■ دعایی که پس از تمام شدن نماز و هنگام برخاستن و ترک مسجد به سمت قبله و نیز سمت چپ خوانده میشود چیست؟
پاسخ: آنچه در سیره و روش نمازگزاران و مؤمنان وجود دارد؛ این است که پس از سلامِ نماز و برخاستن، سه سلام میدهند. اول به طرف قبله به حضرت اباعبدالله الحسین سلام میدهند، سپس به سمت چپ بر گشته به امام رضا(ع) سلام داده و در آخر دوباره به سمت قبله برگشته به حضرت صاحب الزمان(عج) سلام میدهند.
با توجه به اینکه این نوع از سلام را در منابع روایی مشاهده نکردیم و طبیعتاً دعا و سلام مخصوصی برای این مورد خاص ذکر نشده است، میتوان به نیت زیارت از راه دور و نیز به قصد رجاء، با هر عبارتی به آن بزرگواران سلام داد. اما بهتر است از زیارتهایی استفاده کرد که در روایات مختلف بدان اشاره شده است.
بنابراین برای سلام به امام حسین(ع) مناسب است گفته شود: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُه».
امام صادق(ع) به سدیر فرمودند: هر بار گفتن این سلام و زیارت به منزله این است که هر روز امام حسین(ع) را زیارت کرده باشی و ثواب آن به اندازه ثواب حج و عمره است.[1]
همچنین سلام به امام رضا(ع) با این عبارت باشد: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا الْحَسَنِ عَلِیَ بْنَ مُوسَى الرِّضَا وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ».[2]
در آخر به سمت قبله بر گشته و حضرت صاحب الزمان(ع)را با این عبارات مخاطب قرار داد: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ یَا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ ابْنَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ، السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْأَئِمَّةِ الْحُجَجِ عَلَى الْخَلْقِ أَجْمَعِین».[3]
[1]. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفارى، على اکبر، آخوندى، محمد، ج 4، ص 589، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، محقق، مصحح، جمعى از محققان، ج 99، ص 226، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق.
[3]. کفعمى، ابراهیم بن على عاملى، البلد الأمین و الدرع الحصین، ص 158 - 159، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1418ق.
■ آیا گفتن اذان و اقامه در نماز واجب است، و آیا میتوان با یک اذان و اقامه، چند نماز خواند؟
برخی از فقهای گذشته، مثل ابن عقیل و ابن جنید، اذان و اقامه را واجب میدانند.[1] اما اکثر مراجع معظم تقلید در احکام اذان و اقامه میفرمایند: برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیّه(نمازهای واجبی که در هر روز خوانده میشود) اذان و اقامه بگویند.[2 ...