■ آیا توصیه شده است بعد از ادای نماز جماعت و یا فرادا، اندکی همانجا نشسته و در ترک محل نماز عجله نکنیم؟
پاسخ از طرف محمد دماوندی: در «أمالی» شیخ صدوق[1] (م 381ق)؛ روایتی مسند از ابوسعید خدری از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: «... کسى از شما نباشد که در خانه خود تطهیر کند و با مسلمانان نماز جماعت خوانده و همانجا منتظر نماز دیگر بماند جز آنکه فرشتگان گویند: خدایا! او را بیامرز خدایا! به او رحم کن».
این روایت در برخی متون حدیثی اهلسنت نیز به صورت مسند از ابو سعید خدری نقل شده است.[2]
سند این روایت همانطور که برخی گفتهاند قوی است.[3]
به هر حال؛ آنچه در این روایت آمده این است؛ کسی که در نماز جماعت شرکت کند و منتظر نماز دیگری باشد؛ مثلاً نماز ظهر را به جماعت بخواند و در جای خود بنشیند و منتظر نماز بعدی - یعنی مثلاً نماز عصر- باشد تا آنرا هم به جماعت بخواند، فرشتگان برای او طلب آمرزش و رحمت میکنند؛ از اینرو، از این روایت به خصوص فهمیده نمیشود که چنین ثوابی برای نماز فرادا هم باشد. هرچند خواندن تعقیبات وارده (دعا و ذکر و قرآن) بعد از نماز - چه نماز جماعت و چه فرادا- سفارش شده است و اگر نمازگزار مشغول به اینها باشد، مستحب است و در واقع، پسندیده است که مقداری بنشیند و به فراخور حال خویش به تعقیبات مشغول باشد تا به ثوابهای دعا و ذکر و قرآن برسد. نه اینکه بعد از نماز عجله کند و از جایگاه خود برخیزد و به تعقیبات بی توجه باشد، مگر اینکه عذر شرعی داشته باشد.
[1]. ابن بابویه، محمد بن على، الأمالی، ص 322، تهران، کتابچى، چاپ ششم، 1376ش؛ ر. ک: فتال نیشابورى، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج 2، ص 334، قم، انتشارات رضى، چاپ اول، 1375ش.
[2]. ابوبکر بیهقی، أحمد بن الحسین، السنن الکبرى، ج 2، ص 25 – 26، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ سوم، 1424ق؛ ابن شاهین بغدادی، أبو حفص عمر بن أحمد، الترغیب فی فضائل الأعمال و ثواب ذلک، ص 27، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1424ق؛ ابن ابی اسامه، أبو محمد الحارث بن محمد، بغیة الباحث عن زوائد مسند الحارث، ج 1، ص 271 – 272، مدینه، مرکز خدمة السنة و السیرة النبویة، چاپ اول، 1413ق.
[3]. مجلسى، محمدتقى، لوامع صاحبقرانى مشهور به شرح فقیه، ج 4، ص 421، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1414ق.
■ در نماز جماعت، چگونه به امام ، متصل شویم؟ چند نمونه اش را بیان بفرمایید؟
حالت هاى مختلف براى پيوستن ( يعني اقتداء) به نماز جماعت.
اگر در رکعت اول امام اقتداء کند.
1. در بين قرائت: مأموم حمد و سوره را نمىخواند و بقيّه اعمال را با امام جماعت بجا مىآورد.
2. در ركوع: ركوع و بقيّه اعمال را با امام جماعت بجا مىآورد ...
■ آیا خواندن نماز هنگام گفتن اذان صحیح است؟
برای دست یابی به پاسخ، بیان دو نکته لازم به نظر می رسد.
1. بر هر مکلفی واجب است در هر شبانه روز در 5 وقت نماز بخواند[1] صبح، ظهر و عصر، مغرب و عشا.[2]
2. مکلف باید نمازهایش را بعد از رسیدن وقت آن نماز بخواند؛ مثلاً نماز صبح را بعد از داخل شدن و ...
■ انسان چگونه مي تواند به نماز علاقه زيادي پيدا كند؟
مواردي كه در علاقهمندي انسان به نماز موثر است، به طور اختصار عبارت است از:
1. شناخت نسبت به نماز و اهميت آن;
2. شناخت و توجه كافي نسبت به معبود و اين كه در نماز با چه كسي سخن ميگوييم;
3. پرهيز دادن ذهن، فكر، انديشه و قلب از اشتغال به دنيا ...