■ اهميت و جايگاه نماز را از ديدگاه قرآن بيان كنيد؟
پاسخ: نگاهي گذرا به آيات قرآن كريم گوياي اهميت زياد نماز در اين كتاب آسماني مي باشد كه در اينجا جهت پاسخ به اين سوال به بررسي اجمالي جايگاه و اهميت نماز از منظر قرآن مي پردازيم.
يك – معرفي نماز به عنوان فريضه اي كه در هيچ حالتي از انسان ساقط نمي شود
در اهميت و عظمت نماز همين بس كه خداوند، اجازه نداده است در هيچ حال و زمانى، از انسان ساقط گردد؛ چنان كه مىفرمايد:«ان الصلاة كانت على المؤمنين كتاباً موقوتاً» ؛«يعنى، نماز فريضهاى است كه بايد در مواقع و زمانهاى معينى انجام شود و مقصد از« كتاب موقوت» اين است كه نماز فريضه ثابتى است كه اصلاً تغييرپذير نيست و در هيچ حالتى ساقط نمىشود.
دو – انتخاب نماز از ميان تمامي اعمال عبادي
قرآن مىفرمايد:« وَ أُمِرْنا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمينَ؛ وَ أَنْ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ اتَّقُوهُ» ؛« و ما دستور داديم كه تسليم پروردگار عالميان باشيم. و(نيز به ما فرمان داده شده به) اينكه: نماز را برپا داريد! و از او بپرهيزيد!...».
علامه طباطبايى در تفسير اين آيه مىفرمايد:«خداوند متعال با ذكر كلمه( و اتقوه) تمامى عبادات و اعمال دين را خلاصه كرد و تنها از ميان آنها نماز را اسم برد براى آن اهميتى كه داشته، و عنايتى كه خداوند در امر آن دارد، زيرا اهتمام قرآن شريف نسبت به نماز جاى هيچ ترديد نيست.»
سه – قرار دادن نماز در كنار ايمان به مبدا و معاد
نماز از منظر قرآن آن قدر داراى اهميت است كه گاهى بلافاصله بعد از ايمان به مبدأ و معاد مطرح شده است:« انما يعمر مساجد الله من آمن بالله و اليوم الاخر و اقام الصلاة»
چهار – معرفي نماز به عنوان بهترين عملي كه انسان در قيامت از آن بهره مند مي شود
از نظر قرآن، بهترين عملى كه انسان در قيامت، از آن بهرهمند مىشود، برپا داشتن نماز است:« اقيموا الصلاة و اتوا الزكاة و ما تقدموا لانفسكم من خير تجدوه عند الله» ؛« يعنى، نمازى كه در دنيا انجام مىدهد و زكاتى كه مىپردازد سود آن نصيب خود انسان مىشود؛ نه اين كه خداوند بهاعمالبشرنيازداشتهباشد.»
پنج – معرفي به عنوان يكي بهترين راههاي شكرگذاري
نماز در قرآن نشانه شكر و سپاس از خدا معرفي شده و بهترين عملى است كه مىتوان با آن شكر و ثناى خداوند را به جاى آورد. خداوند متعال بعد از آنكه نعمت كوثر را به پيامبر(صل الله عليه و آله ) مرحمت مىكند، مىفرمايد:« در برابر اين عطاى ما براى خداوند نماز بخوان:« انا اعطيناك الكوثر، فصل لربك و انحر»
شش – معرفي نماز به عنوان برجسته ترين ويژگي مومنان
خداوند متعال در قرآن كريم مي فرمايد:« وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُقيمُونَ الصَّلاة» ؛« مردان و زنان باايمان، ولىّ(و يار و ياور) يكديگرند؛ امر به معروف، و نهى از منكر مىكنند؛ نماز را برپا مىدارند»
هفت – معرفي نماز به عنوان عامل فلاح و رستگاري
از نظر قرآن، نماز عامل فلاح و رستگارى و سعادت انسان است؛ از اينرو در اوصاف متقين مىفرمايد:«الذين يؤمنون بالغيب و يقيمون الصلاة... و اولئك هم المفلحون» ؛« متقين كسانى هستند كه به غيب[ آنچه از حس پوشيده و پنهان است] ايمان مىآورند؛ و نماز را برپا مىدارند...؛ و و آنان رستگارانند.»
هشت – قرار دادن برپايي نماز جزو برنامه حاكمان اسلامى
قرآن مي فرمايد:« الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ» ؛« همان كسانى كه هر گاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم، نماز را برپا مىدارند، و زكات مىدهند، و امر به معروف و نهى از منكر مىكنند، و پايان همه كارها از آن خداست!»
نه – نماز وسيله جلب رحمت الهي
در آيات قرآن چنين دستور داده شده:« وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ» ؛« و نماز را برپا داريد، و زكات را بدهيد، و رسول(خدا) را اطاعت كنيد تامشمول رحمت(او) شويد.»
ده – قرار دادن نماز به عنوان شرط برادري و اخوت اسلامي
در آيه 11 سوره توبه چنين آمده:« فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ» ؛« (ولى) اگر توبه كنند، نماز را برپا دارند، و زكات را بپردازند، برادر دينى شما هستند؛و ما آيات خود را براى گروهى كه مىدانند(و مىانديشند)، شرح مىدهيم!»
يازده – قرار دادن نماز به عنوان يكي از اصول نيكيها
قرآن كريم مي فرمايد:«....ولكن البر من امن بالله و اليوم الاخر و الملئكة و الكتاب و النبيين...واقام الصلوة...» ؛« بلكه نيكي (و نيكوكار) كساني هستند كه به خداوند و روز رستاخيز و فرشتگان و كتاب آسماني و پيامبران ايمان آورده اند... و نماز برپا مي دارند...»
دوازده – دستور به محافظت و كوشش بر نماز
از ديگر آياتي كه بيانگر اهميت نماز در قرآن مي باشد آيه اي است كه دستور به محافظت بر نماز داده شده و فرموده است:« حَـفِظُواْ عَلَى الصَّلَوَ‌تِ وَالصَّلَوةِ الْوُسْطَى» ؛« بر انجام همه نمازها و ـ به خصوص ـ نماز وُسطى [=نماز ظهر] محافظت و كوشش نمائيد.»
■ برای آن‌که فرزند انسان صالح، سلامت و عاقبت بخیر شود، در قنوت نماز چه دعایی باید خواند؟
دعاهایی زیادی در مورد هدایت و عاقبت بخیری فرزندان وجود دارد، اما می‌توان از ادعیه قرآنی در این مورد استفاده کرد که در این‌جا به چند نمونه اشاره می‌شود:
1. «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقین ...
■ فلسفه وضو و تیمم چیست؟
یکی از شرایط صحت نماز، طهارت ظاهری بدن از هر نوع آلودگی و نجاست ظاهری است و آنچه با استحمام حاصل می شود طهارت ظاهری از این آلودگی ها است، اما علاوه بر طهارت ظاهری، یکی دیگر از شرایط نماز، تحصیل طهارت معنوی است که تنها از راه وضوء و غسل بدست می آید و ...
■ اگر کسی نمازهای قضاي زیادی داشته باشد آیا خداوند متعال او را نمی بخشد و به جهنم می اندازد؟ چنین فردی چگونه می تواند این همه نماز قضای خود را به جا بیاورد؟
خير، خداوند متعال وعده داده تمام گناهان را (مگر شرك) را مي بخشد:«إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ» ؛« خداوند(هرگز) شرك را نمىبخشد! و پايينتر از آن را براى هر كس(بخواهد و شايسته بداند) مىبخشد»
...
