آبادي و عمران مساجد

آيا آباد ساختن مساجد به معني آبادي ساختمان و تأسيسات آن است، يا به معني اجتماع و شرکت در آن؟

(اِنَّمَا يَعمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَن ءَامَنَ بِاللّهِ وَ اليَومِ الاَخِرِ وَ أَقَامَ الصَّلَوةَ وَءَاتَي الزَّکَوةَ وَ لَم يَخشَ اِلاَّ اللّهَ):

مساجد الهي را تنها کسي آباد کند که ايمان به خدا و روز قيامت آورده و نماز را برپا دارد و زکات را بپردازد و از چيزي جز خدا نترسد»[1] .

بر اساس اين آيه مشرکان و بت پرستان حق شرکت در مساجد و بناي ساختمان آن را ندارند.

همين طور مسلمانان نبايد هدايا و کمک هاي فرق غير اسلامي را براي ساختمان مساجد خود بپذيرند. عمران مساجد مخصوص مسلمانان است.

و از اين جا روشن مي‌شود که متوليان و گردانندگان مساجد نيز بايد از ميان پاک‌ترين افراد انتخاب شوند، نه اين که افراد ناپاک و آلوده به خاطر مال و ثروت شان و يا به خاطر مقام يا نفوذ اجتماعي شان ـ آن چنان که در بسياري از نقاط متأسفانه رايج شده ـ بر اين مراکز عبادت و اجتماعات اسلامي گمارده شوند.

بايد تمام دست هاي ناپاک را از اين مراکز مقدس کوتاه ساخت. از آن روز که گروهي از زمامداران جبّار و يا ثروتمندان آلوده و گنه کار دست به ساختمان مساجد و مراکز اسلامي زدند، روح معنويت و برنامه سازنده آن ها مسخ شد و همين است که مي‌بينيم بسياري از اين گونه مساجد شکل «مسجد ضرار» را به خود گرفته است[2] .

[1] توبه، آيه 18.

[2] تفسير نمونه، ناصر، مکارم شيرازي، (تهران، دارالکتب الاسلاميه، 1365)، ج 7، ص 316.

شرايط آبادکنندگان مساجد وکانون هاي پرستش وعبادت

ايمان به خدا و روز قيامت

- پرپايي نماز

- اداي زکات

- ترس از خدا

- و تحت تأثير هيچ مقام و قدرتي قرار نگيرد و برنامه‌اي جز برنامه الهي در مسجد پياده نکند.

در چنين شرايطي مساجد به صورت کانون هاي انسان سازي و کلاس هاي عالي تربيت در مي‌آيند و آباد مي‌شوند.

آبادي معنوي مساجد

امروزه آن چه بيشتر اهميت دارد عمران و آبادي معنوي مساجد است و به تعبير ديگر بيش از آن چه به ساختن مسجد اهميت مي‌دهيم بايد به ساختن افرادي که اهل مسجد و حافظان آنند اهميت بدهيم.

مسجد بايد کانوني باشد براي هرگونه حرکت سازنده اسلامي در زمينه آگاهي و بيداري مردم، پاک سازي محيط و آماده ساختن مسلمانان براي دفاع از ميراث هاي اسلام.

ويژگي کانون هاي مثبت ديني و اجتماعي

1. شالوده و هدف آن از آغاز پاک باشد:

(لَمَسجِدٌ اُسِّسَ عَليَ التَّقوَي مِن اَوَّلِ يَومٍ)[1] .

2. حاميان و حافظانش انسان‌هايي پاک و درست کار و با ايمان و مصمّم باشند:

(فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ اَن يَتَطَهَّروُا)[2] .

از ميان رفتن هر يک از اين دو رکن اساسي باعث فقدان نتيجه و نرسيدن به مقصد است.

[1] توبه، آيه 108.

[2] توبه، آيه 108.

ويراني مساجد يعني چه

جلوگيري از ورود به مسجد و ذکر نام پروردگار و کوشش در تخريب آن، تنها به اين نيست که مثلاً با بيل و کلنگ ساختمان آن را ويران سازند، بلکه هر عملي که نتيجه آن تخريب مساجد و از رونق افتادن آن باشد نيز مشمول همين حکم است[1] .

