■ حالات چهارده معصوم عليهم السلام هنگام نماز چگونه بوده است و چقدر به نماز اهمیت می دادند؟
پاسخ از طرف سعید خانزاده: به تعدادي از روايات و نقل هاي تاريخي اشاره مي کنیم:
1.رسول خدا صلی الله عليه و آله
همسر آن حضرت میگوید: قبل از نماز با پیامبر (ص) صحبت میکردیم و او نیز سخن میگفت؛ ولی هنگامی که وقت نماز فرا میرسید (سخن با ما را رها میکرد) گویا اصلاً نه ما او را میشناسیم نه او ما را میشناسد. (1)
ایشان مي فرمود: «همانا خداوند روشني چشم مرا در نماز قرار داد و نماز را محبوب من نمود و.. من هرگز از نماز سير نمي شوم » (2) و با اين كه بي گناه بود اما از خوف خداوند چنان در نماز مي گريست كه جانمازش خيس مي شد. (3)
2.اميرالمومنين علي (عليه السلام)
ایشان چون وقت نماز فرا مي رسيد، به خود مي پيچيد و مي لرزيد، به او مي گفتند: اي اميرالمؤمنين ! تو را چه شده است؟ مي فرمود: وقت اداي امانتي شده است كه خداوند آن را بر آسمانها و زمين و كوهها عرضه كرده و آنها از قبول آن ابا كردند و از آن بيمناك شدند. (4)
3.حضرت فاطمه (سلام الله عليها )
ایشان مانند پدر گراميشان آنقدر به نماز مي ايستاد كه پاهايش ورم مي كرد. (5) پيامبر اکرم فرمودند: « و اما دخترم فاطمه ... هرگاه در محرابش به نماز مي ايستد، نورش براي فرشتگان آسمان آن چنان مي درخشد كه ستارگان براي اهل زمين مي درخشد آن گاه خداوند به فرشتگانش مي فرمايد: اي فرشتگانم! به كنيزم و سرور كنيزم فاطمه (س ) بنگريد كه در برابرم ايستاده است و از ترس من، بدنش مي لرزد و با تمام وجودش به عبادتم برخاسته است من شما را گواه مي گيرم كه شيعيانش را از دوزخ در امان دارم.» (6)
4.امام حسن عليه السلام
ایشان هنگام نماز بهترين لباسش را مي پوشيد و در جواب این سوال كه چرا بهترين لباس هاي خود را می پوشيد مي فرمود: «خدا زيباست و زيبايي را دوست دارد» (7)سپس اين آيه را تلاوت می کردند: «خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» (8) و هنگامي كه به نماز مي ايستاد تن مباركش مي لرزيد. (9)
5.امام حسين عليه السلام
ایشان عصرِ نهم محرم به برادرش عباس فرمود: « اگر بتواني دشمن را از جنگ منصرف كني، چنين كن تا امشب نماز بخوانيم، زيرا خداوند مي داند كه من نماز و تلاوت قرآن را دوست دارم.» (10) و فرداي آن روز در بدترين شرايط جنگ، هنگامي كه ابوثمامه صائدى وقت نماز را به ایشان تذكر داد، امام در حق او بهترين دعا را كرد: «نماز را به يادآوردي، خداوند تو را از نمازگزاران يادآور قرار دهد» (11) سپس به اقامه نماز پرداختند.
6.امام سجاد عليه السلام
ایشان در شبانه روز هزار ركعت نماز مي خواند. و در نماز، رنگ صورتش تغيير مي كرد و همانند بنده ذليل، در برابر خدا مي ايستاد، و از ترس مي لرزيد و نمازش هميشه نماز وداع بود؛ آن چنان كه گويي بعد از آن نمازي نخواهد خواند. (12) آنقدر به نماز مي ايستاد تا پاهايش متورم مي شد. (13)
وقتی آن حضرت به نماز میایستاد همچون ساقۀ درختی بود و هیچ جزئی از بدن و لباس او حركت نمیكرد؛ مگر آن مقداری را كه باد به حركت در میآورد. (14)
از حالات نماز ديگر امامان عليهم السلام به دليل طولاني شدن صرف نظر مي نمائيم. (15)
__________________
(1)وَ قَالَتْ عَائِشَةُ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يُحَدِّثُنَا وَ نُحَدِّثُهُ فَإِذَا حَضَرَتِ الصَّلَاةُ فَكَأَنَّهُ لَمْ يَعْرِفْنَا وَ لَمْ نَعْرِفْهُ. (بحار الانوار، ج81، ص258).
