■ خواندن نماز والدین چگونه است؟ آیا میتوان آنرا برای پدربزرگ و مادر بزرگ نیز خواند؟
پاسخ از طرف محمد قهرمانی: در برخی از منابع روایی - البته بدون آنکه صریحاً مستند به روایتی شود - نمازی تحت عنوان «نماز والدین» چنین نقل شده است:
این نماز دو رکعت است؛ در رکعت اول بعد از حمد، ده مرتبه آیه «رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَ لِوَالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ»،[1] خوانده میشود. در رکعت دوم بعد از خواندن سوره حمد، ده مرتبه آیه: «رَبِّ اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِمَنْ دَخَلَ بَیْتِیَ مُؤْمِناً وَ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ»،[2] خوانده میشود. در ادامه رکعت دوم تشهد و سلام نماز است. پس از سلام نماز بدون تغییر حالت نماز، ده مرتبه آیه «رَّبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانِی صَغِیراً»[3] خوانده میشود».[4]
این نماز با عنوان «نماز والدین» آمده و با توجه به آیات مندرج در آن، مخصوص پدر و مادر میباشد، اما میتوان برای ارجنهادن به زحمات پدربزرگ و مادربزرگ، دو رکعت نماز مستحبی خواند و اگر آن دو رکعت، مشابه نماز والدین هم باشد، ایرادی نخواهد داشت.
[1]. «پروردگارا، من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا میشود، بیامرز»؛ ابراهیم، 41.
[2]. «پروردگارا، مرا، و پدر و مادرم و تمام کسانى را که با ایمان وارد خانه من شدند، و جمیع مردان و زنان باایمان را بیامرز»؛ نوح، 28.
[3]. «پروردگارا، همانگونه که آنها مرا در کوچکى تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده»؛ اسراء، 24.
[4]. طبرسى، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 334، قم، الشریف الرضى، چاپ چهارم، 1412ق.
■ طریقه خواندن نماز در اسلام اولین بار چطور بود؟ و اوقات نماز را چه کسانی معیّن میکردند؟
در مورد اولین نماز و نیز چگونگی تفکیک نمازها و وقت آنها، گزارشهای گوناگونی وجود دارد. به هر حال مسلّم است که در ابتدای ظهور اسلام که مسلمانان هنوز در مکه بودند، خداوند نمازهای یومیه را بر آنان واجب کرد، اما در مورد چگونگی تفکیک نمازها، برخی گزارشها ...
■ نحوه پاسخ دادن جواب سلام در حین نماز چگونه است؟
در حال نماز، انسان نباید به دیگرى سلام کند و اگر دیگرى به او سلام کند، باید طورى جواب دهد که سلام مقدّم باشد؛ مثلًا بگوید: «السَّلٰامُ عَلَیْکُمْ» یا «سَلٰامٌ عَلَیْکُم» و نباید «عَلَیْکُمُ السَّلٰامْ» بگوید.[1]
شایان ذکر است که، انسان باید جوا ...
■ اگر نماز عصر را شخصی غیر از امام جمعه بخواند، آیا اقتدا به او در نماز عصر جایز است؟
اقتدا در نماز عصر روز جمعه به غیر امام جمعه اشکال ندارد، ولی هرگاه بخواهد با مراعات احتیاط در خواندن نماز ظهر پس از خواندن نماز جمعه نماز عصر را به جماعت بخواند، احتیاط کامل این است که به کسی اقتدا نماید که نماز ظهر را احتیاطاً بعد از نماز جمعه خواند ...