بهجت

اگر کسي نماز بدون حضور قلب بخواند مي‏تواند دوباره همان نماز را با حضور قلب اعاده کند

اگر کسي نماز بدون حضور قلب بخواند با حضور قلب اعاده کند، (دوباره بخواند) ممکن است بگوييم که اين خلاف دستور است، خلاف سنت است. به جهت اين که براي تکميل نماز و جبران آن نافله را قرار داده‏اند و تشريع شده است. 

حالا اگر باز هم بخواهد تحصيل کمال بکند فعل نوافل را تکرار مي‏کند چه مانعي دارد؟ همه‏ي آثار را دارد خصوصاً اگر مقيد باشد که ديگر اين نوافل با حضور قلب باشد. اگر کسي از ناحيه‏ي حضور قلب و اين جور چيزها مي‏خواهد در نماز ترقي داشته باشد نوافلش را ادامه دهد. «علي صلاتهم دائمون» يعني نوافل. 

در اثر سجده زياد علامت مهر گاهي بر روي پيشاني مي‏ماند آيا اين حالت ريا محسوب مي‏شود

سجده‏ي طولاني از عباداتي است که کمر شيطان را مي‏شکند. اما کسي که سجده طولاني انجام مي‏دهد بايد مواظب باشد که مرتکب ريا نشود، بعد از سجده بايد جلو آيينه بايستد و ببيند آيا جاي مهر در پيشانيش نقش بسته است يا نه. اگر نقش بسته بود مقداري بمالد تا به صفت رذيله مبتلا نشود. [1] . 

[1] در خلوت عارفان / 106.

نماز برايم مانند جريمه دادن است چه کنم

(زياد) بگوييد: «و ربک الغني ذو الرحمة» [1]  و پروردگار تو بي‏نياز و رحمتگر است. [2] .

[1] انعام / 133.

[2] گوهرهاي حکيمانه، ص 17.

مي‏خواهم در نماز تمام اذکار را درک کنم و بفهم و آن نور را درک کنم و ببينم تا با آن نور حرکت کنم

با شرايط حضور قلب اعمالتان را انجام بدهيد. در پاداش چه کار خواهند کرد به ما مربوط نيست. [1] . 

[1] به سوي محبوب، ص 62.

اجمالا بفرمائيد حضور قلب چگونه حاصل مي‏شود

اگر مقصود حضور قلب است با نوافل و عبادات مستحبه تحصيل مي‏شود و از آن جمله تبديل فرادي به جماعت است [1]  و تحصيل حضور قلب به اين مي‏شود که در اوقات غفلت به خودش فشار نياورد و در اوقات حضور (قلب) اختيارات آن را از دست ندهد. [2] . 

[1] يعني اگر در نمازش حضور قلب نداشته با نافله اين فقدان را جبران کند و به اين صورت که نوافل را با حضور قلب بخواند يا اين که نمازش را به جماعت بخواند و اين طور نباشد که نماز بدون حضور قلب را دوباره اعاده کند.

[2] همان، ص 622.

دستورالعملي جهت دفع صفات کريهه نفساني و حضور قلب در نماز مرقوم فرمائيد

اصلاح نماز مستلزم اصلاح ظاهر و باطن و دوري از منکران ظاهريه و باطنيه است و از راه‏هاي نماز توسل جدي در حال شروع نماز به حضرت ولي عصر «عج» است. [1] . 

[1] همان، ص 64.

استاد بزرگوار، از محضر شما تقاضامندم که بيان بفرماييد بهترين ذکر يا عملي که انسان بعد از نمازهاي يوميه انجام مي‏دهد چيست

تمامي آنچه که از تعقيبات در کتاب‏هاي معروف و معتبر ذکر شد چه تعقيبات مشترک و چه تعقيبات مخصوص به هر نماز واجب چه به صورت مفصل و چه به صورت مختصر (نمازگزار مي‏تواند) با در نظر گرفتن گنجايش وقت، آنها را به جا آورد. پس برترين آن صحيح و ثابت از آنهاست. [1]  و غير آن را به اميد مطلوب بودن به جا آورد و در ميان ادعيه صحيح آنهايي را انتخاب کند که هر چه حضور قلب در آن بيشتر باشد يا با حال نمازگزار و نيازهاي ويژه او سازگاري بيشتري داشته باشد. [2] . 

[1] يعني، ادعيه معتبر باشد و آن دعايي که انتخاب مي‏کند هميشه بخواند که اين بهترين تعقيبات است.

[2] همان، ص 65.

