. نماز نافله چیست و چه آثار و اسراری دارد؟

·اهميت نوافل

مستحب است انسان قضای نمازهای مستحبی نمازهای یومیه را به جا آورد و ترک آن به خاطر دنیا مکروه است. و کسی که توانایی قضای آن را ندارد به جای آن صدقه دهد و کم­ترین مقدار آن برای هر دو رکعت نماز یک مد طعام است و اگر نتوانست برای هر چهار رکعت نماز یک مد بدهد و اگر باز هم توانایی نداشت برای هر یک از نماز شب و روز یک مد طعام بدهد.[1]

از امام باقر(ع) سؤال شد که مراد خداوند متعال در آیه: "الذين هم علی صلاتهم يحافظون" (و آنها که بر نماز مواظبت دارند)[2] چیست؟ فرمود: مراد نماز واجب است. سؤال شد: مراد از آیه: "الذين هم علي صلواتهم دائمون" چیست؟ (آنها که نمازها را پيوسته به جا مي‌آورند،)[3] ایشان فرمود: نماز مستحبی.[4]

 شايد وجهش اين باشد كه: چون نماز نافله مکمل فريضه (نماز واجب) است، كسي كه نافله مي‌خواند، هر روز نمازش به طور كامل بالا مي‌رود و لذا دائم‌ الصلوه به شمار می‌آید. [5]

در حدیث قرب نوافل که با سندهاى معتبر در منابع حدیثى شیعه و اهل سنت روایت شده، آمده: امام صادق(ع) از پیامبر(ص) روایت کرده که خداوند فرمود: اظهار دوستی نکرد بندۀ من به چیزی دوست داشتنی­تر از آنچه واجب کردم بر او و او با نوافل به سوی محبت من می­آید تا اینکه من نیز او را دوست بدارم. پس هنگامی که او را دوست بدارم گوش او می­شوم آن گاه که می­شنود و چشم او می­شوم آن گاه که می­بیند و زبان او می­شوم آن گاه که سخن می­گوید و دست او می­شوم آن گاه که ضربه می­زند و پای او می‌شوم آن گاه که راه می­رود، هنگامی که به درگاه من دعا کند اجابت می­کنم و اگر از من درخواست کند به او می­دهم.[6]

در روايات زيادي، "نوافل" مکمل فريضه تلقي ‌شده است به این معنای كه خداوند نقصان نماز واجب را با نافله جبران مي‌كند. امام صادق (ع) فرمود: گاهي از نماز بنده، نصف يا ثلث يا ربع و يا خمس آن بالا مي­رود (پذيرفته مي­شود)؛ چرا که پذيرفته نمي­شود از او مگر نمازهايي که با توجه قلبي (و خلوص نيت) باشد و به جا آوردن نافله را دستور داديم تا کاستي هاي (نماز) واجب را جبران کند.[7]

پس اگر قبول نمازهاي واجب به طور كامل منوط به نافله است و اگر پذيرش همة اعمال منوط به پذيرفته‌شدن نماز است، پس سهل‌انگاري در نافله امر ناپذیرفتنی است. تا جایی که در روايات زيادي، قضای نوافل، مطلوب و مورد سفارش واقع شده، كه پیش از این از آن سخن گفتیم. همچنین در روایتی از امام حسن عسکری(ع) آمده است که انجام 51 رکعت نماز در روز از نشانه­های شیعه است.[8]