■ طرح درس دانش آموزان متوسطه دوم؛ نماز راستکی
جذابیت اولیه
ما پیروان مُصحف و در دین احمدیم
بر جملۀ خلایق عالم سرامدیم
شکر خدا که در همه گیر و دارها
ما متکی به مهدی آل محمّدیم
هوا خیلی گرم بود، آفتاب داغ مدینه بد جوری آزاردهنده بود. جوان نشسته بود زیر سایه دیوار خانه¬ای، از دور مردی باوقار می¬آمد. چهره نورانی و دوستداشتنی¬ای داشت. نزدیک¬تر شد. جوان آقا را شناخت، بله آقا امام صادق بود که از آنجا رد می¬شد. جوان به احترام ایشان از جا بلند شد و جلو رفت و سلام کرد. حضرت هم او را تحویل گرفت و با لبخندی ملیح سلامش را جواب داد، بعد از احوالپرسی، حضرت نگاهی به جوان کرد و فرمود: "فرزندم شما از محبّین و شیعیان ما هستید؟" [آخر در مدینه همه جور آدمی بود و هست. هم دوستان اهل بیتD و هم دشمنان آنان از قدیم در این شهر بودهاند[. جوان گفت: "بله آقا، من افتخار می¬کنم که محبّ و مرید شما هستم یابن رسول-الله!" حضرت فرمود: "فرزندم می¬شه از زیر سایه اینجا به زیر آن درخت بروی و آنجا (آن طرف کوچه) بشینی؟" جوان نگاهی به درخت کرد و بلافاصله گفت: چشم و حرکت کرد، در همین حال به ذهنش آمد که بپرسد آقا، این سایه با آن سایه چه فرقی داره؟ حضرت قبل از اینکه جوان سؤالش را به زبان بیاورد فرمود: "این خانه¬ای که شما زیر سایهاش نشسته بودی، خانة یکی از ناصبی¬ها (که دشمن اهل بیت¬اند) است. در روز قیامت صاحب این خانه به همین اندازه که سایه دیوار خانه¬اش باعث خنک شدن محبّ ما شده از ما طلبکار می¬شود و حقی پیدا میکند و آنجا باید جبران کنیم.
تبیین بحث
این گوشه¬ای از لطف و محبت اهل بیتD نسبت به دیگران است…
همین امام عزیز، ساعت¬های آخر عمرشان فرمودند: بروید همه اقوام و دوستان و آشنایان را خبر کنید بیایند. میخواهم وصیت کنم، حرف مهمی دارم. همه حساس شدند امام صادقکه در تمام عمر بابرکتشان روایات فراوانی نقل کردند و بیشتر احکام و دستورات اخلاقی و معارفی دین و مذهبمان مدیون جملات و احادیث ایشان است، حالا چه می¬خواهند بگویند. همه جمع شدند دور بستر آقا. نفس¬ها در سینه حبس شده بود. همه با دقت منتظر بودند ببینند این حرف و سفارش مهم آقا در پایان عمرشان چیست؟ امام لب باز کردند و فرمودند: "قسم به خدا [می¬دونید قسم خوردن کار خوبی نیست و بزرگان و ائمه برای چیزی قسم نمی¬خوردند؛ آن هم قسم جلاله به خدا…[ به شفاعت ما اهل¬ بیت نمی¬رسد… ( چه کسی؟) کسی که نمازش را سبک بشمارد و به آن اهمیت ندهد.
همه¬ ما شیعیان امید و آرزویمان این است در قیامت که کار خیلی سخت می¬شه و نیاز به کمک داریم، اهل بیتD به فریادمان برسند و پیش خدا ضمانت و شفاعتمان را بکنند.
امامی که آنقدر مهربان و دلسوز است که در روایت آمده "الامامُ الوالدُ الشفیق" ؛ امام، پدر مهربان مردم است. امام مثل ابر رحمت است؛ امامی که اگر دشمنش هم به او کوچک¬ترین خدمتی کند، لطفش را جبران می¬کند؛ اون وقت این امام، به کسی که نمازش را سبک بشمارد در قیامت (آن هم در اوج نیاز)، توجهی نمی¬کند.