مدتي است شيطان و هواي نفس در تزکيه باطن و لسان و کم خوري و کم گفتن و کم خوابيدن اذيتم مي‏کند براي رفع اين معايب چه کنم

گوي سبقت را نماز شب خوانها ربوده‏اند، مخفيانه براي تقليل طعام هم هر چه را که قصد داريد بخوريد اول جدا نماييد مثلا در سيني جداگانه و قناعت هم نکنيد آن وقت فقط از آن ميل کنيد اين را عمل نماييد تا معلوم گردد. [1] . 

[1] همان.

براي رفع تنبلي و کسالت در عبادات چه بايد کرد

در اوقات نشاط مشغول به عبادت مستحبه شويد و در اوقات کسالت اقتصار بر واجبات نماييد. [1] . 

[1] همان، ص 70، يعني در اوقات کسالت به همان واجبات اکتفا کنيد.

در مورد علاج «ريا» و «عجب» و «کبر» و «شهوت» و غير آن چه بايد کرد نظر شريف جنابعالي چيست

همه رذائل از ضعف در شناخت خداوند سرچشمه مي‏گيرد و آنها به وسيله انس با انس گيرنده انس گيرندگان در عبادت دفع و رفع مي‏شوند اگر انسان بداند که خداوند متعال در همه حالات و زمانها از هر خوبي خوب‏تر است از انس با حق تعالي جدا نخواهد شد. [1] . 

[1] همان، ص 69.

مدتي است که ايمان خود را ضعيف مي‏بينم و گاهي نماز نمي‏خوانم و تمرکزم در نماز خواندن کم شده چه کار کنم

قوت ايمان از حيث نظري به دراست علم کلام است و از حيث غير نظري عمل به معلومات است [1]  حفظ نماز به اين است که در آن تمکن [2]  خود را منصرف نمايد از خيالات ديگر و اين انصراف را اختياراً از دست ندهد و به غير آن تمکن اعتنايي نکند. [3]  

 [1] يعني براي تقويت ايمان نظري بايد کتاب اعتقادات را مطالعه کند و براي تقويت ايمان عملي بايد به آنچه مي‏داند عمل کند.

[2] پيدا شدن حال معنوي در انسان.

[3] همان، ص 75.

براي توفيق نماز شب چه کنيم

با قرائت آيه آخر سوره کهف و اهتمام به اين امر.

در نماز شب و سحرخيزي قدري کسل هستم لطفاً راهنمايي فرماييد

کسالت در نماز شب به اين رفع مي‏شود که بنا بگذاريد هر شبي که موفق به خواندن آن نشديد قضاي آن را به جا بياوريد. 

در تعبديات کوه کندن (کار دشوار طاقت فرسا) از ما نخواسته‏اند سخت‏ترينش نماز شب خواندن است که در حقيقت تغيير وقت خواب است نه اصل بي‏خوابي. بلکه نيم ساعت زودتر بخواب تا نيم ساعت زودتر بيدار شوي. آيا مي‏ترسي اگر بيدار شوي ديگر خوابت نبرد و بميري؟ اگر خواب بماني در خواب هم ممکن است بميري. [1] . 

[1] 700 نکته، 2 / 17.

براي توفيق نماز شب، نماز صبح به جماعت اول وقت و توجه داشتن به ذات اقدس حضرت ربوبي چه کنيم

در اوقات توفيق مسامحه نکنيد در ساير اوقات موفق مي‏شويد. [1] . 

[1] به سوي محبوب، ص 77.

برادري دارم که به هيچ وجه نماز نمي‏خواند و رفيق ناباب دارد و هر چه او را موعظه مي‏کنيم گوش نمي‏دهد لطفاً يک راه صريح نشان دهيد

بعد از نماز جعفر طيار عليه‏السلام براي هدايتش دعا کنيد و در سجده آخر براي اين مقصد دعا نماييد و تباکي کنيد (اشک بريزيد). [1]  

 [1] همان، ص 87.

براي اين که در انجام فرمان الهي مخصوصاً با خشوع باشيم چه کنيم

در اول نماز توسل حقيقي به امام زمان «عج» کنيد و عمل را با تماميت مطلقه انجام دهيد. [1] . 

[1] در خلوت عارفان، ص 107.

براي تمرکز فکر در نماز دستورالعملي‏ بفرماييد

در آني که متوجه شويد اختياراً منصرف نشويد. [1]  

زماني که در نماز توجه داشتيد از روي اختيار توجه خود را از دست ندهيد که اين کار در صورت مداومت به صورت عادت در خواهد آمد و شما به هنگام نماز به خودي خود متوجه خواهيد بود. 

[1] همان، ص 107.

