آن اقبال و توجه داشته باشي اگر نمازگزار همه نماز را با خيالات بگذراند يا از آداب آن غفلت ورزد چنين نمازي در هم پيچيده شده به صورت صاحبش زده مي‏شود. 

زراره از امام باقر عليه‏السلام نقل مي‏کند که فرمود: 

هنگامي که براي نماز برخاستي بر تو باد به توجه و حضور قلب، زيرا که نصيب تو از نماز فقط به مقدار اقبال قلبي توست. هرگز در نماز با دستت و سر و صورتت بازي نکن در دل خود حرف مزن و خميازه مکش. 

حلبي از امام صادق عليه‏السلام روايت مي‏کند که فرمود: 

چون به نماز پرداختي بر تو باد به خشوع و حضور قلب که خداي تعالي مي‏فرمايد: «آنان که در نمازهايشان خشوع کنندگانند». 

و نيز از آن حضرت روايت است که فرمود: 

«امام زين‏العابدين عليه‏السلام هنگامي که براي نماز بر مي‏خاست رنگ شريفش دگرگون مي‏شد، چون به سجده مي‏رفت سرش را بلند نمي‏کرد مگر اين که عرق مي‏ريخت» و نيز مي‏فرمود: 

«هنگامي که آن حضرت به نماز مي‏ايستاد همانند ساقه درختي بود که هيچ حرکتي نداشت جز به مقداري که باد حرکت دهد». 

امام باقر عليه‏السلام مي‏فرمايد: 

نخستين چيزي که (در قيامت) از بنده محاسبه مي‏شود، نماز است. اگر نماز پذيرفته شود، ديگر عبادت‏ها نيز پذيرفته مي‏شود. اگر نماز در وقت خود به آسمان بالا رود به سوي صاحبش بر مي‏گردد در حالي که سفيد و نوراني است و مي‏گويد: تو (آداب) مرا رعايت کردي خداوند تو را مراعات کند. و اگر در غير وقت خود و بدون آداب و شرايط بالا رود به سوي صاحبش بر مي‏گردد در حالي که تيره و تار است و مي‏گويد: تو مرا تباه ساختي، خداوند تو را تباه سازد. 

عيص بن قاسم از امام صادق عليه‏السلام روايت مي‏کند که فرمود: 

به خدا سوگند بر فردي پنجاه سال مي‏گذرد که خداوند يک نماز او را قبول نمي‏کند آيا چه مصيبتي بالاتر از اين؟ به خدا سوگند شما در ميان همسايگان و آشنايان خود افرادي را مي‏شناسيد که اگر براي شما نماز بخوانند از آنها نمي‏پذيريد. زيرا آنها نماز را سبک مي‏شمارند. خداي تبارک و تعالي جز عمل نيکو را نمي‏پذيرد، پس چگونه ممکن است چيز بي‏ارزش را بپذيرد؟ 

از امام رضا عليه‏السلام روايت شده که اميرمومنان عليه‏السلام فرمود: 

خوشا به حال کسي که پرستش و نيايش خود را براي خدا خالص گرداند و قلبش را به وسيله آنچه ديدگانش مي‏بيند، مشغول نکند و ياد خدا را به وسيله آنچه گوشهايش مي‏شنود از ياد نبرد و دلش به خاطر آنچه به ديگران عطا شده اندوهگين نشود. 

سفيان بن عيينه از امام صادق عليه‏السلام روايت مي‏کند تا شما بياموزيد که عمل نيکو چيست؟ 

منظور از عمل نيکو بسياري حجم عمل نيست بلکه عمل درست‏تر منظور است و درستي آن با خوف و خشيت از خدا و نيت درست و اعمال نيکو است. سپس فرمود: 

استمرار و به پايان رسانيدن يک عمل که با خلوص انجام شود از خود آن سخت‏تر است زيرا عمل خالص عملي است که از غير خداي تبارک و تعالي انتظار سپاس و ستايش نداشته باشي. و نيت از خود عمل برتر است و نيت جزيي از عمل است. آن گاه حضرت اين آيه را تلاوت فرمود: «بگو هر کسي طبق شيوه خود عمل مي‏کند» و سپس فرمود: «منظور از شاکله (شيوه) همان نيت است». 

ابان بن تغلب مي‏گويد: در مزدلفه (شب عيد قربان در مشعر الحرام) پشت سر امام صادق عليه‏السلام نماز مي‏خواندم چون از نماز بپرداخت به من فرمود: 

«اي ابان! کسي که نمازهاي پنجگانه را با حدود و آدابش بپا دارد و بر اوقاتش محافظت نمايد خدا را در روز قيامت ملاقات مي‏کند در حالي که پيماني نزد خدا دارد که او را وارد بهشت سازد ولي اگر حدود و شرايط آن را رعايت نکند و بر اوقات آن مواظبت ننمايد، خدا را ملاقات مي‏کند در حالي که پيماني پيش او ندارد، اگر بخواهد او را وارد دوزخ مي‏سازد و اگر بخواهد او را مي‏آمرزد. 

