■ با وجود اهمیت بالای نماز چرا خداوند در قرآن مهمترين شيوه راز و نياز با خود را براي ما شرح نداده است؟
پاسخ: قرآن معجزه دائمي پيامبر اسلام صلي الله عليه وآله است وبه مثابه قانون اساسي اسلام مي باشد ودر قانون اساسي همان گونه که از اسم او پيداست اصول اساسي بيان مي شود نه جزئيات آن،زيرا اگر بنا باشددر هر موضوعي وارد جزئيات شود وبه همه سؤالات در زمينه آن موضوع پاسخ دهد،از کتاب واحد بودن خارج مي شود ودائره المعارفي قطور مي گرددکه مراجعه واستفاده از آن کار مشکلي است،ضمن آنکه فروعات مسائل،متغير هستند وبر حسب زمان ومکان وشرائط افراد،دچار دگرگوني مي شوندوحکم ثابتي براي همه مواردوجود ندارد،لذا مناسب است کليات احکام بيان شود وجزئيات به عهده بزرگان دين ومفسران آگاه،گذاشته شود تا بر حسب نياز افراد در زمانهاي مختلف،توسط اينها استخراج وبه مردم عرضه شود.
روش آموزشى قرآن بيان كليات و اصول عمومى است، تشريح مصاديق و جزئيات غالباً بر عهده پيامبر گرامي(ص) ميباشد. رسولخدا(ص) نه تنها مأمور به تلاوت قرآن بود، بلكه در تبيين آن نيز مأموريت داشت، چنانكه ميفرمايد:« وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ» ؛« و قرآن را بر تو فرستاديم تا آنچه براى مردم نازل شده است، براى آنها بيان كنى و آشكارسازى، شايد آنان بينديشند.
در آية يادشده دقت كنيد، ميفرمايد:
«تبيّن» و نميگويد:«لتقراً» يا«ليتلو» و اين نشانه آن است كه پيامبر(ص) علاوه بر تلاوت، بايد حقايق قرآنى را روشن كند.
بنابراين انتظار اينكه مصاديق و جزئيات در قرآن بيايد، همانند اين است كه انتظار داشته باشم همه جزئيات در كتاب قانون اساسى كشور ذكر شود.
در قرآن فقط به اصول کلي اشاره شده است. مثلا قرآن بصورت قانون کلي مي فرمايد: اقم الصلاه يا کتب عليکم الصيام. نماز بخوانيد و روزه بگيريد. اما اينکه نماز را با چه وضعيتي و کيفيتي بخوانيم، ديگر در قرآن نيامده. اينکه در هر وقت نماز چند رکعت باشد؛ و کيفيت خواندن نماز چگونه باشد؟ اين وظيفه پيامبر است. پيامبر موظف است نحوه نماز خواندن و تعداد رکعات هر وعده را همانگونه كه خداوند متعال دستور داده براي مردم تبيين نمايند. كما اينكه اين مساله در بسياري ديگر از احكام نيز به همين صورت است مثلا در خصوص زكات خداوند متعال در قرآن مقدار آن را تعيين ننموده اند و يا با وجود اينكه دستور انجام حج در قرآن آمده اما مقدار هفت دور طواف در آن ذكر نگرديده بلكه اين موارد را رسول خدا (ص) براي مردم شرح داده اند.
■ سه تکبیر آخر نماز چه معنی دارد؟ معنی ومقصود از این کار چیست؟
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هنگامی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) مکه را فتح کردند با اصحابش نزدیک حجرالاسود نماز خواندند و پس از نماز دستها را بلند کردند و سه بار تکبیر گفتند وبه اصحاب خود فرمودند: این تکبیرها را رها نکنید. «علل الشرایع ...
■ چرا از ديگر غسلها(مستحب و واجب ) به جز غسل جنابت نمي توان بدون گرفتن وضو نماز خواند؟
علت این امر بازگشت به روایاتي مي نمايد كه در اين زمينه نقل گرديده و در آن بر اين نكته تصريح مي نمايد كه تنها با غسل جنابت است كه مي توان بدون وضو نماز خواند.
به عنوان نمونه امام صادق عليه السّلام در روايتي فرموده اند:«كلّ غسل قبله وضوء إلّا غسل الجن ...