چه کنيم تا نماز صبحمان قضا نشود چون گاهي نمازمان قضا مي‏شود و ما ناراحت مي‏شويم

کسي که باقي نمازهايش را در اول وقت بخواند خدا او را براي نماز صبح بيدار خواهد کرد. [1] . 

[1] همان، ص 108.

براي ازدياد محبت به حضرت ولي عصر چه کنيم

گناه نکنيد و نماز اول وقت بخوانيد. 

 امام خميني در يکي از سفارشات اخلاقي خود فرمودند: «نمازهاي يوميه را در اوقات پنج گانه بخوانيد»....

امام خميني در يکي از سفارشات اخلاقي خود فرمودند: «نمازهاي يوميه را در اوقات پنج گانه بخوانيد» چگونه مي‏توان نمازها را طبق فرمايش ايشان در پنج وقت خواند اگر شما خود از جهت اخلاقي در اين زمينه نظري داريد بفرماييد

نماز را در يک وقت مشترک خواندن مانعي ندارد ولي اگر کسي بخواهد همه را وقت فضيلت بخواند ظهر را که اول وقت خواند عصر را بعد از سه ساعت و عشاء را بعد از يک ساعت و نيم از مغرب گذشته بخواند. [1] . 

[1] همان، ص 108.

براي تقرب هر چه بيشتر به پروردگار چه کار بايد کرد

ترک معصيت در اعتقادات و عمليات و نماز اول وقت کافي و وافي است براي وصول به مقامات عاليه اگر چه هزار سال باشد. [1] . 

[1] همان، ص 109.

براي حل مشکلات پيچيده چه کنيم

مداومت بر نماز جعفر طيار عليه‏السلام داشته باشيد خداوند شما را موفق بدارد. [1] . 

[1] به نقل از شاگردان معظم له.

چه کنيم که لذت عبادت را درک کنيم

اين احساس لذت در نماز يک سري مقدمات خارج از نماز دارد و يک سري مقدمات در خود نماز، آنچه که قبل از نماز و در خارج از نماز بايد مورد ملاحظه شود و عمل شود اين است که انسان گناه نکند، معصيت روح را مکدر مي‏کند، نورانيت دل را مي‏برد، و اما هنگام خود نماز انسان بايد زنجير و سيمي دور خود بکشد تا غير خدا داخل نشود بايستي فکرش را از غير خدا منصرف کند و توجهش به غير خدا مشغول نشود البته اگر به صورت غير اختياري توجهش به جايي رفت که هيچ اما به محض التفات پيدا کردن بايستي قلبش را از غير منصرف کند. [1] . 

 [1] در محضر بزرگان، ج 2، ص 69.

چه کنيم تا در نماز حضور قلب داشته باشيم

وقتي وارد نماز مي‏شويد هنگام خواندن حمد و سوره به معناي آن توجه کنيد تا ارتباط حفظ شود. [1] . 

[1] برگي از دفتر آفتاب، ص 132.

در هنگام نماز چگونه مي‏توانيم حضور قلب را در خودمان به وجود بياوريم

يکي از عوامل حضور قلب اين است که در تمام بيست و چهار ساعت بايد حواس باصره، سامعه، خود را کنترل کنيم زيرا براي تحصيل حضور قلب بايد مقدماتي را فراهم کرد بايد در طول روز گوش، چشم و همچنين ساير اعضاء و جوارح خود را کنترل کنيم. و اين يکي از عوامل تحصيل حضور قلب مي‏باشد. [1] . 

[1] همان، ص 133.

مستدعي است جمله کوتاه و رسايي درباره نماز مرقوم فرماييد که نصب العين ما قرار گيرد

از بيانات عاليه در فضيلت نماز در مرتبه عليا کلام معروف از معصوم عليه‏السلام است «الصلاة معراج المومن» براي کساني که يقين به صدق اين بيان نمايند و ادامه دهند طلب اين مقام عالي را و از يقينات خارج نشوند. 

آيا سوره «قل هو الله احد» را که خواندن آن بعد نماز فضيلت دارد مي‏شود در ضمن نافله خواند

«قل هو الله احد» براي تعقيب است. در نمازهاي مستحبي سوره شرط نيست. لذا نمازگزار مي‏تواند هر سوره‏اي را که مي‏خواهد در تعقيب بخواند و در ضمن نماز نافله بخواند. [1] . 

 [1] به اين صورت که بعد از نماز فريضه اگر خواست نافله را بخواند مي‏تواند در نماز نافله از سوره‏هايي که در تعقيب نماز وارد شده استفاده نمايد.

