■ آواز خدا
گزیدهای از دروس کتاب شکست تنهایی (مقطع دوره دوم متوسطه)
نویسنده: حامد تقی راد
6. آواز خدا
راهبرد جلسه
در این جلسه به اهميّت تلاوت سورة حمد در نماز ميپردازيم.
جذابيت اوليه
مربی محترم ابتدا جدولی به شكل زير رسم كند و سؤالات را مطرح کند تا دانشآموزان به آنها پاسخ دهند. پیام جدول، ستون آخر آن است.
1.
2.
3.
1 |
ن |
و |
ح |
2 |
ي |
و |
م |
3 |
ب |
ل |
د |
حالا به سراغ پیام جدول میرویم. به نظر شما پیام جدول چیست؟
(رمز جدول نام مبارك سورهي حمد است)
شعر[1]
باز متن شعرم آواز خداست |
|
باز فصل مثنوی بیانتهاست |
باز باید در ثنایی این چنین |
|
حمدلله خواند و ربالعالمین |
باز در مهمانی گلواژه ها |
|
یاس ها، بابونه ها، آلاله ها |
باز در جشن اقاقیهای عشق |
|
رقص دلچسب قناریهای عشق |
میزنم دل را به دریای بلا |
|
پله پله تا ملاقات خدا |
میتوان از نور حق بیتاب شد |
|
نور اگر نتوان، توان مهتاب شد |
میتوان در حمد ربالعالمین |
|
مست شد از جام جانسوز یقین |
میتوان در حمد حق شعری سرود |
|
در سپاس بیكرانش لب گشود |
حمد تفسیر تمام سورههاست |
|
معنی الفاظ پر رمز خداست |
حمد یعنی قل هواللّه احد |
|
حمد یعنی از بلد تا فی كبد |
حمد رب اشرح لی گفتنهای ماست |
|
حمد زینت بخش قرآن خداست |
حمد یعنی عشق آن محبوب پاك |
|
نالههای عاشقان سینه چاك |
حمد یعنی آیة قالوا بَلی |
|
حمد یعنی إِستَجِبهای خدا |
معنی إنّا إلَیه راجعون |
|
از درون حمد میآید برون |
معنی اشهاد حقانیت است |
|
حمد استخلاص بعد از نیت است |
لم یلد یك وصف و آن عرفان تو |
|
حمد میخوانیم در فرمان تو |
پی سپاران طریق آنكه هست |
|
حمد مینوشند از جام اَلَست |
ز آنكه ما هم تشنگانی بیكسیم |
|
در طریق حمد حق همچون خسیم |
بر مدار حمد میشاید كه زیست |
|
چیست غیر از حمد خالق چیست، چیست؟ |
من نمیدانم سزاوار تو چیست |
|
مثنویم در خور حمد تو نیست |
تو بزرگِ، بینیازی، بینیاز |
|
تو حمیدی ای كریم سر فراز
|
پيوند با بحث
ما بايد در تمامي نمازها (واجب و مستحب) در رکعت اول و دوم، سوره مبارکة حمد را بخوانیم.
قَالَ رَسُولُ اللهِ 6:" لَاصَلَاةَ إِلَّا بِفَاتِحَةِ الْكِتَاب"[2]؛ هيچ نمازي نيست مگر آنكه سورة حمد در آن خوانده شود.
اگر به معنای سوره توجه کنیم، متوجه میشویم که حقیقت کلام وحی این است که تنها تکیهگاه برای همة انسانها خداست و اگر بخواهيم هيچ وقت احساس تنهايي نكنيم بايد با خواندن اين سورة مباركه، روزی چند بار به خودمان تذکر دهیم كه الله معبودي است كه خلايق در شناخت او حيرانند و او كسي است كه "رحمنالدنيا والآخرة و رحيمهما"[3] است. كسي كه مربي و تربيت كنندة جهانيان و مالك و سرور روز قيامت است. زماني كه از همة ما پرسيده خواهد شد در اين روز، حكومت و سلطنت از آن كيست؟ همه پاسخ خواهيم داد خداوند يكتا و قهار؛ "لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّار"[4].
نتيجهگيري
با تفكر در معنا و مفهوم سورة مباركه حمد خواهيم فهميد بهترين آواز براي صبحت با معبود مهربان، اين سوره خواهد بود. از همين جهت نماز بدون اين سوره نماز نخواهد بود.
خدایا به ما توفیق فهم معانی سوره حمد را عنایت فرما.