■ چرا تا جایی که ممکن است باید در مسجد نماز خواند و مسجد اینقدر حق به گردن همسایگانش دارد ؟
پاسخ:
مسجد در شریعت اسلام به عنوان عبادتگاه مسلمانان معرفی شده است . از این جهت دارای اهمیت فوق العاده ای است . از طرفی نیز در بعضی از روایات به عنوان خانه خداوند روی زمین معرفی شده که این نیز بر اهمیت آن می افزاید.
در حدیث قدسی از خداوند متعال، نقل شده:
آگاه باشيد كه خانههاى من روى زمين مساجد هستند كه براى اهل آسمان ها روشنايى مىدهند، همان طورى كه ستارگان براى اهل زمين مىدرخشند. پس خوشا به حال كسى كه در خانه خود، خود را پاك كند. آن وقت مرا در خانهام (مسجد) زيارت نمايد.(1)
علاوه بر آن که اصل بنای مسجد توسط کسانی صورت می گیرد که اهل معنویت و عمل خیر هستند . با اخلاص بنای مسجد را آغاز می کنند، مکان مسجد تاثیر بسیاری در نماز و نمازگزار دارد.
فضای مسجد به جهت نمازی که نمازگزاران در مسجد به جا آورده اند، از عوامل موثر در نمازگزار و نماز است.هر چند به حسب ظاهر مشاهده نمی شود اما به تجربه ثابت شده ،چنین است.
در روایات اسلامی برای نماز در مسجد اهمیت خاصی قائل شده تا اندازه ای که در برخی از روایات آمده است :
اگر کسی در خانه نماز خود را به جماعت بخواند تا از مسجد دوری کند، نماز او و نماز کسی که با او نماز خوانده، کامل نیست، مگر اینکه عذری داشته باشد.(2)
نمازی که در مسجد خوانده شود ،علاوه بر آثاری که بر فرد می گذارد، آثاری دیگری دارد که در روایات اسلامی به آن ها اشاره شده است از جمله : بهره مندی از رحمت الهي ،نورانيت فوق العاده پيدا كردن در قيامت،(3) پاک شدن از گناهان .امام صادق علیه السلام می فرمایند:
بر شما باد به مسجد رفتن ،زیرا مساجد خانه های خدا روی زمین اند. هر کس پاک و پاکیزه وارد آن ها شود، خداوند او را از گناهانش پاک می کند و در زمره زائران خود قرارش می دهد . پس در مساجد بسیار نماز بگزارید و بسیار دعا بخوانید.(4)
امیرالمومنین در سخنی آثار حضور در مسجد و اقامه نماز در آن را چنین بر می شمارد:
مَنِ اخْتَلَفَ إِلَى الْمَسَاجِدِ أَصَابَ إِحْدَى الثَّمَانِ أَخاً مُسْتَفَاداً فِي اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً أَوْ آيَةً مُحْكَمَةً أَوْ رَحْمَةً مُنْتَظَرَةً أَوْ كَلِمَةً تَرُدُّهُ عَنْ رَدًى أَوْ يَسْمَعُ كَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى هُدًى أَوْ يَتْرُكُ ذَنْباً خَشْيَةً أَوْ حَيَاء؛(5)
هر كس پيوسته يا در وقت هر نماز به طرف مساجد روان باشد، يكى از اين هشت چيز را بهره خواهد برد:
برادرى كه در راه خدا مورد استفاده او باشد، يا طرفه دانشى كه از زبدههاى علم باشد، يا نشانه محكمى كه در راه حقّ او را استوار سازد، يا رحمتى از طرف حقّ كه در انتظار او بوده، يا كلمه و سخنى كه او را از بدى باز دارد، يا شنيدن جملهاى كه او را به راه خير و نجات راهنمائى كند، يا گناهى را از ترس خدا ترك نمايد، و يا آن كه از سر شرم و حيا گناهى را ترك كند.
برادر عزیز؛
اين فوائد که همه در رفتن به مسجد است، لزوم نماز در مسجد و حضور در مسجد را دو چندان می کند. رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم کسی را که در همسایگی مسجد باشد و نماز خود را در مسجد نخواند ،مذمت کرده و می فرماید: َلا صَلَاةَ لِجَارِ الْمَسْجِدِ إِلَّا فِي مَسْجِدِ؛(6) نماز همسایه مسجد جز در مسجد کامل نیست.
اما این به معنای آن نیست که اگر همسایه نمازش را بیرون از مسجد بخواند ،درست نیست، بلکه نماز او کامل نیست، یعنی از ثواب کم تری بهره می برد.
مسجد از جهت مکانی، دارای ارزش والایی است. نماز خواندن در مسجد ثواب بیش تری دارد، از این رو سفارش شده تا جایی که ممکن است نماز در مسجد بخوانید. بهتر است سعی شود نماز در مسجد - فرادی یا جماعت- خوانده شود.
پی نوشت ها :
1. شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة،مؤسسه آل البيت عليهمالسلام قم، 1409 هجرى قمری، ج1، ص 381
2. همان، ج5، ص196.
3. شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، انتشارات جامعه مدرسين قم، 1413 هجرى قمری،ج 1، ص239 .
4. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه،دارالحدیث، قم ، 1416 ه ش ، ص 1259، عنوان 1751 .
5. شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ج1، ص 237.
6. شيخ طوسى، التهذيب، دار الكتب الإسلاميه تهران، 1365 هجرى شمسی، ج 3، ص 6.
■ آيا نماز بر تمام جوانب زندگي اثر گذار است؟
بي اعتنايي به نماز و توجه نكردن و عدم رسيدگي به آن، سبب شده كه نماز امري ساده، بي ارزش و پيش پا افتاده شناخته شود و گروهي آن را كاري بي فايده و عملي بي اثر در زندگي خود بدانند و حتي كار به جايي برسد كه عده اي بگويند نماز چه اثري در زندگي دارد و حال آ ...
■ چگونه می توانیم تشخیص دهیم نمازی که می خوانیم از روی ریا می باشد؟
در احادیث پیامبر و اهل بیت علیهم السلام برای شخص ریاکار نشانه های ذکر گردیده که فهرست وار به آنها اشاره می نمائیم:
- هنگامى كه كسى نزد اوست تلاش مى كند اعمال الهى انجام دهد
- هنگامى كه تنها شد در انجام عمل كسل است!
- در تمام كارهايش اصرار دارد مر ...
■ نماز مستحبی ما را زودتر به كمال مى رساند يا خدمت به مردم؟
عبادات فردى كه واجب است حتماً بايد انجام گيرد و قابل تغيير و تبديل نيست، اما اگر بخواهيم مستحبات فردى را نسبت به خدمات اجتماعى بسنجيم مثلًا اگر انسان مشغول خدمتى است كه جامعه را در راه صحيحى وارد مىكند و دلهاى عده زيادى را به دين و خداى سبحان نزديك ...