صلوات رسول اکرم در تشهد چگونه بوده است

ظاهراً به همان صورت براي آن حضرت جايز بوده است چه «اللهم صل علي و علي اهل بيتي» (خداوندا، بر من و اهل بيتم درود فرست) و يا «اللهم صل علي محمد و آل محمد» خدايا بر محمد و آل محمد درود فرست. [1]  

[1] همان، ص 214.

چرا ما مثل اهل سنت دست بسته در نماز نمي‏ايستيم

حضرت رسول صلي الله عليه و اله و ائمه عليهم‏السلام قطعاً در نماز چنين نمي‏کردند مالک نيز که يکي از ائمه چهارگانه اهل سنت است دست باز نماز مي‏خواند. 

پس چرا بقيه‏ي فرق اسلام دست بسته نماز مي‏خوانند

هنگامي که اسراي ايراني را نزد خليفه ثاني بردند وي ديد آنها در برابر او دست بسته ايستاده‏اند گفت: اين کار در برابر خدا سزاوارتر است لذا دستور داد در نماز تکتف کنند و دست بسته نماز بخوانند. 

چه کار کنيم که در نماز حضور قلب داشته باشيم

اول وقت نماز با توجه به نماز، وارد شويد و هنگام خواندن حمد و سوره به معناي آن توجه داشته باشيد تا اين ارتباط حفظ شود. 

چگونه در تمامي کارها و عبادات اخلاص را فراموش نکنيم

در عبادات و تمامي کارها اختياراً غير از خدا و غير از ياد او را راه ندهيد و همين راه منحصر در سعادت است. [1] . 

 [1] به سوي محبوب، ص 86.

براي دوري از ريا چه بايد کرد

با عقيده کامل اکثار «حوقله» (يعني زياد بگويد، لا حول و لا قوة الا بالله العلي العظيم). 

گاهي اوقات در عبادات ريا مي‏کنم و بعدا سخت رنج مي‏برم، علاج آن چيست

علاج اين است که ريا بکند ولي اگر در مقابل شاه و گدا است ريا براي شاه بکند، «فافهم ان کنت من اهله». [1] . 

[1] همان، ص 70.

گاهي انسان تصميم دارد اخلاص کامل را رعايت کند اما حداقل وسوسه‏هاي شيطاني همچون شهرت‏طلبي، خوشنام شدن، و... از ذهن انسان خطور مي‏کند و در ذهنش مي‏آيد آيا اين خطورات هم ريا محسوب مي‏شود و عمل را بي‏ارزش مي‏کند

ريا در عبادات مبطل هم هست در غير عبادات ريا اشکال ندارد. ولي خود ريا مي‏تواند چاره و علاج ريا باشد به اين صورت که با تأملات صحيح ريا را بالا ببرد. مثلاً انسان مي‏خواهد پيش رئيس شهرباني احترام پيدا کند و توجه او را به خودش جلب کند پيش پاسباني مي‏رود و سعي مي‏کند نظر او را جلب کند و سپس او را بين خود و رئيس شهرباني واسطه قرار مي‏دهد در اين جا انسان خوب است با خود بگويد اين پاسبان که تنها واسطه است و اگر هم کاغذي بنويسد و وساطتي کند باز دست آخر رئيس شهرباني بايد پاي ورقه را امضا کند پس خوب است مستقيماً نظر خود رئيس شهرباني را جلب کنم که مقام بالاتري است و اصلاً کار خوب و عمل نيک را به خود رئيس شهرباني نشان دهم يعني براي مقام بالاتر ريا کنم! 

همچنين اگر انسان عاقل باشد و توجه پيدا کند که مقامي بالاتر از رئيس شهرباني (مثل وزير، نخست وزير و رئيس جمهور) وجود دارد مي‏گويد: خوب است کار خير و عمل نيک خود را به وزير يا به نخست وزير و بالاخره به مقام بالاتر نشان دهم! يعني هميشه انسان بايد ريا را براي مرتبه اقوي انجام دهد اگر چنين باشد در واقع مي‏توان گفت ريا علاج ريا مي‏شود. 

بنابراين اگر در عبادات نيز نسبت به اقوي و بالاترين موجود يعني خداوند ريا کنيم اشکال ندارد و علاج ريا مي‏شود. 

در زمينه ريا در روايت آمده است که کساني که در هنگام نماز به اين سو و آن سو نگاه مي‏کنند تا مردم آنها را تماشا کنند به صورت حمار محشور مي‏شوند. 

واقعاً هم همين طور است آيا اين حماريت نيست که آدم جلو وزير و رئيس شهرباني به پاسبان نگاه کند؟ حماريت است آقا، ولي خوشمان مي‏آيد و با اين حماريت ساخته‏ايم از طرفي اگر به ما حمار بگويند ناراحت مي‏شويم و بدمان مي‏آيد ولي بايد گفت کار شبانه روزي تو همين است چرا بدت مي‏آيد؟![1] .

