■ بیدارکردن کسی آشنا (مثل همسر، برادر، خواهر، فرزند ) یا غیرآشنا برای نماز صبح یا نماز واجب دیگر چگونه است؟ آیا باید آنها را بیدار کنیم یا اینکه بگذاریم نمازشان قضا شود؟
پاسخ: شرايطي كه ممكن است براي بيدار نمودن ديگران پيش بيايد از قرار ذيل مي باشد:
اول:فردي كه قصد بيدار نمودن آن را داريم اهل نماز مي باشد.
در خصوص چنين فردي از آنجا كه در حال خواب تكليفي بر عهده افراد نمي باشد و از سوي ديگر نيز خوابيدن از جمله حقوق شخصى هر فرد است، لذا بيدار ساختن كسى از خواب - حتى براى نماز - جايز نيست. مگر آنكه، علم به رضايت بيدار نمودن وي داشته باشيم كه در اين صورت مي توانيم او را بيدار نمائيم. مانند زماني كه خود فرد – اعم از دوست، مهمان، همسر – از ما خواسته او را بيدار كنيم و يا اينكه مي دانيم در صورت بيدار نكردن وي باعث ناراحتي او مي شود.
دوم:فردي كه قصد بيدار نمودن آن را داريم با انگيزه اينكه نماز نخواند خوابيده.
اگر انسان بداند كسي خوابيده به قصد آنكه نماز نخواند از باب نهي از منكر با وجود شرايط آن، بيدار كردن لازم است .
سوم: فردي كه قصد بيدار نمودن آن را داريم فرزند انسان مي باشد.
پدر و مادر که مسئوليت تربيت فرزند به عهده آن ها است، لازم است ابتدا او را از حدود سن هفت سالگي به تدريج براي نماز بيدار كنند تا اين کار در هنگام بلوغ شرعي به صورت عادت درآيد، البته اين بيدار نمودن بايد همراه با آرامش و مهرباني و با صداي آرام باشد تا در نظر فرزند حساسيت بدي نسبت به نماز پيدا نشود و ضمنا لازم است با دادن اطلاعات ديني به خصوص درباره نماز و اهميت آن سعي کنيد ايمان فرزندتان را تقويت نماييد و در خود او انگيزه بيدار شدن ايجاد کنيد تا براي بيدارشدن اهتمام بورزد.
بنابراين علاوه بر جواز بيدار نمودن فرزندان، اين امر پسنديده نيز مي باشد مگر آن كه از جهات ديگري موجب اذيت يا موجب ضرر باشد، مثل اينكه مريض باشند .
■ اگر نمازگزار، زودتر از امام جماعت و عمداً سلام نماز را بگوید و نماز را تمام کند، نمازش باطل می شود؟
فتوای مراجع تقلید: «اگر مأموم پیش از امام (جماعت) عمداً هم سلام دهد نمازش صحیح است». [1] هر چند احتیاط مستحب این است که در ذکرهای نماز از امام جماعت - خصوصاً در سلام نماز- متابعت شود. [2]
[1] توضیح المسائل (المحشی للامام الخمینی)، ج1، ص 795- 796 ...