پاسخ: يكي از الگوهاي عمده وسواس؛ افكار وسواسى مي باشد اين افكار كه به طور تكرارى و ناخواسته به سراغ فرد آمده و ذهن او را به خود مشغول مى‏كند محتواى اين افكار معمولاً عمل جنسى يا پرخاشگرى يا آسيب‏رساندن است و از نظر بيمار غيرقابل تحمل و شرم‏آور است.
وسواس فكري مي تواند مشكلات متعدد و مسايل آزار دهنده بسياري را براي شخص مبتلا و اطرافيانش به همراه داشته باشد. در اين حالت شخص مبتلا ممكن است تصاويري ذهني به شكل صحنه هاي وحشتناك و ناراحت كننده بسياري داشته باشد كه هر چه بيماري سعي در مقاومت در مقابل آنها دارد، نمي تواند از آنها خلاص شود اين وسوسه فكري از موضوعات بسيار كلي؛ مانند سوال ذهني درباره اينكه: چه كسي خدا را آفريده؟ هدف از زندگي چيست؟ گرفته تا افكار گناه آلوده جنسي و ترسهاي مرضي و... متفاوت است و تقريبا همه اين افكاتر بيمار را در وضعيت وحشتناكي قرار مي دهند.
چنانچه تکرار این افکار به حد افراط رسیده و همیشگی است و بدون اختیار و ناخود آگاه در ذهن كسي رخ میدهد ومدت مدیدی نیز گرفتار آن مي باشد، چنين فردي متأسفانه دچار نوعی وسواس فکری خاصی گرديده که البته قابل درمان نیز هست.اما اگر این افکار و توهمات به این حد نرسیده و گاه گاهی اتفاق می افتد بايد گفت چنين فردي گرفتار وسواس فكري نيست هر چند باید با مبارزه و تلاش به پیشگیری از آن بپردازید.
جهت مقابله با چنين افكار مزاحم مى‏توان از دستورالعملهاى زير بهره‏ گرفت:
أ‌- اولین قدم برای شناخت وسواس و درمان آن داشتن آرامش است. اساسا عامل اصلی وسواس اضطراب است. بنابراین سعی کنید در همه حالات زندگی خصوصا در مواقع ظهور این تصویر آرامش خود را حفظ نمائید
ب‌- براي مقابله با وسواس فکري، بايد نسبت به آن بي اعتنا بود. اگر بتوان به افکاري که به ذهن خطور مي‌کند بي ا‌عتنا بود و به آنها اهميت نداد، به تدريج انسان از شر آنها رهايي خواهد يافت.
ت‌- منحرف ساختن فکر به سوی محاسبات ذهنی یکی از مفید ترین راه حلها است
لذا از آنجا كه معمولاً اين افكار در زمانهاي خاصی به سراغ افراد مى‏آيد، بايد سعى كرد با يك برنامه‏ريزى دقيق و حساب شده ذهن خود را به موضوعات مهم و جذاب ديگر مشغول ساخت و هيچ گاه بيكار نبود.
ث‌- فرمان ايست: در منابع علمي جديد، براي متوقف كردن افكار وسواسي، علاوه بر درمانهاي دارويي و قبل از آن درمانها، از روشهاي خاصي استفاده مي شود كه مهمترين آنها روش توقيف فكر نام دارد، بدين ترتيب كه از بيمار خواسته مي شود كه به طور عمد افكار وسواسي خود را آزاد بگذارد و در اين بين ناگهان درمانگر با صداي بلند و بيزار كننده، فرياد مي زند: ايست !؟! به نظر مي رسد اين عمل جريان فكر وسواسي را متوقف مي كند.بنابراين هرگاه اين افكار به سراغتان آمد و متوجه شديد، وسط افكار به خود بگوييد:«بس است ديگر» و بدين وسيله رشته افكار مزاحم را قطع كرده و به سراغ مطلبى ديگر خواهيد رفت.
ج‌- كنترل حواس: گرچه ذهن انسان اين توانايي را دارد كه حتي بدون استفاده از حواس ظاهري افكاري را توليد كند ولي عمده آن چيزهايي كه انسان در مورد آن فكر مي كند اعم از چيزهاي خوب يا بد. داده هاي حواس ظاهري او است لذا بايد مجاري ورودي ذهن را كه همان حواس ظاهري است كنترل كرد؛ يعني چشم، گوش، زبان و لامسه و... بنابراين يكي از مهمترين راه هاي كنترل فكر، كنترل حواس ظاهري است.
در احاديث معصومين عليهم السلام نيز راه حل هايي براي رهايي از وسوسه هاي فكري مطرح گرديده كه در اينجا برخي از آنها را ذكر مي نمائيم:
در حديثي راوي مي گويد: از امام (ع) پرسيدم: اگر وسوسه هاي فراواني در درونم باشد چه كنم؟ حضرت فرمود: مشكلي نيست، هنگام هجوم وسوسه بگو: لا اله الا الله.
- در روايت ديگر آمده است: سه روز از هر ماه را روزه گرفتن، معادل روزه همه عمر است و وسوسه ها را از دل مي زدايد.
- حضرت صادق(ع) فرمود: حضرت آدم(ع) از حديث و وسوسه نفس و غم و غصه به خداوند شكايت كرد، جبرئيل(ع) نازل شد و به ايشان فرمود: اي آدم! چنين بگو:«لاحول و لاقوه الا بالله»، آدم(ع) اين ذكر را گفت و وسوسه و اندوه از او برطرف گرديد.
در خصال شيخ صدوق(ره) از اميرمؤمنان(ع) چنين نقل مي كند: وقتي شيطان در شما وسوسه اي ايجاد كرد به خداوند پناه برده و بگوييد:«آمنت بالله و برسوله مخلصا له الدين» ؛« به خداوند و پيامبرش ايمان آوردم در حالي كه در دينم اخلاص دارم.»
بد نیست در پايان به اين تأکید شود که اين گونه افکار يک بيماري تلقي مي شود، بنابراين شخصي كه وسواس فكري دارد نبايد سعي كند كه افكار وسوسه گونه را با فشار آوردن به ذهنش فراموش كند چرا كه خود اين كار به مرور زمان، باعث تضعيف اعصاب وتقويت اين افكار مي شود، بلكه اين افكار را همچون آب رودخانه اي بايد ديد كه مي آيد ومي رود.