[1] در محضر بزرگان، ص 64.

بدعت در کجاست

بدعت در عبادات است آن هم چه عبادتي؟ عبادتي که موضوعش در زمان حضرت رسول صلي الله عليه و اله باشد و حضرت انجام  ندهد و ما بخواهيم انجام دهيم يا ايشان عمل بکند و ما انجام ندهيم. [1] . 

[1] گوهرهاي حکيمانه، ص 131.

دعاي صباح بعد از نافله صبح خوانده شود يا بعد از فريضه صبح

از تعقيبات فريضه‏ي صبح به شمار مي‏آيد. [1] . 

[1] 700 نکته، 2 / 99.

آيا مي‏شود در نماز دعا کنم که خداوند به هر يک همسر صالح بدهد

بله مي‏شود انسان در نماز دست به دعا بردارد و بگويد: «اللهم ارزقني زوجة صالحة» (خداوندا زن شايسته‏اي را روزي من کن) يا بگويد: «اللهم ارزقني ولداً بارا» (خداوندا فرزند نيکوکاري را روزي من کن.» [1]  

[1] فريادگر توحيد، ص 213.

ازدواج دختري سر نمي‏گيرد و به اصطلاح بختش باز نمي‏شود، از شما راهنمايي مي‏خواهد

نماز جعفر طيار عليه‏السلام بخواند و پس از آن دعايي که در کتاب زاد المعاد مجلسي آمده که در اين هنگام خوانده شود بخواند و در پي آن به سجده رود و تلاش کند که حتماً گريه کند گرچه به مقدار کم - و همين که چشمش را اشک گرفت حاجتش را از خدا بخواهد و اين عمل را تا زماني که حاجتش روا شود انجام دهد و اگر نشد بداند که يا کم خوانده و يا با اعتقاد کامل نخوانده است! [1] . 

 [1] گوهرهاي حکيمانه، ص 16.

براي برآورده شدن حوائج، کدام يک از نمازهايي که براي حاجت ذکر کرده‏اند خوب است

نماز روز پنجشنبه را فراموش نکنيد، اين براي برآورده شدن حوائج خيلي مهم است. 

حکمت تکرار نمازها در هر روز آن هم پنج نوبت چيست

شايد حکمت تکرار نماز، علاوه بر تثبيت، سير باشد. به اين نحو که هر نمازي از نماز قبلي بهتر و نماز قبلي زمينه‏ساز نماز بعدي باشد. [1] . 

[1] نکته‏هاي ناب / 81.

چگونه در نماز حضور قلب داشته باشيم

آسانترين روش براي حضور قلب به طوري که کسي نگويد نمي‏توان، اين است که - البته بين نماز و غير نماز فرقي نيست، حضور قلب هميشه بايد باشد ولي در نماز اهميتش بيشتر است - اگر متوجه خدا و نماز شد اختياراً خود را از اين توجهش منصرف نکند البته غفلتاً اشکالي ندارد و مثل ديگر موارد غفلت است. اگر انسان يک لحظه ياد خدا افتاد و قلب خودش را منصرف نکرد، کافي است. هر چه هست و نيست اين اختيار کارگر است. 

اين را يا بايد به عمل بفهمد يا به برهان. (انسان در شبانه روز چقدر متوجه خدا مي‏شود.) توجه به خدا هم از طريق برهان ممکن است و هم از راه تجربه و عمل ممکن است اين را بفهمد. [1] . 

 [1] فيضي از وراي سکوت / 229.

از ميان واجبات و مستحبات شرعي چه چيزي بيش از همه موجب سعادت ما مي‏شود

بايد ببينيم خدا بيشتر به چه چيزهايي تأکيده کرده است از مهمترين آنها اهتمام به نماز است. شايد در هيچ بابي از ابواب فقه و دستورات شرع ما اين همه دستور نداشته باشيم که در مورد نماز داريم. بله ماها براي تکامل خود دنبال چيزي که نه خدا گفته باشد نه پيغمبر و نه امام دنبال يک چنين چيزي مي‏گرديم. چطور ممکن است چيزي بيشترين تأثير را در سعادت انسان داشته باشد و آنها غفلت کرده باشند و نگفته باشند. واگذار کرده باشند به اين که يک پيري مرشدي، قطبي بيايد بيان بکند، آيا چنين چيزي ممکن است؟! [1] . 

 [1] فريادگر توحيد / 64.

این مطلب را به اشتراک بگذارید :