■ آیا جلوگیری از برقراری نماز جمعه و جماعات و هیئات مذهبی به علت احتمال ابتلا به بیماریهایی مانند کرونا توجیه شرعی دارد؟
پاسخ: در اسلام، حدیث و قاعدهای کلی به نام «لا ضرر» وجود دارد که بر مبنای آن، اقدام شخص بر عملی که احتمال ضرر قابل توجه در آن میرود، جایز نیست.[1]
در این قاعده، هرچند ملاک تشخیص ضرر، عرف مردم هستند، ولی چه بسا همین عرف در موضوعات تخصصی به نظر کارشناسان و متخصصان آن موضوع مراجعه میکند.
بر این اساس، در موضوعاتی مثل بیماریها که تشخیص نوع و عملکرد آنها در حیطه تخصص کارشناسان پزشکی و ... است، باید به دنبال نظر آنها بود تا میزان ضرر آنها برای عرف مشخص گردد.
لذا در فرض سؤال، اگر اموری مثل شرکت در تجمعات، دارای احتمال بسیار بالای سرایت و شیوع بیماری باشد، به طوری که این احتمال در نظر مردم قابل توجه و غیر قابل چشمپوشی شمرده شود، شرعاً نباید به آن اقدام نمود.
البته ممکن است در برخی موارد، به گونهای عمل شود که میزان احتمال ضرر پایین آمده و از اهمیت آن کاسته شود، که در اینصورت اقدام به آن اشکالی نخواهد داشت؛ مثل اینکه شرکت در تجمعات همراه با رعایت نکات بهداشتی از سوی تمام حاضران باشد. با این وجود، حتی در این صورت نیز بهتر است هنگام شیوع بیماریهای واگیر و کُشنده، به حداقلها اکتفا شود. و اینکه گفته میشود فردی با وجود شیوع ویروسهای کُشنده و یا علیرغم بیماری شدید به حرمی رفته و بیمار نشده و یا شفا گرفته، نشانگر و دلیل آن نیست که تجمعات گسترده را در چنین زمانهایی ترویج و تبلیغ کنیم![2]
[1]. جهت آگاهی بیشتر در این زمینه، ر. ک: 64611 (معنای قاعده «لا ضرر و لا ضرار»).
[2]. ر. ک: «ارتباط و همنشینی با جذامیها»، 80420.
■ اگر کسی در نزد ما قرائت نمازش اشتباه باشد لازم است به او بگوییم؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای : اگر ناشی از جهل به حکم باشد ارشاد جاهل بنا براحتیاط واجب است در غیر اینصورت لازم نیست و شما وظیفهای ندارید.
آیت الله وحید خراسانی : او را راهنمایی کنید.
آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که احکامی را نمی دانند لازم ...
■ نمازهای مستحبی شبانهروزی - از جمله نماز شب - چه ثوابهایی دارند؟
در آموزههای دینی ما برای نوافل(نمازهای مستحبی) آثار و پاداشهایی گزارش شده است که به برخی از آنها اشاره میشود.
جبران کاستیهای نماز واجب
غیر از افراد ویژهای که در نماز تمام توجهشان به حضرت حق است، دیگران کم و بیش در نمازشان توجهی به غیر خدا دا ...
■ آیا درست است که میگویند جایز نیست جلوی نماز خوان عکس یا تصویر باشد؟ اگر درست است چرا ?
در روایاتی از نماز خواندن در مقابل عکس و تصویر و تمثال نهی شده است ، مگر آنکه پارچه ای بر روی آن انداخته شود و آن عکس و ثمثال پوشانده شود .
« محمد بن مسلم از امام باقر علیه السلام سوال کرد من نماز می خوانم و در مقابلم تصاویری است و من هم به آن تصو ...