حضرت صادق عليه‏السلام به عبدالله (بن ابي‏يعفور) فرمودند: 

اي عبدالله وقتي که مشغول نماز مي‏شوي مثل کسي که وداع کند با نماز و ترس آن دارد که ديگر به آن نرسد، نماز بخوان. پس از آن چشمت را بدوز به موضع سجودت. تو اگر بداني کسي در راست و چپت هست، نمازت را نيکو بجا مي‏آوري. بدان که تو پيش کسي ايستادي که او تو را مي‏بيند و تو او را نمي‏بيني. 

حضرت صادق عليه‏السلام فرمودند: 

همانا من دوست مي‏دارم از شماها مرد مومني را که وقتي در نماز واجبي ايستاد توجه قلبش به سوي خداي تعالي باشد و مشغول نکند قلبش را به کار دنيا. نيست بنده‏اي که در نمازش توجه کند به سوي خدا با قلبش، مگر آن که توجه کند خداوند به سوي او و قلوب مومنان را براي محبت کردن به او نرم کند. 

از حضرت صادق عليه‏السلام مروي است که فرمود: 

وقتي احرام بستي در نماز اقبال کن بر آن، زيرا که وقتي اقبال نمودي خداوند به تو اقبال فرمايد و اگر اعراض نمايي خداوند از تو اعراض کند. پس گاهي بالا نمي‏رود از نماز مگر ثلث يا ربع يا سدس آن. به آن قدر که نمازگزار اقبال به نماز نموده و خداوند عطا نمي‏فرمايد به غافل چيزي را. [1] . 

از رسول خدا صلي الله عليه و اله روايت است که به ابوذر فرمودند: 

دو رکعت متوسط با فکر، بهتر است از (به نماز) ايستادن يک شب در صورتي که قلب غافل باشد. [2] . 

پيامبر اکرم صلي الله عليه و اله فرمود: 

نمازي که قلب نمازگزار با بدنش حضور نداشته باشد مورد نظر و توجه خداوند نيست. 

و نيز فرمود: (مورد قبول) نيست مگر با حضور قلب. 

حضرت سجاد عليه‏السلام فرمود: 

نماز بنده قبول نمي‏شود مگر به اندازه‏اي که حضور قلب داشته باشد. 

امام صادق عليه‏السلام فرمود: 

به خدا سوگند بر فردي پنجاه سال مي‏گذرد و خداوند يک نماز او را قبول نمي‏کند آيا چه مصيبتي بالاتر از اين است؟ 

از رسول اکرم صلي الله عليه و اله روايت شده که فرمود: 

هنگامي که بنده مشغول نماز مي‏شود، شيطان مي‏آيد و به او مي‏گويد: به ياد آور فلان چيز را، ياد آور فلان را، تا اينکه انسان متوجه نشود که چند رکعت خوانده است. 

 [1] مستدرک الوسائل، کتاب الصلوة، ابواب افعال الصلوة، باب 3، حديث 7.

[2] بحارالانوار، ج 74، ص 82.

این مطلب را به اشتراک بگذارید :
اشتراک گذاری در کلوب اشتراک گذاری در  فیس بوک اشتراک گذاری در تویتر اشتراک گذاری در افسران

نوع محتوا : مقاله
تعداد کلمات : 2529 کلمه
1395/2/5 ساعت 08:29
کد : 1253
دسته : عبادت علما و بزرگان
لینک مطلب
کلمات کلیدی
نماز
اسرار نماز
راههای کسب حضور قلب
موانع حضور قلب
اسرار وضو
درباره ما
با توجه به نیازهای روزافزونِ ستاد و فعالان ترویج اقامۀ نماز، به محتوای به‌روز و کاربردی، مربّی مختصص و محصولات جذاب و اثرگذار، ضرورتِ وجود مرکز تخصصی در این حوزه نمایان بود؛ به همین دلیل، «مرکز تخصصی نماز» در سال 1389 در دلِ «ستاد اقامۀ نماز» شکل گرفت؛ به‌ویژه با پی‌گیری‌های قائم‌مقام وقتِ حجت الاسلام و المسلمین قرائتی ...
ارتباط با ما
مدیریت مرکز:02537841860
روابط عمومی:02537740732
آموزش:02537733090
تبلیغ و ارتباطات: 02537740930
پژوهش و مطالعات راهبردی: 02537841861
تولید محصولات: 02537841862
آدرس: قم، خیابان شهدا (صفائیه)، کوچۀ 22 (آمار)، ساختمان ستاد اقامۀ نماز، طبقۀ اول.
پیوند ها
x
پیشخوان
ورود به سیستم
لینک های دسترسی:
کتابخانه دیجیتالدانش پژوهانره‌توشه مبلغانقنوت نوجوانآموزش مجازی نمازشبکه مجازی نمازسامانه اعزاممقالات خارجیباشگاه ایده پردازیفراخوان های نماز