■ آيا با وجود امكانات رفاهي كنوني جهت حمل و نقل -مثل هواپيما كه مسافر هنگام سفر هيچ سختي اي متحمل نمي شود– باز هم بايد نماز را شكسته خواند؟ يا اينكه چنين افرادي مي توانند نماز خود را كامل بخوانند؟
پاسخ: در پاسخ به اين سوال سه نكته را بايد مد نظر داشت:
اول: امروزه نيز گرچه وسايل نقليه و ابزار مسافرت با گذشته فرق كرده است؛ ولى در عين حال هم اكنون نيز مسافرت داراى مسائل غير قابل پيش بيني و مشكلات زيادى است.
قطعا زندگى در سفر مانند زندگى در خانه نمي باشد و آن شرايطى كه براى انسان، در محل خود فراهم است،در بيرون شهر فراهم نيست؛ بنابراين، با مقايسه اين دو به يكديگر مشكلات سفر همچنان محسوس است.شما اگر به تجربه خودتان مراجعه كنيد، ملاحظه خواهيد كرد كه اصولاً در سفر - به ويژه در ميان راه - آن آرامش لازم وجود ندارد؛ به ويژه آنكه در سفر با وسايل سريع، دغدغهها بسيار زياد و فرصت اندك است لذا هر چند امروزه وسايل سفر راحت شده؛ ولى در عين حال، فشارهاى عصبى و فرصتهاى محدود، جايگزين آن شده است. براى نمونه شخصى كه با هواپيما مسافرت مىكند، گرچه با سريعترين و راحتترين وسيله به سفر مىرود؛ ولى چند دقيقه تأخير، مىتواند مانع سفر او شود.
بنابراين با توجه به مشكلات زياد و عدم آرامش، دستور قصر نماز مسافر صادر شده است.
دوم: يكى از حكمتهاى مهم قصر نماز و افطار روزه مشقت و دشواري هاي سفر است و نه آنكه تمام العلة باشد. نه در روايتى و نه به هيچ دليل عقلى ما دسترسى پيدا نكرديم كه دليل قصر، منحصراً همين امر بوده است تا اشكال وارد شود که مشقت گذشته وجود ندارد پس مسافر امروزي نبايد نماز را قصر و روزه را افطار نمايد، اگر واقعاً علت تامه قصر (شكسته) خواندنِ نمازهاى چهارركعتى و نگرفتن روزه در سفر، همان باشد كه در سؤال آمده است، بايد چنين باشد؛ ولى با يك بررسى اجمالى روشن مىشود كه چنين چيزى صحيح نيست؛ زيرا اگر اين حرف صحيح باشد، بايد:
اولاً: تمامى سفرهاى با مشقت و طولانى، مشمول چنين حكمى باشند و حال آنكه به طور مثال در سفر معصيت - هر چند هم با مشقت و طولانى باشد - بايد نماز تمام خوانده و روزه گرفته شود.
ثانياً: بايد هر چه سفر طولانىتر و با مشقتتر باشد، تخفيف بيشتر باشد و حال آنكه مشاهده مىشود به طور مثال: كسى كه شغلش مسافرت است و دائماً سفر مىكند، بايد نمازش را تمام خوانده و روزهاش را نيز بگيرد.
خلاصه اينكه يكى از حكمتهاى اين حكم، تخفيف است و اين تخفيف يك هديه الهى است كه شامل برخى از مسافران مىشودو لزوماً و در تمام موارد، ربطى به طولانى بودن ومشقت داشتن سفر ندارد. نوعاً سفر خسته كننده و ملال آور است، چه كوتاه باشد و چه طولاني و چه با وسايل نقليه باشد و يا بدون آن.
سوم: در وضع قوانين، به موارد كلى توجه مىشود، نه به موارد استثنايى و از آن جا كه نوعا در مسافرت، افراد عجله دارند و امكانات به اندازه محل سكونت برايشان فراهم نيست، دستور آمده كه مسافران - البته با شرايطى - نماز را شكسته بخوانند و روزه را قضا كنند. در اين جا نبايد مسافرى را در نظر گرفت كه هيچ مشكلى ندارد و مىتواند بدون مشكلى نماز و روزهاش را تمام انجام دهد.
■ اگر کسی از صبح تا شب در کارخانه ای کار میکند و صاحب کارخانه راضی نیست در کارخانه نماز بخواند تکلیف این فرد چیست؟ زندگی اش هم گره خورده به کار در این کارخانه.
سلام علیکم
اگر ناچار هستید در آنجا کار کنید و فرصت بیرون رفتن از کارخانه را به اندازه اقامه نماز حتی در آخر وقت ندارید؛ مضطر به حساب می آیید و می توانید در آنجا نماز بخوانید. ...
■ همیشه نمازم را اول وقت می خوانم، از کجا بفهمم نمازم برای خداست نه از روی تکرار و عادت؟
نخست باید دانست؛ هر تکرار و عادتي زشت نمي باشد، بلکه مي تواند مفيد باشد مثل عادت به ورزش.
اما عادت به عبادات دو گونه است:
برخي عادت ها ريشه در آگاهي ندارد و يک عادت کور است، چنین عادتی سبب پایین آمدن ارزش و آثار آن عمل می شود.
برخی عادت ها پشت ...