■ * الف) چه كنم نمازها به ويژه نماز صبحم را در اول وقت بخوانم؟ ب) براى اهميت بخشيدن به نماز فرزندانى كه نسبت به آن سهل انگارند چه راه‌هايى وجود دارد؟
پاسخ:
* الف) يكى از واجباتى كه در دين اسلام بسيار اهميت دارد، نماز است. نماز يك وظيفه ثابت و معين و يك دستور انضباطى است كه روح توجه به پروردگار را در انسان زنده مى‌كند: (فَأَقِيمُوا الصَّلَوةَ إِنَّ الصَّلَوةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَـبًا مَّوْقُوتًا)[نساء، آيه103.]؛ نَماز را ]به صورت معمول[ انجام دهيد، زيرا نماز وظيفه ثابت و معينى براى مؤمنان است. نماز، مظهر پيوند با خدا و ارتباط با اوست؛ به همين دليل از همه عبادت‌ها برتر و بالاتر است. مؤمنان ارزش بسيارى براى اصل نماز و زمان برگزارى آن قائلند:(انعام، آيه92) و سهل‌انگارى در نماز، به ويژه در اوقات اوليه آن ممكن است زيان‌هايى در پى داشته باشد(ماعون، آيه4 ـ 5). كسانى كه نه ارزشى براى نماز قائلند و نه به اوقاتش اهميتى مى‌دهند، نماز را از وقت فضيلت خود تأخير مى‌اندازند. تجربه نشان داده كه اگر مسايل تربيتى تحت انضباط و شرايط معين قرار نگيرد، عده‌اى آن را به دست فراموشى مى‌سپارند و اساس آن به كلى متزلزل مى‌گردد. اين گونه مسائل حتماً بايد در زمان معين و با انضباط دقيق قرار گيرد، تا هيچ كسى براى ترك آن عذر و بهانه‌اى نداشته باشد، لذا براى اين كه به اين مشكلات دچار نشويم شايسته است خود را مقيد كنيم به اين كه حتماً نمازها را در آغاز وقت بخوانيم.
امام باقر(عليه السلام) مى‌فرمايد: هر گاه نماز در اول وقت بالا رود، سفيد و درخشان به سوى صاحبش باز مى‌گردد و به او خطاب مى‌كند: از من مواظبت نمودى خدا تو را حفظ كند و هر گاه در غير وقت خود و بدون شرايط بالا برود، سياه و تاريك به سوى صاحبش باز مى‌گردد و به او مى‌گويد: مرا تباه ساختى، خدا تو را نابود كند![كلينى، اصول كافى، ج3، ص286]
امام صادق(عليه السلام) نيز مى‌فرمايد: هر گاه نمازگزار نماز صبح را با طلوع فجر به جاى آورد دو مرتبه براى او نوشته مى‌شود، هم فرشته صبح و هم فرشته شب مى‌نويسد ]نماز صبح را فرشته روز و فرشته شب هر دو مشاهده مى‌كنند![وسائل الشيعه، ج1، ص373; ]
ب) درباره نمازخوان كردن فرزندان دو مرحله توصيه شده است:
1. بيان كردن ارزش و آثار نماز و نيز بازگو كردن آثار زشت ترك نماز.
2. ارائه الگوهاى عملى از سوى والدين، بزرگ‌ترها، هم كلاسى‌ها و... كه اين مهم‌ترين مرحله است. بهترين راه براى نمازخوان كردن فرزندان، ارائه الگوى عملى به آنهاست و اين مهم اتفاق نخواهد افتاد، مگر آن كه خود بزرگ‌ترها با كردار و عملشان لذت نماز خواندن را در جان فرزند رسوخ دهند؛ وقتى فرزند ببيند پدر و مادر در اول وقت هر روز نماز مى‌خواند، وقتى ببيند هم كلاسى‌ها در مدرسه وضو گرفته و به نماز مى‌ايستند، وقتى ببيند در مساجد و نماز جمعه‌ها مردم با عشق و شور وصف‌ناپذير به نماز مى‌ايستند، وقتى ببيند فضاى جامعه فضاى نماز است، خود به خود او هم اهل نماز مى‌شود و بدون اين كه به او گفته شود خودش به نماز مى‌ايستد، لذا تشويق عملى مانند تهيه هديه، بردن پارك و تفريح، طرح دوستى و گسترش رابطه با انسان‌هاى مقيد به نماز و... از عواملى است كه مى‌تواند به اين مهم كمك نمايد.
در پايان شايسته است بگوييم: ترك نماز يا سهل‌انگارى در آن در افراد، به خصوص در بين نوجوانان وجوانان علت‌هايى دارد كه او را به روى نياوردن به نماز يا ترك آن مى‌كشاند. اين علت‌ها ممكن است سستى عقيده به معاد يا خداشناسى و يا تأثير منفى دوستان ناباب او باشد؛ هم چنين احتمال دارد مشكلات مادى و سرخوردگى روحى، چنين مشكلى را آفريده باشد. دوست شدن و گفتوگو با چنين فردى و گوش دادن به درد دل او و سخنانش، كليد حل اين مشكلات را به دست ما مى‌دهد. بعد از شناخت مشكلات مى‌توان با افراد متخصص در اين زمينه مشورت كرد.
تشويق افراد به امور عبادى اصل است، مگر اين كه چاره‌اى جز استفاده از روش توبيخ نباشد.
■ در قرآن آيه اي داريم كه مي فرمايد:« إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر» با توجه به اين آيه و اينكه اكثريت مردم مقيد به خواندن نماز هستند چرا با این وجود گناه می کنند؟
بر اساس آنچه از روايات و تفاسير به دست مي آيد اين است كه بازدارندگى از گناه جزئى از طبيعت نماز است. از همین رو نماز هر چند سطحی و ناآگاهانه باشد غیر ممکن است که هیچ گونه تاثیری در نمازگزار نداشته باشد چراكه كساني که نماز حقیقی نمی خوانند و آلوده به گ ...
■ برخىها كه نمازشان را ترك كرده اند مىگويند اگر خداوند مشكلات ما را حل نكند نماز نخواهيم خواند؛ آيا اين درست است؟
فرض مىكنيم كه آنچه برخى مىگويند مطلب صحيحى باشد كه اگر خدا مشكل ما را حل كند ما نماز مىخوانيم؟ حال با توجه به اين فرض به مطالب زير توجه شود:
الف - اگر كسى كه مشكلى ندارد فقط بايد نماز بخواند، در اين صورت اكثر مردم نبايد نماز بخوانند؛ چون هر يك ب ...
■ آيا پيامبر(ص) در نمازشان قنوت مي خواندند؟ اگر خير پس اين حکم چگونه پيدا شده است و اگر بله چرا اغلب مسلمانان اين حکم را در احکام فقهي خود ندارند؟
قنوت از مستحبات نماز واجب و مستحبی است و در کتب شيعه، روايات معتبري از رسول اکرم صلي الله عليه وآله وسلم و ائمه اطهار عليهم السلام نقل شده است که تمامی بر فضيلت قنوت در تمام نمازها گواهی می دهد.
علامه محمد تقی مجلسی در کتاب فقهی گرانسنگ« لوامع صا ...