یکبار دیگه به این جمله دقت کنید: کسی که به نمازش بی¬توجه و سهلانگار باشد، نه کسی که اصلاً نماز نمیخواند؛ یعنی کسی که میخواند امّا بد می¬خواند، خط در میان، عشقی و هر وقت شد می-خواند.
رفقا! اهل بیت با تمام مهربانی و دلسوزیشان نسبت به ماها، از کسی دستگیری می¬کنند که حداقل¬های مسلمانی را انجام دهد، این حرف خیلی عجیب نیست؛ چون خداوند متعال که مهربانی پیامبر اکرم و امامان، یک جلوه کوچکی از مهربانی اوست، در قرآن کریم میفرماید: "ویلٌ لِلمُصلّین" : وای بر نماز¬خوان¬ها. کدام نماز-خوان¬ها؟ "الّذین هُم عَن صلاتهم ساهون" : کسانی که نسبت به نماز سهلانگارند. آنهایی که نماز نمی¬خوانند که هیچ، مرخص¬اند و آنهایی هم که میخوانند و بد می¬خوانند عاقبتشان"ویل" است. "ویل" چیه؟ بگو کجاست! "ویل" یکی از درّه¬های جهنم است که خیلی وحشتناک و خوف¬انگیز است! می¬دونید که جهنم هم بالا شهر و پایین شهر داره، همه جاش یکسان و یک جور نیست … خدا به دادمون برسه!!
رفقا! می¬دانید ما چند جور نماز داریم؟
بله احسنت:
ـ نماز واجب ← اداء
ـ نماز مستحب ← قضاء
اما یک نماز داریم:
ـ در روز ميخوانيم ← بهش ميگن يوميه
ـ هفتهاي يكبار ميخوانيم ← جمعه
ـ گاهي پيش ميآيد ← آيات
ـ سالي يكبار ميخوانيم ← عيد قربان و فطر
ـ كسي وقتي مُرد ميخوانيم ← ميّت
امّا یک جور نمازهای دیگر هم داریم:
1. نماز چپکی← نماز آدمی که پشت به قبله بخواند؛
2. نماز پفکی← نماز "ریایی" که ظاهر قشنگی داره؛ امّا بی¬خاصیت و بی¬فایده است؛
3. نماز نیمکی ← نماز شکسته در سفر؛
4. نماز زورکی← به اجبار و ترس از بابا و مدیر مدرسه و نمره انضباط و… !
5. نماز یدکی← نماز قضا، احتیاط؛
6. نماز پولکی← برای کارت استخر و جایزه و…؛
7. نماز راستکی← … .
خوب، به نظر شما نماز راستکی چه جور نمازی است؟ معلوم است؛ نمازی که چپکی و پفکی و زورکی و پولکی نباشه، خب میشه راستکی!
نمازی که اوّل وقت خوانده شود. ما اگر در انتظار مهمان عزیزی باشیم، برای آمدنش بی¬طاقت می¬شویم و می¬ریم سر کوچه به استقبالش. به ما گفتند: قبل از وقت نماز، خودتان را آماده کنید، وضو بگیرید، موهایتان را شانه بزنید، خودتان را معطّر کنید، سجّاده¬تان را پهن کنید، اذان و اقامه بگویید. این کجا و اینکه طرف، آخر وقت با هول و عجله به نماز می¬ایستد و یک نماز کلاغی!! می¬خواند.
حالا چند نمونه از موارد سبک شمردن نماز را شما بگویید؟
ـ نرفتن به مسجد و نماز را فرادا خواندن
ـ نخواندن نماز در اوّل وقت
ـ نداشتن حضور قلب در نماز (تمركز و توجه نداشتن)
ـ كسي كه نماز قضا دارد ولي فكر بهجا آوردن آن نباشد
ـ كسي كه آداب نماز را رعايت نكند
ـ كسي كه در پي ياد گرفتن احكام نماز نباشد
و …
شما بگویید من می¬نویسم:
خوب جلسمون را با یک بیت شعر زیبا به پایان می¬بریم؛ انشاءالله خدا به هممون توفیق نماز خوندن خوب و راستکی را عنایت فرماید:
ارزندهترین گوهر مقصود نماز است
زیبنده¬ترین هدیه به معبود نماز است
آن روز که آید ز پس پرده غیبت
اول هدف مهدی موعود نماز است