در تفسير آيه (اِنَّمَا يَعمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ)[2] طبق صريح بعضي از روايات، منظور از عمران و آبادي تنها ساختمان آن نيست، بلکه حضور در آن ها و توجه به محافل و مجالس مذهبي که در آن ها تشکيل مي‌گردد و موجب ياد خدا است نيز يک نوع عمران و آبادي است، بلکه مهم‌ترين عمران شمرده شده.

[1] بقره، آيه 114.

[2] توبه، آيه 18.

نقشه هاي دشمن براي ويران کردن مساجد

ويران کردن معابد و مساجد، تنها به اين نيست که با وسايل تخريب به جان آن ها بيفتند و آن ها را درهم بکوبند، بلکه ممکن است از طرق غير مستقيم وارد شوند و آن قدر سرگرمي هاي ناسالم فراهم سازند و يا تبليغات سوء کنند که توده مردم را از معابد و مساجد، منحرف نمايند و به اين ترتيب آن ها را عملاً به ويرانه‌اي تبديل کنند.

کاري همانند کار مشرکان جاهليت

عجب اين که در عصر و زمان ما گروهي از متعصبيّن نادان و خشک و دور از منطق از وهابيان به بهانه احياي توحيد، سعي در تخريب پاره‌اي از مساجد و ساختمان هايي که بر قبور بزرگان اسلام و صلحا شده و هميشه مرکز ياد خدا است دارند، و عجيب تر اين که اين ستمگران بي منطق، اعمال خود را تحت عنوان مبارزه با شرک انجام مي‌دهند و در اين راه مرتکب انواع گناهان و کباير مي‌شوند.

در حالي که اگر فرضاً کار خلافي در يکي از اين مراکز مقدس انجام شود بايد جلوي آن را گرفت نه اين که خانه هاي توحيد را به تخريب کشاند، که اين کار همانند کار مشرکان جاهليت است[1] .

هشدار: آن ها که روي تعصب هاي قومي و يا اغراض شخصي، مساجد را در کنار يکديگر مي‌سازند و جماعات مسلمين را آن چنان پراکنده مي‌کنند که صفوف آن ها خلوت و بي رونق و بي روح مي‌شود، عملي بر خلاف اهداف اسلامي انجام مي‌دهند. (لَمَسجِدٌ اُسِّسَ عَليَ التَّقوَي).

[1] تفسير نمونه، ناصر، مکارم شيرازي، (تهران، دارالکتب الاسلاميه، 1365)، ج 1، ص 411.

ستم کارترين مردم

(وَ مَن اَظلَمُ مِمَّن مَنَعَ مَسَاجِدَ اللّهِ اَن يُذکَرَ فيِهَا اسمُهُ وَ سَعَي فِي خَرَابِهَا):

چه کسي ستم کارتر از کساني است که از بردن نام خدا در مساجد او جلوگيري مي‌کنند و سعي در ويراني آن ها دارند؟»[1] .

يهود با ايجاد وسوسه در مسأله تغيير قبله کوشش داشتند که مسلمانان به سمت بيت المقدس نماز بخوانند تا با اين کار هم يک برتري بر آن ها داشته باشند و هم مسجدالحرام و کعبه را از رونق بيندازند[2] .

مشرکان مکه با منع پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و مسلمانان از زيارت خانه خدا عملاً به سوي خرابي اين بناي الهي گام بر مي‌داشتند.

مسيحيان با گرفتن بيت المقدس و ايجاد وضع ناهنجاري از جمله جنگ آن ها با بني اسراييل و آتش زدن تورات و کشتن فرزندان آن ها و به اسارت گرفتن آن ها، بيت المقدس را ويران ساختند و مردارها در آن ريختند[3] .

[1] بقره، آيه 114.

[2] تفسير فخر رازي، ذيل آيه.

[3] اسباب النزول، از ابن عباس.

موضع گيري قرآن

قرآن اين سه گروه و تمام کساني که در راهي مشابه آن ها گام بر مي‌دارند را ستم کارترين مردم معرفي مي‌کند.

به اين ترتيب قرآن اين جلوگيري را ستمي بزرگ و عاملان آن را ستم کارترين مردم معرفي مي‌کند و راستي هم چه ستمي از اين بالاتر که در تخريب پايگاه هاي توحيد بکوشند و مردم را از ياد حق باز دارند و شرک و فساد را در جامعه گسترش دهند.

سپس در ادامه آيه مي‌گويد:

(اوُلئِکَ مَا کَانَ لَهُم اَن يَدخُلُوهَا اِلاَّ خَائِفِينَ):

شايسته نيست آن ها جز با ترس و وحشت وارد اين مکان هاي مقدس شوند».

