■ چگونه حال و حوصله و توان انجام يك نماز مستحب 50 يا100 ركعتي را كسب كنم و حال آنكه حتي حال و حوصله 2ركعت آن را هم نداريم؟!
پاسخ: قبل از پاسخگويي به سؤال بايد بگوئيم كه در اسلام آنگونه كه در سوال آمده يك نماز 50 يا 100 ركعتي نداريم بلكه تمامي نمازهاي مستحبي به غير از موارد انگشت شماري كه چهار ركعتي و يا يك ركعتي مي باشند، مابقي دو ركعتي هستند و اگر هم گفته مي شود مثلا نماز شب نوزدهم ماه مبارك رمضان پنجاه ركعت است مراد از اين نمازها خواندن آن به صورت دو ركعت، دو ركعت ( يعني 25 نماز دو ركعتي ) مي باشد نه اينكه 50 ركعت يكجا خوانده شود.
جهت كسب توفيق براي خواندن نمازهاي نافله چند نكته و پيشنهاد ارائه مي گردد:
الف - همواره از خداوند بخواهيد و دعا كنيد كه خداوند توفيق برپايي نماز هاي مستحبي را به شما عنايت فرمايد و اين از سيره پيامبران الهي همچون ابراهيم عليه السلام بوده كه براي اقامه نماز دعا نموده اند:«رَبِّ اجْعَلْني مُقيمَ الصَّلاةِ وَ مِنْ ذُرِّيَّتي رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دُعاءِ» ؛«پروردگارا: مرا برپا كننده نماز قرار ده، و از فرزندانم(نيز چنين فرما)، پروردگارا: دعاى مرا بپذير!»
ب - بدانيد به هر اندازه كه كارهاي خوب در اين دنيا خود را سخت نشان دهد در آخرت پاداش ان به همان اندازه بيشتر خواهد بود كما اينكه امام باقر عليه السلام فرموده اند:«كار نيك و عمل خير بهمان نسبتى كه در قيامت سنگين و موجب سنگينى ميزان انسان مىشود براى مردم دنيا سنگين و دشوار است. و كار زشت بر اهل دنيا خفيف و سبك است (زود انجام ميدهند) همچنان كه در آن جهان خفيف و موجب سبكى ميزان اعمال مىشود.»
ج - انسان براي انجام مستحبات همواره از لحاظ روحي داراي آمادگي نمي باشد بلكه گاهي اوقات در حال نشاط و آمادگي معنوي و گاهي اوقات هم آمادگي و نشاط لازم را ندارد لذا در تعاليم دينيمان توصيه شده در زمانيكه انسان آمادگي و نشاط كافي جهت انجام اعمال عبادي را ندارد خيلي به خود فشار نياورد تا اين كار موجب نفرت و بي حوصلگي نسبت به انجام اعمال عبادي نگردد.
د - تا آنجا كه ممكن است در فضاهاي معنوي همچون مساجد و محافل معنوي مانند مراسمهايي كه در شبهاي احيا برگزار مي گردد حاضر شده و نمازهاي مستحبي را بجا بياوريد.
چراكه فضاهايي كه معنوي باشند، ناخودآگاه انسان را تحت تأثير قرار ميدهند و به طور غير مستقيم، بدون حساسيت فرد، سبب تأثير گذاري ميشوند.
و - اين نكته را بايد توجه داشته باشيد كه زمان برخي از نمازها گاها منحصر در يك شب و يا يك روز خاص مي باشد ( مثل نماز روز عيد غدير و يا نماز شب نيمه شعبان ) و از دست دادن آن يعني از دست دادن تمامي آثار مادي و معنوي آن كه ممكن از ديگر در طول زندگي براي افراد فراهم نگردد.
هـ - سيره چهارده معصوم، اولياء دين و علما ديني و حالات آنها را به هنگام برپايي نماز مطالعه نمائيد و به دنبال اين نكته باشيد كه چه انگيزه اي موجب مي شد تا آنها نه 50 ركعت و نه صد ركعت بلكه همچون حضرت علي عليه السلام هر شبانه روز 1000 ركعت نماز بخواندند.
ي - شرايط مساعد را براي خواندن نماز فراهم نمائيد
مثلا اگر قصد داريد نمازي را بخوانيد قبل از آن استراحت لازم را بكنيد، و خود را بيش از اندازه با اموراتي همچون برنامه هاي تلوزيوني، اينترنت و بازيهاي كامپيوتري مشغول نكنيد تا ديگر حوصله اي براي نماز خواندن براي شما فراهم نگردد.
■ با این که خداوند مکان و جهت خاصی ندارد، چرا باید به سمت قبله نماز خواند؟
پاسخ اول: «به سبب آن که رو به سمت خانه خدا کردنِ ظواهرِ بدن انسان، مقدمه و وسیله و محرکی است برای روی کردن بواطن انسان به سوی جهت واحدی که همان خانه خدا باشد؛ همین امر باعث می شود که قلب انسان از حالت التفات به جهات مختلف خارج شود و تنها به یک سمت که ...
■ اگر شرط قبولی کارهای خوب، قبول شدن نماز است، آیا کارهای خوب بی‌نماز، فایده‌ای دارد؟
در روایتی پیامبر اکرم فرمودند:
«اول چیزی که در قیامت مورد بازرسی قرار می گیرد نماز است، اگر قبول شد، بقیه عبادات مورد قبول واقع می شوند و اگر ردّ شد بقیه اعمال هم مردود می شوند. 1 »
بحارالانوار ج۷۲ص۲۴۲باب۶۶
البته این حدیث نیاز به توضیح دارد و ...
■ آیا می‌توان نماز والدین را برای پدر بزرگ و مادر بزرگ هم خواند؟ و آیا باید در نیت اسم‌هایشان را ذکر کنیم؟
پاسخ اجمالی
در برخی از منابع روایی - البته بدون آن‌که صریحاً مستند به روایتی شود - نمازی تحت عنوان «نماز والدین» چنین نقل شده است:
این نماز دو رکعت است؛ در رکعت اول بعد از حمد، ده مرتبه آیه «رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَ لِوَالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنِ ...