(2)يَا أَبَا ذَرٍّ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُرَّةَ عَيْنِي فِي الصَّلَاةِ وَ حَبَّبَهَا إِلَيَّ كَمَا حَبَّبَ إِلَى الْجَائِعِ الطَّعَامَ وَ إِلَى الظَّمْآنِ الْمَاءَ وَ إِنَّ الْجَائِعَ إِذَا أَكَلَ الطَّعَامَ شَبِعَ وَ الظَّمْآنَ إِذَا شَرِبَ الْمَاءَ رَوِيَ وَ أَنَا لَا أَشْبَعُ مِنَ الصَّلَاة (بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج79 ؛ ص233)
(3)عَن عَلِيٍّ ع فِي خَبَرٍ طَوِيلٍ أَنَّهُ ذَكَرَ مِنْ حَالاتِ النَّبِيِّ ص: وَ كَانَ يَبْكِي حَتَّى يَبْتَلَ مُصَلَّاهُ خَشْيَةً مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ مِنْ غَيْرِ جُرْمٍ. (مستدركالوسائل، ج 11، ص 240)
(4)كَانَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع إِذَا حَضَرَ وَقْتُ الصَّلَاةِ يَتَزَلْزَلُ وَ يَتَلَوَّنُ فَيُقَالُ لَهُ مَا لَكَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ فَيَقُولُ جَاءَ وَقْتُ أَمَانَةِ اللَّهِ الَّتِي عَرَضَهَا عَلَى السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَ أَشْفَقْنَ مِنْهَا وَ حَمَلَهَا الْإِنْسَانُ فَلَا أَدْرِي أُحْسِنُ أَدَاءَ مَا حَمَلْتُ أَمْ لا (بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج81 ؛ ص248)
(5)قَالَ الْحَسَنُ مَا كَانَ فِي الدُّنْيَا أَعْبَدَ مِنْ فَاطِمَةَ ع كَانَتْ تَقُومُ حَتَّى تَتَوَرَّمَ قَدَمَاهَا. (بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج43 ؛ ص76)
(6)قال النبی (ص) : مَتَى قَامَتْ فِي
■ لطفا آداب و مستحبات سجده را بیان کنید.
( مُستحبّات سُجود )
1. بعد از آن كه سر از ركوع برداشت و كاملاً ايستاد براى رفتن به سجده تكبير بگويد
2. موقعى كه مرد مىخواهد به سجده برود، اول دستها را به زمين مىگذارد و اما زن، اوّل زانوها را به زمين گذارده و به طور كامل مىنشيند سپس سجده ...
■ لطفا پیامدهای بیتوجهی به نماز را توضیح دهید
شرمندگی در پیشگاه خداوند
حمادبنعيسى گويد: روزى امام ششم به من فرمود: ميتوانى خوب نماز بخوانى؟ عرض كردم يا سيدى، من كتاب نماز حريز را حفظ كردم. فرمود: بر تو باكى نيست، برخيز نماز بخوان! حماد گويد برابر آن حضرت رو به قبله ايستادم و تكبير نماز را گ ...
■ آیا "ایاک نعبد و ایاک نستعین" را باید با قصد قرائت بخوانیم نه قصد انشاء؟
در مورد اذکار و الفاظ نماز و قرائت حمد و...، فهم معنا و قصد انشاء نه تنها جایز، بلکه بسیار خوب است. شکّى نیست که هدف از این الفاظ، معانى آن است. هدف، تسبیح، تهلیل، حمد و ستایش خدا است، و این امر با قصد لفظ بدون قصد معنا حاصل نمى شود، بلکه در مورد سور ...