يعني مسلمانان و موحدان جهان بايد آن چنان محکم بايستند که دست اين ستم گران از اين اماکن مقدس کوتاه گردد و احدي از آنان نتوانند آشکارا و بدون ترس و وحشت وارد اين مکان هاي مقدس شوند[1] .

(لَهُم فِي الدُّنيَا خِزيٌ وَ لَهُم فِي الاَخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ): ]کساني که بخواهند ميان بندگان و خدايشان جدايي بيفکنند [در اين دنيا ايشان را خواري، و در آخرت عذابي بزرگ است»[2] .

[1] تفسير نمونه، ناصر، مکارم شيرازي، (تهران، دارالکتب الاسلاميه، 1365)، ج 1، ص 408.

[2] بقره، آيه 114.

چرا بزرگ‌ترين ستم

چرا کساني که مانع ذکر خدا در مساجد و علت ويراني آن هستند بزرگ‌ترين ستم کار معرفي شده اند؟

چون تعطيل و تخريب مساجد و جلوگيري از مراکز توحيد، نتيجه‌اي جز کشاندن مردم به بي ديني نخواهد داشت و مي‌دانيم که زيان اين کار از هر عملي بيشتر و عواقب شوم آن دردناک تر است.

غريبان جهان

قَالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَلغُرَبَاءُ فِي‌الدُّنيَا اَربَعَةٌ: قُرانٌ فِي‌جَوفِ ظَالِمٍ وَ مَسجِدٌ فِي نَادِي قَومٍ لاَ يُصَلِّي فيِهِ وَ مُصحَفٌ فِي بَيتٍ لاَيُقرَاُ فِيهِ وَ رَجُلٌ صَالِحٌ مَعَ قَومِ سُوءٍ:

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمودند: «غريبان جهان چهار تا هستند: قرآن در خاطر ستم گر، مسجدي در ناحيه گروهي که در آن نماز نکنند، مصحفي در خانه‌اي که نخوانند و مرد پارسا با مردم بد»[1] .

 [1] نهج الفصاحه، سخنان پيامبر اسلام (ص)، ترجمه ابوالقاسم پاينده، (تهران، انتشارات جاويدان، 1360)، ص 431، ح 2038.

بي توجهي به مساجد در بعضي کشورهاي اسلامي

آيه (وَ مَا لَهُم اَلاَّ يُعَذّبَهُمُ اللّهُ وَ هُم يَصُدُّونَ عَنِ المَسجِدِ الحَرَامِ)[1] : گرچه درباره مسجدالحرام گفته شده است ولي در واقع شامل همه کانون هاي ديني و مساجد و مراکز مذهبي در کشورهاي اسلامي مي‌شود. متولّيان و متصديان آن ها بايد از پاک‌ترين و پرهيزکارترين و فعال‌ترين مردم باشند که اين کانون ها را پاک و زنده و مرکز تعليم و تربيت و بيداري و آگاهي قرار دهند، نه مشتي افراد وابسته و خود فروخته و آلوده که اين مراکز را تبديل به «دکّه تجارتي» و «مرکز تخدير افکار» و بيگانگي از حق سازند.

اگر مسلمانان همين دستور اسلامي را درباره مساجد و کانون مذهبي اجرا مي‌کردند امروز جوامع اسلامي شکل ديگري داشت .

[1] انفال، آيه 34: چرا خدا ]در آخرت[ عذابشان نکند، با اينکه آنان ]مردم را[ از ]زيارت[ مسجدالحرام باز مي دارند؟.

دستور به يکتاپرستي و مبارزه با هرگونه شرک

(وَاَقيِمُوا وُجُوهَکُم عِندَ کُلِّ مَسجِدٍ وَادعُوهُ مُخلِصِينَ لَهُ اَلدّينَ):

و توجه خويش را در هر مسجد (و به هنگام عبادت) به سوي او کنيد و او را بخوانيد و دين (خود) را براي او خالص گردانيد».

اهداف مهم آيه عبارتند از:

- توجه به قبله هنگام نماز

- شرکت در مساجد به هنگام نمازهاي روزانه

- حضور قلب و نيّت خالص به هنگام عبادت

- توجه به خدا و مبارزه با هرگونه شرک

این مطلب را به اشتراک بگذارید :